Lotnicze ciekawostki, czyli jak się kiedyś latało

Samolot jest dziś jednym z najchętniej wybieranych środków lokomocji i ciężko wyobrazić sobie dalekie podróże innymi środkami transportu niż samolotami. Średnio w ciągu dnia w danym momencie na niebie znajduje się ponad 10 000 samolotów. Ruch lotniczy jest nieprzerwany, a świadczą o tym chociażby ilości startów i lądowań na poszczególnych lotniskach – np. z londyńskiego Heathrow samoloty startują co 45 sekund według niektórych danych. Linie lotnicze oferują setki (jeśli nie tysiące) bezpośrednich połączeń, lecz w przeszłości zdarzały się loty podczas których pasażerowie mieli np. 30 przesiadek, bilety były dostępne jedynie dla bogaczy, a na pokładzie samolotu dozwolone było palenie papierosów. Przygotowaliśmy kilka ciekawostek o lataniu samolotami w przeszłości.

#12 Pierwszy w historii pasażer

Po raz pierwszy bracia Wright wznieśli w powietrze swoją maszynę w powietrze 14 grudnia 1903 roku – lot nie był do końca udany, gdyż udało się przebyć zaledwie 36 metrów, a próba skończyła się lekkim uszkodzeniem samolotu. Kolejna próba miała miejsce 17 grudnia 1903 roku, a Orville Wright wzbił się w powietrze na pokładzie swojego samolotu i w 12 sekund przebył odległość około 37 metrów.

Minęło prawie 5 lat od pierwszych prób, by na pokład samolotu wsiadł pierwszy w historii pasażer (bracia Wright nie mogli wykonać próbnego lotu wspólnie ponieważ obiecali ojcu, że nigdy nie wsiądą razem na pokład jednego samolotu). Pierwszym pasażerem był 28-letni mechanik Charles Furnas, który zaoferował braciom nieodpłatną pomoc w pracy nad dwumiejscową wersją Flyera. To wydarzenie było bardzo istotne, ponieważ wynalazkiem braci zainteresowana była już armia Stanów Zjednoczonych, która była gotowa podpisać z nimi kontrakt – był tylko jeden warunek – nowy samolot musiał być konstrukcją dwumiejscową i obok pilota zabierać na pokład pasażera.

#11 Pierwsza linia lotnicza

Pierwsza na świecie linia lotnicza powstał już w 1909 i co ciekawe nie miała … samolotów. Założona we Frankfurcie firma o nazwie DELAG (Deutsche Luftschiffahrts-Aktiengesellschaft) miała na wyposażeniu tylko tzw. Zeppeliny, czyli sterowce o sztywnej konstrukcji nośnej, która obciągnięta była płótnem wypełnionym lżejszym od powietrza gazem, dzięki któremu wznosiły się w powietrze. Do napędu Zeppeliny wykorzystywały śmigła, a pokład pasażerski i kabina pilotów znajdowały się w podwieszanej gondoli.

Zeppeliny przed długie lata były głównym środkiem transportu, a ich złota era to lata 30. XX wieku – odbywały się wtedy regularne rejsy transatlantyckie, oferujące pasażerom szybką i komfortową jak na owe czasy podróż.

#10 Wolniej niż gołąb pocztowy

Pierwsze samoloty pasażerskie były bardzo powolne i nie osiągały prędkości przekraczającej 75 km/h, co sprawiało że latały one prawie dwa razy wolniej niż gołębie pocztowe. Przełomem w lotach pasażerskich było wprowadzenie samolotu Douglas DC-3, który osiągał prędkość przelotową 274 km/h. Samolot, który produkowany był w latach 1936-1942 (oraz w 1950 roku) znacznie przyczynił się do popularyzacji podróży lotniczych w latach 30. i 40. XX wieku. Wyprodukowany w ilości 17 276 egzemplarzy samolot uznawany jest za jeden z najbardziej udanych i znaczących samolotów w historii lotnictwa.

Obecnie średnia prędkość pasażerskich odrzutowców to 800-1000 km/h. Ludzie podróżowali jednak już dużo szybciej – legendarne naddźwiękowe samoloty Concord osiągały nawet 2178km/h, a rosyjski Tupolew TU 144 rozwijał zawrotną prędkość 2430 km/h.

#9 Kilkadziesiąt przesiadek

Co ciekawe w roku 1937 najdłuższe, wieloetapowe połączenie lotnicze w Europie posaidał PLL LOT – tzw. linia Południkowa zaczynała się w Helsinkach, a międzylądowania odbywały się w Tallinie, Rydze, Warszawie, Lwowie i Bukareszcie. Ostatnim przystankiem była natomiast Palestyna.

W latach 30-tych XX wieku przelot z Londynu do Kapsztadu w RPA był prawdziwą męczarnią dla pasażerów i wymagał aż trzydziestu międzylądowań! To jednak nie koniec, bo w trakcie całego lotu czterokrotnie zmieniano samolot. Do całości podróży trzeba było dodać jeszcze konieczność przejechania 2 tys. kilometrów pociągiem.

#8 Ważenie… pasażerów

Na początku ery lotnictwa pasażerskiego, gdy samoloty miały bardzo mała ładowność każdy gram miał znacznie, dlatego też na porządku dziennym było ważenie pasażerów. W dzisiejszych czasach pomimo ograniczeń samoloty przewożą ogromne ładunki – popularny pasażerski Boeing 767 zabiera średnio zwykle ok. 8 ton bagażu.

Niektóre linie lotnicze znów zaczynają stosować tą praktykę, chociaż są to raczej pojedyncze przypadki. Dwóch biznesmenów z Samoa złożyło skargę na linię lotniczą po tym, jak musieli zostać zważeni przed wejściem na pokład samolotu lecącego do Honolulu. Następnie umieszczono ich na innych miejscach, niż pierwotnie zarezerwowali – uznali, że padli ofiarą dyskryminacji ze względu na wagę.

Co ciekawe Samoa Air zdecydowało się na obowiązkowe ważenie pasażerów już w 2013 roku i robią to ze względu na bezpieczeństwo. Mieszkańcy Samoa są uznawani za najbardziej otyłych ludzi na świecie, a samoloty obsługujące trasę z Pago Pago, stolicy kraju, na Hawaje, są uznawane za najbardziej obciążone ciężarem pasażerów. Odpowiednio dobrane miejsca dla osób z poważną nadwagą ma zagwarantować odpowiednie rozłożenie ciężaru w samolocie.

#7 Stylowe wnętrza

Początki lotnictwa pasażerskiego to zdecydowanie brak wygód, jakie znamy dzisiaj. Trzeba jednak przyznać, że ówcześni projektanci samolotów mieli swój styl, czego dowodem jest wnętrze kabiny samolotu Dornier Do X. Ten samolot pasażerski miał konstrukcję łodzi latającej i na pokład mógł zabrać 150 pasażerów. Niemiecki producent planował ekspansję na cały świat, a skończyło się na wyprodukowaniu jedynie 3 egzemplarzy. Projekt porzucono z powodu licznych awarii samolotu.