W dawnych wierzeniach lokalnej ludność ptak kiwi niegdyś latający kolorowo upierzony ptak utracił swe skrzydła i piękne ubarwienie aby stać się strażnikami lasu i go chronić. Na wszystkich nowozelandzkich wyspach o zmroku zaczyna rozbrzmiewać jego charakterystyczny głos. Nie dziwi więc, że ten nieduży ptak stał się symbolem Nowej Zelandii.
Kiwi Mały // fot. Judi Lapsley Miller – Own work, CC BY 4.0, Link
Ptaki kiwi – najważniejsze informacje
Ptak Kiwi należy do rodziny ptaków Apteryx (Apterygitae). Jest endemitem Nowej Zelandii. Nazwa kiwi pochodzi od charakterystycznego dźwięku, który te ptaki wydają podczas godów. Żyją przeciętnie 10 – 15 lat. Długość jego ciała waha się od 35 – 65 cm, masa dorosłego osobnika to maksymalnie 3,5 kg. Ma krępą budowę, długi elastyczny dziób, z otworem nosowym na końcu. Krótkie dobrze umięśnione nogi zakończone czterema placami. Nie ma ogona, za to dość grubą, ale krótką szyję, silnie rozwinięty słuch i węch, dużo słabiej wzrok. Posiada ledwo dostrzegalne szczątkowe skrzydła o długości ok 5 cm, zaliczany jest do nielotów.
Kiwi tworzą związki monogamiczne, samiec również bierze udział w wychowywaniu młodych. Ptaki te składają największe jaja na świecie w stosunku co do masy ciała. Jajo kiwi jest minimum dwukrotnie większe niż kurze, mimo że są podobnych rozmiarów. Ptaki kiwi jedzą głównie bezkręgowce – owady i robaki, czasem młode gady – jaszczurki i żaby oraz pokarm roślinny – nasiona i owoce. Zachowują się podobnie do kury domowej, choć są bardziej agresywne i mają dużo donośniejszy głos. Prowadzą nocny tryb życia.
Kiwi Mały – jajo // fot. Judi Lapsley Miller – Own work, CC BY 4.0, Link
Co to są ptaki nieloty?
Czym jest nielot? Jest to ptak, który w wyniku ewolucji poprzez szereg zależności takich jak brak zagrożenia ze strony drapieżników lub obranie innej strategii przetrwania utracił możliwość latania. Niezdolność do lotu występuje u około 40 gatunków na ziemi, zarówno wodnych i lądowych. Różnią się one od swoich latających braci anatomią ciała, głównie szkieletem. Mają zredukowane kości skrzydeł i grzebień mostka. Do tego ostatniego przyczepione są mięśnie, które pozwalają ptakom machać skrzydłami. Najpopularniejszymi nielotami są pingwiny, strusie, papuga kakapo, afrykański koronnik szary oraz nasz dzisiejszy bohater – nowozelandzki kiwi.
Kiwi plamisty – wypchany okaz z Muzeum Auckland // fot. Auckland War Memorial Museum – http://www.aucklandmuseum.com/collections-research/collections/record/am_naturalsciences-object-133193, CC BY 4.0, Link
Kiwi – gatunki
Wszystkie gatunki kiwi są zagrożone wyginięciem i znajdują się pod ścisłą ochroną. Naturalnie na wyspach nie miały żadnego wroga, ale ludzie sprowadzili tam zwierzęta domowe – psy, koty, świnie oraz oposy – głównego pogromcę kiwi. W tym momencie naukowcy pomagają w utrzymaniu populacji tego wyjątkowego ptaka. Istnieje nawet ośrodek badawczo – naukowy Rainbow Springs Nature Park, w którym zajmują się jego ochroną kiwi. W Nowej Zelandii występuje pięć rodzajów kiwi: plamisty, mały, szary, brunatny i północny.
• Kiwi plamisty – zwany inaczej roroa, najbardziej charakterystyczny, zamieszkuje północne regiony Wyspy Południowej. Ma brązowo szary kolor piór z jaśniejszymi plamkami. Stąd też pochodzi jego nazwa. Zamieszkuje tereny górzyste.
• Kiwi mały – znany również jako Nielot Owena lub Kiwi Owena od nazwiska angielskiego zoologa, który go opisał. Występuje na Wyspie Południowej. Waży maksymalnie 2 kg. Najbardziej zagrożony gatunek, który został zaszczepiony na wyspę Kapiti. Główne siedliska to wilgotne wysoko położone lasy.
• Kiwi szary – najpóźniej odkryty gatunek, bo w 1994 roku. Żyje na zachodnim wybrzeżu Wyspy Południowej. Jego upierzenia jest lekko szarawe. Zamieszkuje las Okarito w regionie West Coast na Wyspie Południowej
• Kiwi brunatny – Najbardziej rozpowszechniony, wyróżniono nawet podgatunki. Jeden zasiedla południowo zachodnią Wyspę Południową, a drugi Wyspy Stewart.
• Kiwi Północny – Zasiedla dwie trzecie Wyspy Północnej. Jego populacja to ponad 35 tysięcy osobników czyni go to najliczniejszym gatunkiem w całej Nowej Zelandii. Zamieszkuje puste pnie drzew, wysokie i gęste paprocie oraz nory.
Od lewej zgodnie ze wskazówkami zegara: Kiwi północny, Kiwi mały oraz Kiwi plamisty w Auckland War Memorial Museum // fot. J Brew – originally posted to Flickr as Auckland War Memorial Museum, CC BY-SA 2.0, Link
Dlaczego ptak kiwi stał się symbolem Nowej Zelandii?
Nowozelandczycy nazywają samych siebie „Kiwi”. Wizerunek ptaka od XIX wieku pojawia się na pieczęciach, okazyjnych monetach oraz i innych dokumentach w Nowej Zelandii. Można tu znaleźć mnóstwo pamiątek z wizerunkiem tego sympatycznego ptaka, czy kupić maskotki przedstawiające go. Ptak kiwi jest symbolem Nowej Zelandii nie tylko dlatego, że jest on endemitem (stworzeniem żyjącym tylko w jednym miejscu) tych wysp.
Ptak Kiwi na rewersie nowozelandzkiej monety (fot. depositphotos) oraz na znaczku pocztowym z 1898 roku (fot. wikipedia, domena publiczna)
Z faktem, że ten ptak nielot stał się symbolem Nowej Zelandii związana jest legenda zamieszkujących te tereny Maorysów. Otóż według tradycyjnych podań ptak kiwi początkowo miał piękne, kolorowe pióra i latał wysoko, będąc jednym z najpiękniejszych ptaków. Jednak lasy na Nowej Zelandii toczyła choroba i drzewa w nich były gryzione przez robaki. Bóg lasu Tanemahut poprosił, aby któryś z ptaków pomógł w walce z robactwem. Kiwi zgłosił się na ochotnika i poświęcił swe piękne pióra i możliwość latania, aby zostać obrońcą lasu…
Zobacz też:
• Dlaczego leniwce są leniwe?
• Ciekawostki o koalach
• Ciekawostki o delfinach
• Ciekawostki o motylach
• Ciekawostki o zwierzętach
źródła: (1),(2),(3),
Skomentuj
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.