Wielki Mur Chiński to cud świata starożytnego z wieżami i przejściami, ciągnący się przez Chiny od Shanhiguan (nad Zatoką Liaotuńską na wschodzie) do Jiayuguan (w górach Qilian Shan na zachodzie). Jest celem i marzeniem wielu podróżników i jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych na świecie. Czy to prawda, że Wielki Mur Chiński widać z kosmosu? Dlaczego został zbudowany? Skąd wzięła się jego nazwa. Przedstawiamy 20 ciekawostek o Wielkim Murze Chińskim.
#1 Dlaczego zbudowano Wielki Mur Chiński?
Pierwsze odcinki Wielkiego Muru Chińskiego zostały wzniesione już w VI wieku p.n.e, kiedy to feudalne państewka budowały własne systemy obronne w postaci murów, które miały być ochroną dla pracujących na polach chłopów przed napadami plemion normadzkich. Liczne źródła donoszą, że najwcześniej połączona ściana muru powstała za panowanie Qin Shi Huanga – pierwszego Cesarza Chin. Chciał on połączyć ściany, aby obronić się przed północnymi najeźdźcami i ochronić Jedwabny Szlak, który przebiegał w pobliżu. Jednak najdłuższy odcinek muru powstał dopiero za panowania surowej dynastii Ming i wtedy też najprężniej się rozwinął.
#2. Skąd wzięła się nazwa „Wielki Mur Chiński”?
Nazwa, która używana jest dla tej atrakcji turystycznej, czyli Wielki Mur Chiński została nadana w XIX wieku… przez Anglików. Chińczycy mówią o nim Wànli Chángchéng, co oznacza mur 10 Tysięcy Li – czyli coś co jest nieskończonością, czy też nieskończenie długie.
#3. Wielki Mur Chiński – wymiary
Wysokość muru jest różna w zależności od miejsca. Jako średnią wysokość ścian Wielkiego Muru przyjmuje się 7.8 m, a najwyższa z nich mierzy 14 metrów. Najwyższy punkt to Huanglouyuan na przedmieściach Pekinu – 1439.3 m n.p.m., a najniższy to Laolongtou w Hebei i jest to wysokość bezpośrednio nad poziomem morza. Natomiast średnia szerokość Wielkiego Muru Chińskiego to 6,5 metra. Co 100-200 metrów stawiano również wieżę obserwacyjną, a na całej długości muru jest ich blisko 20 tysięcy.
#4. Ile kilometrów ma Wielki Mur Chiński?
Ile źródeł tyle różnych długości Wielkiego Muru Chińskiego jednak według najnowszych badań archeologicznych szacuje się, że łączna jego długość (ze wszystkimi jego rozgałęzieniami) mogła wynosić nawet 21 196 km (chodzi o długość całego systemu fortyfikacji łącznie z rzekami, wzgórzami i rowami, a nie za pomiar długości „muru”, gdyż ten, w postaci jednolitej konstrukcji nigdy nie istniał).
Z całą pewnością można stwierdzić, że jest to najdłuższa konstrukcja jaką do tej pory wybudował człowiek. Obecnie większa jego część jest zniszczona i porozrywana na mniejsze odcinki o różnej długości, które częściowo są odbudowywane i tylko niewielkie jego fragmenty udostępnione są dla turystów.
#5. Czy Wielki Mur Chiński widać z kosmosu?
Niestety o widoczności Wielkiego Muru z kosmosu krąży wiele mitów, które zostały obalone dzięki specjalistycznym badaniom dającym dowody na to, że o ile jest on widoczny „gołym okiem” z pokładu samolotu szybującego w chmurach to z przestrzeni kosmicznej już nie.
W październiku 2003 r. Chiński astronauta Yang Liwei stwierdził, że nie był w stanie zobaczyć Wielkiego Muru Chińskiego. W odpowiedzi Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) wydała komunikat prasowy informujący, że z orbity między 160 a 320 km Wielki Mur jest widoczny gołym okiem. W celu dalszego wyjaśnienia rzeczy ESA opublikowało zdjęcie części „Wielkiego Muru” sfotografowanego z niskiej orbity. Jednak w komunikacie prasowym tydzień później przyznali, że „Wielki Mur” na zdjęciu był w rzeczywistości…. rzeką.
#6. Wiele ofiar
Niestety to prawda – trwająca blisko 2000 lat budowa Wielkiego Muru Chińskiego pozbawiła życia blisko miliona robotników. Byli oni zmuszani do ciężkiej pracy ponad siły, a tych którzy przepłacili swoją pracę życiem bardzo szybko zastępowano innymi „robotnikami”. Warunki atmosferyczne również nie pomagały w pracy – latem temperatura sięgała 35 stopni Celsjusza, a zimą spadała nawet do -21 stopni.
Ze sprawą śmierci robotników podczas powstawania Wielkiego Muru Chińskiego związany jest mit, który mówi, że to dzięki ludzkim szczątkom jest on tak mocny i przetrwał tyle lat. Jednak w przeprowadzonych później badaniach laboratoryjnych z użyciem próbek pochodzących z Wielkiego Muru Chińskiego nie stwierdzono obecności materiału pochodzącego z ludzkich szczątków.
#7. Ryż zamiast cementu?
Przez wiele lat mur powstał z błota, drewna i kamieni. Dopiero za czasów dynastii Ming zaczęto używać cegieł, które były wypalane w piecach. Co ciekawe zaprawa do cegieł zawierała mączkę ryżową. Wtedy też zaczęto łączyć ze sobą kolejne fragmenty muru.
#8. Wielki Mur to staruszek
Mówi się, że ludzie na starość maleją. Tak też dzieje się z Wielkim Murem Chińskim, który według szacunków znacznie zmniejszył swoje rozmiary w porównaniu do tych, które miał za czasów dawnej świetności. Raporty, które napływają z Chin podają, że nie ma już ponad połowy z dawnej budowli. Wpływa na to nie tylko wiek budowli, ale również to, że mimo ochrony w niektórych miejscach jest on rozbierany przez miejscową ludność i z tych cegieł budują oni domy i gospodarstwa. Dla przykładu w północnych Chinach w Xinxing rozebrano blisko 100 metrów muru, który posłużył jako kruszywo do budowy drogi. Lokalne władze zostały ukarane grzywną, ale droga pozostała. Na ciekawy pomysł jak wykorzystać powtórnie materiał pochodzący z muru wpadł również pewien deweloper z prowincji Hebei, który w murze zrobił 14 metrową wyrwę aby w tym miejscu wybudować parking.
Raport China Great Wall Society z Pekinu alarmuje, że z liczącego ponad 6 tys. km muru Mingów jedynie 8,2 proc. jest w stanie dobrym. 30 proc. zniknęło z powierzchni ziemi, a pozostała część wymaga gruntownego remontu donosi portal focus.pl
#9 Legenda o Wielkim Murze Chińskim
Jedną z najsłynniejszych legend o Wielkim Murze Chińskim jest ta związana z płaczem Meng Jiangnu. Powstała ona podczas panowania pierwszej carskiej dynastii. Mąż Meng- Fanfu został złapany przez urzędników i wysłany do pracy przy budowie muru. Meng nie wiedziała nic o zaistniałej sytuacji i rozpaczliwie zaczęła go szukać. Gdy dotarła do miejsca budowy muru dowiedziała się, że jej mąż zmarł z powodu wycieńczenia ciężką pracą. Przez dziesięć kolejnych dni rozpaczliwie opłakiwała stratę męża, a jej płacz miał spowodować upadek ponad 400 kilometrowego odcinka muru, który rozsypując się miał ujawnić kości jej męża znajdujące się w środku. Jest to tylko jeden z wiele mitów związanych z trwałością muru i wpływem jaki miałyby mieć na to ludzkie szczątki.
#10 Maraton
Brytyjczyk William Lindesay w latach 80 przebiegł Mur Chiński i widząc różnorodność otaczającego go krajobrazu, a także jak przez zaniedbanie ten cenny zabytek może wkrótce stać się ruiną zaproponował by cały ten obszar stał się parkiem narodowym. Jego pomysłu jednak nikt nie chwycił. Co roku jednak na Wielkim Murze Chińskim odbywa się maraton biegowy – Great Wall of China Marathon.
#11. Turyści
Ponad 10 milionów turystów odwiedza Wielki Mur Chiński każdego roku. Oprócz „zwykłych” podróżnych atrakcję tą odwiedzały również światowej sławy osobistości. W roku 1957 pierwszym ważnym zagranicznym gościem, który odwiedził fragment Wielkiego Muru w Badaling był Klimient Woroszyłow (przewodniczący Prezydium Rady Najwyższej ZSRR). Przez kolejne 50 lat odwiedziło go ponad 400 liderów z różnych stron świata – Richard Nixon (prezydent USA), prezydent Ronald Reagan, George Walker Bush, królowa Elżbieta II, premier Margaret Thatcher, Władimir Putin, Borys Jelcyn, cesarz Akihito, Nelson Mandela. Odwiedziny te sprawiły, że Wielki Mur Chiński uważany jest za pomnik historii dyplomacji Chin.
#12. Ostrzeżenie
„Wielki Mur Chiński zniknie, jeśli nie będziemy szanowali jego wieku i kruchości”– takie ostrzeżenie wydała Lisa Ackerman, wiceprzewodnicząca World Monuments Fund, która zajmuje się ochroną kulturowego dziedzictwa. W roku 2002 WMF wpisała go na listę 100 najbardziej zagrożonych budowli historycznych świata ponieważ jego trasa przebiega zarówno przez współczesne cywilizacje jak i przez dzikie obszary, a w każdym z tych regionów zagrażają mu inne czynniki. Na terenach otaczających Wielki Mur Chiński działają ponadto nielegalne kopalnie niklu i miedzi, które według badaczy mają swój wpływ na jego trwałość i naruszają konstrukcję.
#13. Ostatnie pożegnanie na murze
Wielki Mur Chiński posłużył parze artystów performerów jako tło ich ostatniego, wspólnego projektu. W roku 1988 Marina Abramovic i Ulyan wyruszyli w swoim kierunku z przeciwległych stron muru. Ona ze wschodu, a on z zachodu. Spotkali się po 90 dniach wędrówki, aby pożegnać się ze swoją wspólną karierą i dalej wkroczyć osobno w zawodowy świat.
#14 Który odcinek Wielkiego Muru warto zwiedzić?
W Badaling w odległości 70 kilometrów od Pekinu zlokalizowany jest najlepiej zachowany odcinek całej budowli. Każdego dnia między tymi miejscami kursuje kilkadziesiąt połączeń autobusowych, tak aby bez problemu dowieźć turystów. Całkowita długość muru wynosi tutaj 4,8 kilometra wraz z 19 strażnicami. Prace nad tym kawałkiem muru rozpoczęto około roku 1505 za panowania dynastii Ming. To właśnie na ten odcinek zapraszanych jest najwięcej osobistości.
#15. Inne ciekawostki
• Wielki Mur Chiński został wpisany na listę ochrony przyrody UNESCO, a ponadto ogłoszono go jednym z siedmiu cudów świata.
• Podczas budowy Muru Chińskiego zużyto ponad 300 000 000 m2 materiału. Taka jego ilość wystarczyłaby do wybudowania 120 piramid Cheopsa.
• W niektórych miejscach budowla wznosi się w górę pod kątem 75 stopni.
• Najdłuższy fragment powstał za czasów dynastii Ming (rządzącej od 1386 r.) – ok. 8850 km.
• Ostatni fragment Wielkiego Muru powstał w 1878 r. pod koniec panowania dynastii Qing.
• Przez setki lat Wielki Mur znakomicie spełniał swoją funkcję obronną. W 1213 roku Mongołowie wspierani przez jednego z czołowych oficerów (Chenyu Liu, który dopuścili się zdrady) przedarli się przez Wielki Mur i dotarli aż do stolicy Yanjing (dzisiejszy Pekin)
Zobacz też:
• Rekordowe i ciekawe miejsca w Polsce
• Sagrada Familia ciekawostki
• Big Ben ciekawostki
• 14 ciekawostek o Krzywej Wieży w Pizie
• 15 ciekawostek o rzymskim Koloseum
• Statua Wolności ciekawostki
• 20 ciekawostek o Morzu Bałtyckim
• Ciekawostki o San Marino
źródła: (1),(2),(3),(4),(5), (6), (7), (8)