Miliony ludzi odwiedzają Meksyk każdego roku z wielu powodów – niektórzy przybywają tu dla pięknych plaż, podczas gdy inni uwielbiają fantastyczną, meksykańską kuchnię. Będąc w Meksyku warto jednak skorzystać z okazji by odwiedzić liczne pozostałości po jednej z najwspanialszych cywilizacji zamieszkujących tereny Ameryki – Majowie byli jedną z największych grup żyjących w Mezoameryce w minionych stuleciach, a ich wpływy są nadal widoczne w całym regionie.
Najwspanialsze zabytki Majów przez wiele stuleci ukryte były przed ludzkim okiem, gdyż pierwsi badacze dotarli do nich dopiero na początku XIX wieku. Zebraliśmy 12 najbardziej fascynujących miejsc na półwyspie Jukatan, w których znajdują się ruiny Majów. Jeśli zatem planujecie podróż do Meksyku koniecznie zarezerwujcie sobie czas na odwiedzenie choćby części z nich.
12. Mayapán
Na południe od Meridy (stolicy stanu Jukatan) znajduje się Mayapán. Ruiny te reprezentują ostatnią prawdziwie kwitnącą społeczność Majów w Meksyku przed przybyciem Hiszpanów. Historycy szacują, że Mayapán może mieć prawie 1000 lat (pierwsze daty na zabytkach w Mayapán pochodzą z lat 1165-1185) i w szczytowym momencie mieszkało tam ponad 17000 osób.
Dzisiaj Mayapán otoczony jest murem, a wewnątrz znajdują się ruiny wielu budowli – w tym piramid, świątyń, kapliczek i domów wykonanych z wapienia. Mayapán nie przypomina jednak miasta z okresu swojej świetności, ze względu na wydarzenia z XV wieku. W 1441 roku władca szlacheckiej rodziny Xiu (Ah Xupan) stanął na czele koalicji jukatańskich miast przeciwko przeciwko rządzącej miastem dynastii Cocom. Większość członków rodziny Cocom została wymordowana, Mayapán spalony i ograbiony, a następnie opuszczony przez jego mieszkańców.
11. Yaxchilán
W Chiapas, obok granicy Meksyku z Gwatemalą znajduje się starożytne miasto Majów o nazwie Yaxchilán. Dzięki położeniu nad brzegiem rzeki Usumacinta, osada ta była niezwykle ważna w kulturze Majów ze względów politycznych i handlowych.
Yaxchilán tworzy ponad 120 budowli, które są podzielone na trzy główne sekcje: Wielki Akropol, Mały Akropol i Wielki Plac. Na uwagę zasługują również rzeźbione w hieroglif schody, przedstawiające historię Majów. Ruiny Yaxchilán przez długi czas były niedostępne dla turystów ze względu na brak dobrych dróg, lecz zmieniło się to na początku lat 90. Do ruin można również dotrzeć po godzinnej podróży łodzią z Frontera Corozal.
10. Ek’ Balam
Początki miasta Ek Balam sięgają roku 600 p.n.e., jednak prawdziwy rozkwit przypada na okres od VIII do X wieku. W szczytowym okresie Ek’ Balam było domem dla 20 000 Majów. Niedawno miejsce zostało zrekonstruowane, dzięki czemu łatwiej sobie wyobrazić, jak wyglądało w przeszłości. W przeciwieństwie do wielu innych terenów, na których zamieszkiwali Majowie, Ek’ Balam jest wspaniale zachowany. Nadal można przeczytać niektóre z hieroglifów opisujących budynki i posągi.
Wizytę w Ek’ Balam warto połączyć z kąpielą w pobliskim „Cenote X’Canche” – kąpiel w tym pięknym, naturalnym basenie jest niezapomnianym przeżyciem. Z ruin leżących około 3km. stąd można dostać się rikszą.
9. Becán
Pomiędzy Chetumal a Escárcega na półwyspie Jukatan znajduje się kilka miejsc związanych z kulturą Majów. Jednym z nich jest otoczone fosą, założone ponad 2500 lat temu Becán.
Od upadku w okolicach 1450 roku miasto pozostawało nieokryte – usłyszano o nim dopiero w 1934 roku, kiedy to Karl Ruppert i John Denison z Instytutu Carnegie w Waszyngtonie wykonali pierwsze fotografie ruin i przygotowali mapę miasta. Tereny te były porośnięte roślinnością i prawie niedostępne aż do 1968 roku!
Na wizytę w Becán warto zarezerwować minimum 2 godziny – tyle trwa mniej więcej wycieczka po 20 budynkach znajdujących się w parku archeologicznym (wliczając w to publiczne place, rozpadające się schody, podziemne tunele i piramidy).
8. Edzná
Godzinę jazdy od miasta Campeche znajduje się Edzná – siedlisko Majów o bogatej historii, które czasy swojej świetności przeżywało między 300 i 900 rokiem naszej ery. Osada została opuszczona w XV wieku z niejasnych powodów, co dodaje temu miejscu tajemniczości.
Na wschodzie opuszczonego miasta znajdują się ruiny Wielkiego Akropolu – jego najciekawszą budowlą z całą pewnością jest Piramida Pięciu Pięter, która jest połączeniem pałacu i świątyni. Na pierwszych czterech poziomach znajdowały się pomieszczenia mieszkalne ze sklepieniami łukowymi, a na szczycie piramidy umieszczono świątynię. Prowadzące do niej schody pokryte są inskrypcjami glificznymi, wspominającymi miejscowych władców. Dwa razy w roku, przez trzy dni promienie słoneczne przechodzą przez otwór na samej górze świątyni i oświetlają oblicze boga Słońca K’inich – Ahaua. Interesujący jest również Mały Akropol, który oferuje wspaniały widok na miasto.
Podobnie jak inne majańskie ośrodki Edzná była znana już w połowie XIX wieku dzięki relacjom podróżników – jednak dopiero w 1927 roku poprowadzono drogę do osady, a systematyczne prace archeologiczne rozpoczęto w 1943 roku.
7. Cobá
Głęboko w dżungli Quintana Roo znajduje się Cobá, czyli jedna z największych i najbardziej fascynujących ruin Majów w Meksyku. W szczytowym momencie mieszkało tutaj ponad 50000 ludzi, co oznacza, że było to miejsce niezwykle ważne dla kultury i społeczności Majów.
Cobá jest bardzo rozległym miastem (zajmuje powierzchnię ponad 70 km2) i tylko mała część ruin została oczyszczona – reszta nadal jest pochłonięta przez dżunglę. Podczas zwiedzania ruin warto wspiąć się na piramidę Nohoch Mul (42 metry wysokości), by podziwiać niesamowite widoki otaczającego ją krajobrazu.
6. Bonampak
Bonampak w języku Majów oznacza „Malowane Mury”, więc nie powinno dziwić, że to siedlisko może poszczycić się kolekcją kolorowych malowideł ściennych. Bonampak znajduje się w dżungli u ujścia rzeki Usumacinta, w niewielkiej odległości od wspomnianego wcześniej Yaxchilán.
Dżunglowe otoczenie i zwierzęta, które zamieszkały w tym miejscu są dla odwiedzających równie fascynujące, co same ruiny. Atrakcją w Bonampak jest Świątynia Malowideł, której wewnętrzne ściany przedstawiają najlepsze przykłady malarstwa Majów na świecie.
Większość budynków w Bonampak pochodzi z okresu pomiędzy 580 a 800 rokiem n.e. Miejsce to odkrył „na nowo” fotograf Giles Healey w 1946 roku, którego przyprowadzili tu współcześni Majowie (Lakandoni). Co ciekawe przybywali oni regularnie do Bonampak, aby odprawiać modły w starożytnych świątyniach.
5. Tulum
Ruiny w Tulum są stosunkowo niewielkie, ale znajdują się tuż przy wybrzeżu karaibskich plaż, tworząc naprawdę spektakularną scenerię. Tulum można podzielić na trzy części: plażę, stare miasto i ruiny.
Ruiny Tulum wznoszą się na klifach – warto odwiedzić Świątynię Fresków, zobaczyć grube mury otaczające osadę, które pozostały do dziś i podziwiać kultową świątynię. W Tulum znajduje się również wieża strażnicza (widać z niej Morze Karaibskie) nazwana przez Hiszpanów El Castillo (Zamek) oraz Templo del Dios Descendente (Świątynia Zstępującego Boga). Tulum jest pełne ludzi, ponieważ jest ważnym ośrodkiem turystycznym, ale dotarcie tam wcześnie może zapewnić znacznie mniejsze tłumy.
4. Uxmal
Uxmal założono pomiędzy 987 i 1007 rokiem w czasie tzw. okresu Renesansu Majów. Opuszczone w XV w miasto przez wiele lat należało do głównych miast-państw cywilizacji Majów. Jest to prawdopodobnie jedno z najlepiej zachowanych siedlisk Majów w Meksyku, które zostało profesjonalnie odrestaurowane. Uxmal może poszczycić się wieloma stylami architektonicznymi, które ujawniają, że budowa trwała kilka wieków.
Świątynia czarownika jest najwyższą i najbardziej imponującą budowlą w Uxmal, a legenda głosi, że ta piramida została wybudowana podczas jednej nocy. W Uxmal znajduje się również klasztor, Pałac Gubernatora, Dom Żółwi, ruiny budowli zwanych domem Mniszek, Dom Starej Kobiety oraz boisko do gry w pelotę (pelota to rytualna gra w piłkę plemion prekolumbijskiej Mezoameryki i Ameryki Południowej).
3. Calakmul
Calakmul to ogromna osada odnaleziona w Rezerwacie Biosfery Calakmul. Miasto (którego nazwa w języku Majów oznaczała prawdopodobnie „Miasto Dwóch Sąsiadujących Piramid”) liczyło około 50 tys. mieszkańców, a dotychczas na jego obszarze (70 km²) odnaleziono 6250 budowli.
Wielka Piramida (45-metrów wysokości) odkryta w Calakmul jest obecnie główną atrakcją, ponieważ jest największą ze wszystkich znanych piramid Majów odkrytych na Jukatanie.
2. Palenque
Istnieją dwa główne powody, dla których jest to miejsce warte odwiedzenia bardziej niż pozostałe. Po pierwsze, Palenque znane jest z najznakomitszej architektury i rzeźb, jakie Majowie kiedykolwiek stworzyli. Po drugie, znajduje się tu ogromny park narodowy, który zachwyci miłośników przyrody.
W Palenque znajdują się liczne grobowce, z których wiele zawiera historyczne artefakty. W 1946 roku archeolog A. Ruz Lhullier odkrył we wnętrzu jednej ze świątyń dwudziestopięciometrowe przejście prowadzące do grobowca. Po trwających 4 lata pracach związanych z odgruzowywaniem przejścia archeolodzy dotarli do krypty, w której znaleziono sarkofag z szkieletem Pakala Wielkiego (władca Palenqué, który zmarł w 683 roku). Twarz władcy przesłonięta była jadeitową maską, a we wnętrzu sarkofagu odnaleziono wykonane z jadeitu ozdoby (bransolety, pektorał). Ściany sarkofagu pokrywają hieroglify z datą 633. W 1987 roku ruiny wpisano na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
1. Chichén Itzá
Chichén Itzá jest najbardziej znanym meksykańskim miastem Majów, a fakt iż 7 lipca 2007 zostało ogłoszony jednym z siedmiu nowych cudów świata sprawia, że przyciąga turystów jak magnes. Niezależnie od tego, czy planujesz zwiedzanie samotnie, czy z przewodnikiem, przygotuj się na dużo chodzenia.
Szacuje się, że miasto powstało pomiędzy IV i VI wiekiem. Zabytki, które zachowały się na południu związane są z kulturą Majów, natomiast te w części północnej – z kulturą Tolteków. Największy rozwój miasta przypadał na X i XI wiek. W wieku XIII miasto straciło na znaczeniu, a w XV zostało opuszczone.
Toltekowie – nazwa nadawana przez naukowców mało znanej prekolumbijskiej kulturze ze środkowego Meksyku, wiązanej zwykle z miastem Tula z X w., albo – zwłaszcza w ostatnich dekadach – mitycznym po części przodkom Azteków i Majów – za wikipedią
Główną atrakcją w Chichén Itzá jest El Castillo (piramida Kukulkana). Schody prowadzące na szczyt piramidy z czterech stron mają razem 364 stopnie, a 365 stopień (czyli liczba dni roku słonecznego) jest wejściem do świątyni. W Chichén Itzá znajduje się również wielkie pole do gry w pelotę, oraz pełna malowideł Świątynia Wojowników.
W pobliżu starożytnego miasta Majów znajduje się również Święta cenote. Ta wapienna studia krasowa ma 20 m. głębokości, 50 m. średnicy i jest niemal idealnie okrągła. Według legend do „cenote sagrado” (święta cenote) składano ofiary z ludzi ku czci boga deszczu Chaca oraz podziemnych bóstw. Opowieści te potwierdzono na początku XX wieku, po badaniach przeprowadzonych przez Edwarda Herbert Thompsona. O sile i znaczeniu świętej cenote dla Majów świadczy również to, że jeszcze długo po upadku Chichén Itzá odbywały się do niej pielgrzymki. Wiele przedmiotów wydobytych z krasowej studni datowanych jest na XIII-XVI wiek – wynika z tego, że ofiary składano do niej także po podbojach Hiszpanów.
Zobacz też:
• Zakynthos wyspa kolorów, pięknych plaż i żółwi
• 25 najbardziej kolorowych miast na świecie
• 22 cudowne, niesamowite i rzadkie zjawiska naturalne, które występują na Ziemi
• 10 najbardziej nawiedzonych zamków w Europie
• Dziwy natury – niesamowite miejsca na Ziemi
źródła: (1), (2), (3), (4), (5), (6), (7)