Salvador Dalí – ciekawostki

Salvador Dalí, a właściwie Salvador Domènec Felip Jacint Dalí i Domènech, marquès de Dalí de Púbol to kataloński malarz, jeden z najsłynniejszych surrealistów i w ogóle artystów w XX wieku. Urodził się 11 maja 1904 roku w Figueres, a zmarł 23 stycznia 1989 roku w tym samym mieście. Znany był z ekscentrycznych strojów i zachowania.

Salvador Dali zaczął malować jako dziecko

Swój pierwszy znany obraz – Krajobraz Figueres – Dali namalował w 1910 roku, gdy miał zaledwie 6 lat. Obraz ten został wykonany farbą olejną na pocztówce, przedstawia zielone wzgórza rodzinnego miasta artysty. Współcześnie eksponowany jest w Muzeum Salvadora Dali w Saint Petersburgu na Florydzie.

Salvador Dali został dwukrotnie wyrzucony ze szkoły artystycznej

Salvador Dalí dwukrotnie doprowadził do sytuacji, przez które został wydalony ze szkoły artystycznej. Pierwszy raz z Akademii Sztuk Pięknych w Madrycie został wydalony w 1923 roku za podżeganie do zamieszek. Wrócił jednak do szkoły, lecz w 1926 roku …ponownie został wydalony. Miało to miejsce tuż przed końcowymi egzaminami. W swojej autobiografii napisał, że wyrzucony ze szkoły, gdyż nie chciał zdawać egzaminów ustnych (podobno Dali już wtedy uważał, że jest lepiej wykwalifikowany niż osoby, które miałyby go egzaminować). Fakt wyrzucenia ze szkoły nie spowolnił artysty – w tym samym roku pojechał pierwszy raz do Paryża, gdzie spotkał swojego idola Pabla Picassa.

Dali współpracował z Disneyem

W 1946 roku Salvador Dalí i John Hench z wytwórni Disneya pracowali wspólnie nad filmem animowanym, który miał się nazywać Destino. Na potrzeby tego projektu Dalí stworzył 22 obrazy olejne oraz wiele rysunków, które Hench przekształcił w scenorysy. Po 8 miesiącach z powodów finansowych prace przerwano, a film nie został ukończony. Roy E. Disney – bratanek Walta Disneya i dyrektor wykonawczy The Walt Disney Company przywrócił do życia film Destino. 6-minutowy film został wydany w 2003 roku. Opowiada on o baletnicy, która podróżuje przez surrealistyczny pustynny krajobraz.

Logo Chupa Chups zostało zaprojektowane przez Salvador Dalego

Współpraca z Disneyem to nie jedyny komercyjny projekt, którego podjął się Salvador Dalí. Projektował reklamy dla Gap, w 1968 roku pojawił się w reklamie czekoladek Lanvin. W 1969 roku zaprojektował logo dla hiszpańskiej marki lizaków Chupa Chups. Logo to jest nadal, w nieznacznie tylko zmienionej wersji nadal używane. Więcej o tej historii pisaliśmy tutaj.

Salvador Dali i mrówkojad

O zamiłowaniach artysty do dziwnych zwierząt krążyły legendy. Podobno na kolacjach, które wyprawiał gościom towarzyszyły dzikie zwierzęta: jego ocelot o imieniu Babou (jego zdjęcie znajdziecie na pierwszej fotografii w tym wpisie), małpy, a niektóre źródła mówią nawet o małych lwiątkach.

Jednym z najsłynniejszych zdjęć Salvadora Dali, jest zdjęcie przedstawiające ekscentrycznego artystę spacerującego z mrówkojadem. Zrobiono je w 1969 roku Paryżu w momencie, gdy Dali wyłonił się z jednej ze stacji metra. Rok później Dali zabrał mrówkojada do studia telewizyjnego i pojawił się z nim w programie The Dick Cavett Show. Osobnik, który pojawił się w telewizji był jednak dużo mniejszy niż ten, z którym Dali spacerował ulicami Paryża. Spekuluje się, że fascynacja tymi zwierzętami pojawiła się u artysty pod wpływem Andre Bretona, wybitnego francuskiego surrealisty, który był znany wśród innych surrealistów jako „le tamanoir”, czyli… „Mrówkojad”. Breton był pod ogromnym wrażeniem mrówkojadów, które uważał za absolutnie niezwykłe stworzenia.

Duży wpływ na twórczość Salvadora Dalego miały idee Zygmunta Freuda

W młodości Salvador Dalí zaczął czytywać Freuda. Idee tego znanego psychoanalityka dotyczące podświadomości i snów miały bardzo duży wpływ na twórczość Dalego. Sam Freud nie traktował poważnie surrealistów i mało interesował się sztuką awangardową. Ostatecznie latem 1938 roku w Londynie Dalí spotkał się z 82-letnim wówczas Freudem – pokazał wówczas Freudowi swój obraz „Metamorfoza Narcyza”.

Salvador Dali nigdy nie zażywał żadnych narkotyków

Choć w środowisku artystów (zwłaszcza surrealistów) narkotyki zawsze były szeroko dostępne i wielu z nich się narkotyzowało, to Salvador Dali nie zażywał narkotyków. Jego surrealistyczne dzieła i ekscentryczne zachowanie mogą sugerować, że narkotyki mu towarzyszyły. Okazuje się jednak, że nigdy nie zażywał on żadnych substancji chemicznych, by odmieniać stan świadomości. W celu pobudzenia kreatywności artysta opracował metodę paranoiczno-krytyczną, która polegała na świadomym naśladowaniu, korzystając z odpowiednich praktyk oraz ćwiczeń mentalnych wizji ludzi obłąkanych – był to coś w rodzaju symulacji stanów halucynacyjnych.

Salvador Dali był zafascynowany Adolfem Hitlerem

Salvador Dali był bez wątpienia jedną z kluczowych postaci w ruchu surrealistycznym. Pomimo tego inni surrealiści nie byli zadowoleni z kontaktów z nim. W owych czasach rozwijały się ideologie komunistyczna i faszystowska. Większość surrealistów sympatyzowało z ruchem komunistycznym, tymczasem Dalí fascynował się… faszyzmem i Hitlerem. W 1934 roku miało miejsce spotkanie, podczas którego André Breton i inni artyści surrealizmu chcieli usunąć Dalego z surrealistycznej grupy. Dalí nie zmienił swych przekonań, wspierał nawet hiszpańskiego dyktatora Francisca Franco i kilkakrotnie się z nim spotykał.

Salvador Dali miał charakterystyczne wąsy, którym poświęcił… książkę

W 1954 roku Salvador Dalí opublikował książkę całkowicie poświęconą swoim wąsom. Nosiła ona tytuł „Dali’s Mustache: A Photographic Interview”, zawierała 28 zdjęć, które wykonał Philippe Halsman. Na każdej stronie tej książki znajduje się krótkie pytanie Halsmana, a na następnej stronie – pod fotografią krótka odpowiedź Dalego. Zdjęcia przedstawiają Dalego m.in. przebranego za Mona Lisę, z wąsami wykręconymi w symbol nieskończoności, czy wykorzystującego wąsy jako pędzel.

Na swoim koncie ma również książkę… kucharską

Salvador Dali jako dziecko marzył o pracy szefa kuchni. Jego kariera zawodowa potoczyła się zupełnie inaczej, jednak miłość do jedzenia i gotowania towarzyszyła mu całe życie. Razem z żoną Dali wydawał słynne przyjęcia pełne ekstrawaganckich potraw.

W 1973 wydana została książka kucharska Salvadora Dali „Les Diners de Gala” („Przyjęcia Gali”), w której znalazło się 136 przepisów (m.in paszteciki z żaby i kotlety z cielęciny nadziewane ślimakami) – całość zdobiły surrealistyczne ilustracje artysty.

Salvador Dali „ukradł” żonę przyjacielowi – poecie Paulowi Éluardowi

Elena Ivanovna Diakonova, znana jako Gala była żoną Salvadora Dalego. Była od niego starsza o 10 lat. Pierwszym jej mężem był przyjaciel Dalego, poeta Paul Éluard. Gdy w 1929 roku Elena poznała Salvadora – ci szybko zaczęli romansować. Gala rozwiodła się z Éluardem i wyszła za mąż za Dalego, ślub cywilny wzięli w 1934 roku.

Salvador Dali uważał się za reinkarnacje swojego zmarłego brata

Imię Salvador w rodzinie Dalego nosili także ojciec i starszy brat artysty – który zmarł 9 miesięcy przed narodzinami mistrza surrealizmu. Gdy artysta miał 5 lat, odwiedził wraz z rodzicami grób brata, a ci oznajmili mu, że jest reinkarnacją brata. W tą opowieść rodziców Salvador Dalí podobno wierzył do końca życia.

Salvador Dali i… ser camembert

„Trwałość pamięci” to jedno z najbardziej znanych dzieł katalońskiego malarza. Obraz, który powstał w 1931 roku przedstawia zegary, które topią się na plaży, dlatego bywa również (błędnie) nazywany Miękkimi zegarami, lub Cieknącymi zegarami. Dzieło znajdujące się obecnie w Museum of Modern Art w Nowym Jorku powstało w dość nietypowych okolicznościach, które Dali opisał w swojej autobiografii. Artysta inspirował się bowiem surrealistyczną wizją topienia sera Camembert pod wpływem promieni słonecznych.

Salvador Dali – najdrożej sprzedany obraz

Surrealistyczny „Portret Pawła Eluarda” (Portrait of Paul Eluard), który powstał w 1929 roku jest najdrożej sprzedanym dziełem artysty w historii. W 2011 roku w domu aukcyjnym Sotheby’s obraz sprzedano za 22,4 miliona dolarów!

Jak to możliwe, że wspomniany powyżej, najsłynniejszy obraz artysty pt. „Trwałość pamięci” nie znajduje się na szczycie tej listy? Otóż tamten obraz został w kupiony w 1932 roku przez Julien Levy za jedyne 250 dolarów i wystawiony w jego nowojorskiej galerii. Rok później obraz kupuje Stanley Resor, by przekazać go do wspomnianego Museum of Modern Art.

Zobacz też:

• Najbardziej znane obrazy na świecie
• Futrzane obrazy, czyli klasycznie dzieła sztuki w nowym wydaniu
• Mało znane fakty na temat obrazu Mona Lisa
• Dlaczego Wenus z Milo ma wyjątkowo długie palce? I co to jest palec Mortona?
• 10 obrazów, które zmieniły oblicze malarstwa


źródła: (1),(2),(3),(4),(5),(6)