Jak powstała fotografia? Historia fotografii w pigułce

Współcześnie robienie zdjęć, a nawet kręcenie filmów jest niezmiernie proste. Nowoczesne smartfony posiadają aparaty i kamery o bardzo wysokich rozdzielczościach. Jeśli ktoś pragnie eksperymentować z fotografią, to dostępne są profesjonalne lustrzanki cyfrowe, do których można zastosować obiektywy i teleobiektywy o możliwościach bardzo dużego przybliżania. Jednak jeszcze nie tak dawno temu przed pojawieniem się fotografii cyfrowej, fotografia analogowa umożliwiała rejestrację obrazu na filmach, które trzeba było wywoływać. Wracamy do początków fotografii i przedstawiamy, jak to wszystko się rozpoczęło.

Prapoczątki fotografii

Słowo fotografia pochodzi z języka greckiego i składa się z dwóch członów – photos – oznaczającego światło oraz – grapho – oznaczającego pisać, rysować. Fotografię można zatem rozumieć jako pisanie, rysowanie światłem. Idąc śladem genezy słowa oraz rozwiązań, które przez lata (a nawet wieki) się rozwijały, fotografią nazywa się zbiór różnych technik, których głównym celem jest zarejestrowanie obrazu trwałego i pojedynczego przy użyciu światła. Fotografia najczęściej korzysta z układu optycznego. Na wynalezienie fotografii składa się kilka innych wynalazków, które połączone zostały w całość.

Pierwszym krokiem do wynalezienia fotografii było opisanie przez Ibn al-Hajsama, żyjącego w latach 965-1040, prostego przyrządu optycznego, pozwalającego uzyskać rzeczywisty obraz. Przyrząd ten nazwany został camera obscura i stanowił niejako pierwowzór aparatu fotograficznego. Kolejnymi krokami milowymi w pradziejach fotografii było odkrycie azotanu srebra przez Alberta Wielkiego z Lauingen w Szwabi, żyjącego w latach 1193 lub 1205 do 1280 oraz wynalezienie chlorku srebra przez Georgesa Fabriciusa, żyjącego w latach 1516-1571. W 1568 roku Daniel Barbaro opisał przysłonę. Natomiast w roku 1694 Wilhelm Homberg opisał efekt fotochemiczny, czyli w jaki sposób światło przyciemnia niektóre chemikalia.

Pierwsze eksperymenty – początki właściwej fotografii

Te wszystkie wynalazki zebrane w całość pozwoliły na skonstruowanie aparatu fotograficznego i wykonanie pierwszej trwałej fotografii w dziejach. Eksperyment ten wykonał francuski wynalazca, fizyk – Joseph-Nicéphore Niépce w 1826 lub 1827 roku. To pierwsze zdjęcie nosi tytuł „Widok z okna w Le Gras” i powstało na wypolerowanej cynkowej płytce o wymiarach 20,3 × 16,5 cm, która pokryta została asfaltem syryjskim (substancją bitumiczną). Obraz ten powstał w wyniku przynajmniej ośmiogodzinnej ekspozycji w słoneczny dzień. Magazyn „Life” umieścił „Widok z okna w Le Gras” na liście „100 Photographs that Changed the World” (100 fotografii, które zmieniły świat). Od 1963 roku pierwsza fotografia w historii znajduje się w zbiorach University of Texas at Austin w USA.

Substancje bitumiczne twardnieją pod wpływem ekspozycji na światło, otrzymany w ten sposób negatyw pokryć można farbą litograficzną, a następnie odcisnąć na papierze, tworząc druk. Joseph-Nicéphore Niépce w dalszym ciągu eksperymentował z fotografią odkrywając, że chlorek srebra po zmieszaniu z kredą ciemnieje, gdy mieszanką tą wystawi się na działanie światła. Naukowiec wraz z Louisem Jacques’em Daguerre’em udoskonalili proces fotochemiczny z udziałem srebra. W 1833 roku Niépce zmarł na apopleksję. Swoje notatki Daguerre’owi. Ten, choć nie miał wykształcenia naukowego dokonał dwóch ważnych odkryć: obrazu utajonego, czyli negatywu przed wywołaniem oraz utrwalenia wywołanego obrazu, poddając go kąpieli w roztworze soli kuchennej.

7 stycznia 1839 roku Daguerre ogłosił, że korzystając ze srebra oraz miedzianej płytki wynalazł proces, który nazwał dagerotypem. Ciekawostką jest, że podobny proces nadal używany jest w aparatach Polaroid. 25 stycznia 1839 roku miała miejsce prezentacja procesu zwanego kalotypem przez Williama Foxa Talbota. Pokrywając kartkę papieru chlorkiem srebra, uzyskał natychmiastowy negatyw. Proces ten udoskonalił George Eastman i do dziś jest to najważniejsza technologia wytwarzania filmów fotograficznych. Frederick Scott Archer w 1851 roku wynalazł proces kolodionowy, czyli zapisywanie obrazu fotograficznego na szklanej płycie.

Dalszy rozwój fotografii

Warto wspomnieć, że rząd francuski natychmiastowo wykupił patent Daguerre’a, czyniąc go własnością publiczną. Z biegiem czasu fotografia zaczęła się rozwijać i być coraz szerzej dostępna. W 1861 roku szkocki fizyk James Clerk Maxwell wykonał pierwsze trwałe zdjęcie kolorowe. Pierwsze fotografie kolorowe z czasem traciły barwy. W pełni kolorową płytkę wprowadzono na rynek po 1907 roku, została nazwana autochromem.

W 1935 roku w USA wynaleziono kolorowy film fotograficzny Kodak Kodachrome. Kolejną rewolucją w dziejach fotografii było wynalezienie w 1969 roku przez Willarda Boyla oraz George’a E. Smitha w Bell Telephone Laboratories matrycy CCD, która początek fotografii cyfrowej. Pierwsze profesjonalne, kolorowe zdjęcie cyfrowe wykonał Brytyjczyk Michael Tompsett w 1972 roku.

Fotografia – ciekawostki

Na koniec mam dla Was garść ciekawostek. Skoro wiecie już, jak wyglądało pierwsze zdjęcie w historii i pierwsze kolorowe zdjęcie, to pora na inne, równie ciekawe perełki:


Pierwsze zdjęcie, na którym widać człowieka
Pierwsze zdjęcie, na którym widać człowieka zrobione zostało w 1838 roku w Paryżu przez Louisa Daguerrea. Zdjęcie przedstawia ruchliwą Boulevard du Temple, ulicę pełną kawiarni, sklepów i teatrów. A gdzie ludzie? Na zdjęciu widać tylko jedynie dwóch mężczyzn w lewym dolnym rogu – jeden z nich najwyraźniej ma polerowane buty przez drugiego, pozostając w jednym miejscu wystarczająco długo, aby być widocznym. Inni niestety przemieszczali się, przez co nie zostali uchwyceni (ekspozycja trwała kilka minut). Jest to prawdopodobnie również pierwsze w historii zdjęcie Paryża.

Pierwsze na świecie seflie
Selfie to współczesny „wynalazek”? Nic bardziej mylnego – obiektyw sam na siebie skierował po raz pierwszy (prawdopodobnie) Robert Cornelius w 1839 roku. Cornelius z całą pewnością nie wiedział, że ponad 170 lat później przyjdzie moda na selfie. Co ciekawe, by zrobić to zdjęcie musiał pozostać w pozycji nieruchomej przez około 10-15 minut.



Niektórzy twierdzą, że prawdziwe selfie jest tylko wtedy, gdy aparat trzymamy w ręku – wówczas za pierwsze selfie w historii można by uznać fotografię, którą w grudniu 1920 roku wykonali pracownicy nowojorskiego studia fotograficznego Byron Company.



Pierwsze zdjęcie z pola bitwy
Carol Szathmari jest pierwszym znanym fotografem wojennym, który podczas wojny krymskiej (1853-1856) fotografował zarówno żołnierzy rosyjskich, jak i tureckich. Za pierwsze w historii zdjęcie z pola bitwy uznaje się jednak jego fotografię z 1870 roku. Pochodzący z Austro-Węgier fotograf uchwycił na zdjęciu moment zbliżania się żołnierzy pruskich, stojąc wówczas za francuskimi obrońcami.



Pierwsze w historii zdjęcie z lotu ptaka
W erze dronów fotografia lotnicza nie jest czymś nadzwyczajnym, ale uwierzcie że w 1860 roku była. Pierwsze w historii zdjęcie z lotu ptaka (zachowane do dziś) pokazuje Boston (USA) i wykonane zostało z wysokości ponad 600 metrów. Jego autorami byli James Wallace Black oraz Samuel Archer King. Wcześniej zdjęcie z lotu ptaka wykonał francuski baloniarz i fotograf Gaspard-Félix Tournachon, lecz nie przetrwało ono do naszych czasów.



Pierwsze w historii zdjęcie trąby powietrznej
To zdjęcie wykonał 26 kwietnia 1884 roku fotograf A.A. Adams.



Pierwsze w historii zdjęcie przedstawiające prezydenta
Ten tytuł należał do prezydenta Williama Henry’ego Harrisona, jednak zdjęcie zrobione w 1841 roku nie przetrwało do naszych czasów. Przetrwało natomiast zdjęcie, na którym widnieje John Quincy Adams (szósty prezydent USA). Sęk w tym, że fotografia została wykonana w 1843 roku, czyli 14 lat po jego odejściu z urzędu.



Pierwsze w historii zdjęcie księżyca
23 marca 1840 roku Amerykanin John William Draper wykorzystał teleskop i zrobił pierwsze w historii zdjęcie księżyca. Wykonanie tej fotografii zajęło około 20 minut. Płytka na której zapisany był obraz ucierpiała w pożarze, jednak przetrwała do naszych czasów.



Pierwsze w historii zdjęcie słońca
W 1845 roku, zaledwie pięć lat po pierwszym zdjęciu księżyca, francuscy fizycy Louis Fizeau i Leon Foucault wykonali pierwsze zdjęcie Słońca.



Pierwsze zdjęcie ziemi wykonane z odległości Księżyca
Lunar Orbiter 1 to bezzałogowa sonda, która 18 sierpnia została wystrzelona z Cape Canaveral Air Force Station w USA. Głównym celem misji było sfotografowanie powierzchni Księżyca oraz ustalenia odpowiedniego i bezpiecznego miejsca na lądowania załogowych misji z programu Apollo. Lunar Orbiter 1 wykonał w sumie 42 fotografie wysokiej i 187 średniej rozdzielczości, a jedną z nich było zdjęcie, które możecie zobaczyć poniżej.



Pierwsza kolorowa fotografia wykonana pod wodą
W 1926 roku fotograf „National Geographic” Charles Martin oraz dr. William Longley wykonali pierwsze kolorowe zdjęcie, zrobione pod powierzchnią wody. Ich „modelem” była ryba zwana odyńczykiem (eng. Hogfish). Aparat umieszczony był w specjalnej, wodoodpornej kapsule.



Pierwsze w historii zdjęcie opublikowane na Instagramie
Platformy o nazwie Instagram nie musimy przedstawiać chyba nikomu. Zastanawialiście się kiedyś, kto i kiedy opublikował pierwsze zdjęcie na Instagramie? Otóż był to jeden ze współzałożycieli, Kevin Systrom, który 16 lipca 2010 roku „wrzucił” fotkę, którą możecie zobaczyć poniżej. Fotografia z podpisem „test” dostępna jest w serwisie do dzisiaj. Na przestrzeni lat zdobyła ponad 160 tysięcy polubień oraz ponad 40 tysięcy komenatarzy. Dziś każdego dnia na Instagramie publikowanych jest ponad… 95 milionów zdjęć!

Zobacz też:

• Pośmiertne zdjęcia zmarłych osób z epoki wiktoriańskiej
• Titanic – historia, informacje, ciekawostki
• Jak powstała kolej? – Historia kolei
• “Niezatapialny palacz”, który przetrwał zatonięcie Titanica i czterech innych statków
• Od traktora do supersamochodu – historia marki Lamborghini


źródła: (1),(2),(3),(4),(5),(6)