Starożytne cywilizacje, które zniknęły w niewyjaśnionych okolicznościach

Starożytność to dla wielu badaczy, ale także miłośników historii i podróży najbardziej ekscytująca epoka w dziejach ludzkości. Z pewnością najbardziej zagadkowa. W czasach starożytnych istniało wiele cywilizacji. Jedne zostały zbadane dosyć szczegółowo, inne nadal skrywają przed nami wiele tajemnic. Oto starożytne cywilizacje, które zakończyły swe istnienie w niewyjaśnionych dotąd okolicznościach, a historycy (…i propagatorzy teorii spiskowych) do dziś szukają odpowiedzi na pytanie, jak do tego doszło.

Cywilizacja Majów

Jedną z najbardziej znanych współcześnie, a jednocześnie najbardziej tajemniczych starożytnych cywilizacji, które zamieszkiwały Amerykę byli Majowie. Cywilizacja Majów rozwinęła się na terenie półwyspu Jukatan w Środkowej Ameryce, na terenie dzisiejszego Meksyku, Belize i Gwatemali. Pozostawili oni po sobie wiele pamiątek w postaci zabytków w Chichén Itzá, Uxmal, Cobá czy Calakmul. Jak na swoje czasy byli społeczeństwem nowoczesnym – mieli rozwiniętą sieć dróg, ich rolnictwo stało na wysokim poziomie, a ponadto mieli dużą widzę w takich dziedzinach jak astronomia, architektura, czy matematyka. Do dziś jednak pozostaje zagadką, co spowodowało upadek cywilizacji Majów około 900 roku – na długo przed przybyciem tu białego człowieka. Najbardziej wiarygodne teorie wspominają o zmianach klimatu, a także o wyniszczającej, długotrwałej wojnie.

Cywilizacja Doliny Indusu – Harappan

Cywilizacja Harappan zamieszkiwała Dolinę Indusu – teren dzisiejszego Pakistanu i północno-zachodnich Indii. Rozkwit tej cywilizacji miał miejsce około 3300 lat przed naszą erą, natomiast około roku 1800 przed naszą erą tutejsza ludność opuszczała swe siedziby. Przedstawiciele cywilizacji Harappan byli zaawansowani technicznie oraz kulturowo, znali pismo, mieli systemy kanalizacyjne, wysoko rozwinięte rolnictwo, a także dużą wiedzę z zakresu astronomii. Co ciekawe, pieczę nad społeczeństwem piastował zjednoczony rząd, lecz nie posiadali armii. Ich populacja osiągnęła około 5 milionów ludzi, którzy zamieszkiwali około 100 miast i wiosek – stanowili oni około 10% populacji całego świata. Do dziś nie odczytano języka tego ludu, ani nie ustalono, dlaczego cywilizacja ta zakończyła swój byt. Najczęściej wspomina się o powodzi, suszy, zmianie koryt rzecznych, wyschnięcia ok. 1900 roku p.n.e. antycznej rzeki Saraswati, pustynnienia i wzrostu zasolenia gleb, a także o inwazji koczowniczych hodowców bydła.

Cywilizacja Wyspy Wielkanocnej – Rapa Nui

Najbardziej rozpoznawalnym elementem krajobrazu Wyspy Wielkanocnej – Rapa Nui i jej symbolem są tajemnicze posągi Moai, o których budowniczych do dziś niewiele wiadomo. Najprawdopodobniej zamieszkali oni tą wyspę między 300 a 1200 rokiem naszej ery. Biały człowiek przybył tu dopiero w XVIII wieku – ówcześni mieszkańcy wyspy twierdzili, że wódz Hotu Tatu’a przypłynął tu na jednej lub dwóch łodziach waz ze swoją żoną i sporą rodziną. Szacuje się, że Wyspę Wielkanocną zamieszkiwało około 12 tys. osób pochodzenia polinezyjskiego. Opanowali oni tajemnicze pismo Rongorongo. Dlaczego opuścili wyspę nie wiadomo – mogła to być wojna, głód lub zużycie zasobów.

Cywilizacja Catalhöyük

Catalhöyük to znajdująca się na terenie dzisiejszej Turcji część starożytnego, tajemniczego miasta, które swój rozkwit miało około 7000 – 9000 lat temu. Jak na tamte czasy było to bardzo duże miasto, mało tego, uważa się je z jedno z pierwszych lub nawet pierwsze miasto w historii. W tym mieście nie było ulic, wszystkie domy były ze sobą połączone i wchodziło się do nich przez dachy. Co ciekawe nie było tu wydzielonego cmentarza, a zmarłych grzebano pod podłogą swoich domów. Miasto mogło zamieszkiwać do 10 000 osób. Była to cywilizacja sprzed epoki żelaza, która nie znała pisma, lecz na owe czasy była bardzo zaawansowana. Do dziś nie wiadomo, dlaczego mieszkańcy tego miast opuścili swoje domy.

Cywilizacja Nabatejczyków – Petra

Od około VI wieku przed naszą erą tereny dzisiejszej Jordanii zamieszkiwała cywilizacja Nabatejczyków, znana przede wszystkim z miasta wykutego w skale, które dziś nazywane jest Petra. Nabatejczycy opanowali budownictwo wodne z systemem kanałów, tam i zbiorników, dzięki czemu rozwijali się na nieprzyjaznym pustynnym terenie. Do dziś niewiele wiadomo o tej cywilizacji, wiadomo natomiast, że w 65 roku przed Chrystusem zostali włączeni do Republiki Rzymskiej. Natomiast około IV wieku naszej ery opuścili swoją stolicę z niewyjaśnionych do dziś powodów.

Cywilizacja Anasazi

Teren południa dzisiejszych Stanów Zjednoczonych zamieszkiwała tajemnicza starożytna cywilizacja Anasazi. Co ciekawe, do dziś nie wiadomo, jak nazywało się to starożytne plamię Indian – nazwa, którą się ich określa pochodzi z języka Nawahów – największego plemienia Indian w Ameryce Północnej – i oznacza wrogów. Anasazi pojawili się około 1200 roku przed naszą erą. Byli myśliwymi i zbieraczami, a z czasem zmienili tryb życia w rolniczy. Ich siedliskami były miasta wykute w klifach skalnych, zapewniające im bezpieczeństwo. Nie poznano przyczyny, dlaczego opuścili te siedliska około XIII wieku. Teorie wspominają o suszy, głodzie i wojnie, a te najbardziej odważne o… kosmitach.

Cywilizacja Aksum

Obszar współczesnej Etiopii, Erytrei, Jemenu, północnego Sudanu i południowej Arabii Saudyjskiej od IV wieku przed naszą erą zamieszkiwał lud Askum. Handlowali oni z Imperium Rzymskim oraz Indiami. Mieli swój własny alfabet i wznosili pokaźnych rozmiarów obeliski, m.in. Obelisk z Aksum, który przetrwał do dziś. Warto wspomnieć, że byli oni pierwszym wielkim imperium, które nawróciło się na chrześcijaństwo. Jako przyczyny upadku tej cywilizacji wymienia się izolację ekonomiczną, inwazję lub zmiany klimatyczne, jednak to tylko teorie, jak było naprawdę, do dziś nie wiadomo.

Cywilizacja Cucuteni-Trypole

Cywilizacja neolityczna Cucuteni-Trypole swoją szczytową fazę rozwoju miała między rokiem 5500 a 2750 przed naszą erą. Zamieszkiwała obszar dzisiejszej Rumunii, Macedonii i Ukrainy. Cucuteni-Trypole wznieśli największy kompleks mieszkalny w owych czasach w Europie, który mogło zamieszkiwać do 15 tys. osób.

Była to kultura matriarchalna – kobiety sprawowały władzę, a jednocześnie zajmowały się także rolnictwem, szyciem i garncarstwem, mężczyźni polowali, hodowali zwierzęta i wyrabiali narzędzia. Hipotezy dotyczące zniknięcia tej kultury mówią, że mogła ona zostać podbita przez inną cywilizację, zintegrowała się z innymi społecznościami lub ucierpiała w wyniku zmian klimatycznych.

Cywilizacja Minojska

Cywilizacja Minojska zamieszkiwała Kretę około 3000-1000 roku przed naszą erą. To jedna z najstarszych cywilizacji epoki brązu w rejonie Morza Śródziemnego, a została poznana dopiero w XX wieku dzięki Arthurowi Evansowi. Cywilizacja Minojska pozostawiła po sobie ceramikę, figurki i piękne pałace. Do dziś nie rozszyfrowano jej pisma. Minojczycy mieli silną gospodarkę, lecz nie wiadomo, czy dysponowali silną armią. Dominują dwie teorie o upadku Minojczyków – jedna mówi o najeździe z zewnątrz, najprawdopodobniej Mykeńczyków, a druga o konsekwencji wybuchu wulkanu na wyspie Santorini.

Cywilizacja Göbekli Tepe

Jedną z najbardziej tajemniczych cywilizacji jest lud zamieszkujący około 10 tys. lat temu teren wzgórza Göbekli Tepe w południowej Turcji. Odkryto tam kompleks świątynny, na który składały się płaskorzeźby, wyobrażenia bogów, figury, a wśród nich sfinks. O tej cywilizacji nie wiadomo jeszcze zbyt wiele, ani skąd się wzięła, ani jak wyginęła… Archeolodzy cały czas prowadzą wykopaliska, poszukując odpowiedzi…

Zobacz też:

• Machu Picchu – 13 ciekawostek o zaginionym mieście Inków
• 7 mało znanych cudów starożytnego świata
• Imperium Mongolskie – podboje Dżyngis Chana
• Top 10 – najstarsze cywilizacje starożytne
• Władysław Jagiełło – historia, panowanie, ciekawostki


źródła: (1),(2),(3),(4),(5),(6),(7),(8),(9)