15 ciekawostek o diamentach

„Diamonds are the girls best friends” – śpiewała Marylin Monroe – i coś w tym jest – aż 80% kobiet w USA z okazji zaręczyn otrzymuje pierścionek z diamentem. Każdego roku na świecie wydobywanych jest około 130 000 000 karatów (26 000 kg) diamentów o łącznej wartości prawie 9 mld dolarów! Które diamenty są najdroższe? Jak powstają diamenty i co mają wspólnego z węglem? Postanowiliśmy to sprawdzić i zebraliśmy 15 ciekawostek o diamentach.

#1. Skąd wzięła się nazwa diament?

Starożytni Grecy wierzyli, że diamenty to łzy bogów, albo okruchy spadających gwiazd. Diamenty pociągają ludzi także dzisiaj, chociaż znane są już technologie pozwalające na uzyskanie tego kamienia w laboratorium. Również w przestrzeni kosmicznej istnieją gwiazdy, składające się w całości z diamentu.

Nazwa diament wywodzi się od starogreckiego ἀδάμας (adamas; łac. diamentum) co znaczy „niepokonany, niezniszczalny”. Nawiązuje to do wyjątkowej twardości tego minerału.

#2. Kopalnia diamentów Diavik

Kopalnia Diavik Diamond Mine jest jedną z najsłynniejszych kopalń na świecie ze względu na swoje niezwykłe położenie. Otwarta na początku XXI wieku kopalnia diamentów znajduje się na mierzącej zaledwie 20 km kw. wyspie na jeziorze Lac de Gras, 220 km na południe od Koła Polarnego. Infrastruktura kopalni zajmuje prawie 50% powierzchni wyspy.

W zimie można dotrzeć tu budowaną na kilkanaście tygodni lodowa drogą „Tibbitt to Contwoyto Winter Road” – to dzięki niej diamenty wywożone są na stały ląd, a pracownicy otrzymują zaopatrzenie. Kopalnia ma też swoje lotnisko na którym mogą lądować samoloty rozmiarów Boeinga 737. W kanadyjskiej kopalni w ciągu roku pozyskuje się średnio około 8 mln karatów. Do 2012 roku diamenty wydobywano metodą odkrywkową – od tego czasu wydobywane są w podziemnej kopalni. Jak zobaczycie na zdjęciach poniżej Diavik Diamond Mine jest jedną z najbardziej niesamowitych dziur w ziemi.

#3. Nie tylko biżuteria

Pierwsze skojarzenie z diamentami to biżuteria, niemniej jednak większość wydobywanych diamentów nie jest wykorzystywana w jubilerstwie – i tak działo się już za czasów starożytnych.

Fizyk z Uniwersytetu Harvarda (dr Peter Lu) odkrył, że starożytni Chińczycy używali diamentu do szlifowania ceremonialnej biżuterii 4500 lat temu! Kamienne ozdoby były wykonane z jednych z najtwardszych minerałów, jakie można znaleźć na ziemi – rubinu i szafiru. Nadanie szlifu możliwe było wyłącznie przy użyciu diamentu. Musiały minąć tysiące lat od wdrożenia pomysłu Chińczyków na użycie diamentu do szlifowania, zanim zaczął być stosowany powszechnie, na całym świecie. Obecnie niemal 80% wszystkich wydobywanych diamentów jest wykorzystywane w przemyśle: do wiercenia, cięcia, szlifowania i polerowania.

#4. Czy Diament jest najtwardszy?

„Diament jest najtwardszą substancją na ziemi” – powtarzają jubilerzy, którzy chcą zwrócić uwagę nie tylko na naturalne piękno kamienia, ale także na jego właściwości fizyczne. Stwierdzenie to nie jest jednak prawdą. Diament jest najbardziej twardą z substancji naturalnych, ale nie jest najtwardszą ze wszystkich substancji znanych człowiekowi.

Badania naukowców w Szanghaju wykazały, że istnieją dwie naturalne substancje, które są wyraźnie twardsze. Za pomocą komputerowej symulacji badano, jak reagowałyby na nacisk ostrza, stosowanego w twardościomierzach:
• Pierwszy z badanych materiałów to WBT. Jest to odmiana azotku boru o strukturze przypominającej diament, która powstaje podczas erupcji wulkanów. Jest wytrzymalszy od diamentu o 18%.
• Drugi z nich to lonsdaleit, występujący między innymi w spadających na powierzchnię Ziemi grafitowych meteorytach – jest to heksagonalna odmiana diamentu. Atomy węgla są w niej ułożone w odmienny sposób, dzięki czemu twardość jest większa aż o 58 procent!

#5. Dlaczego diamenty są tak drogie?

Pomimo faktu, że proces pozyskiwania diamentu jest dość pracochłonny, a najlepsze jakościowo kamienie znajdywane są rzadko, w sensie ekonomicznym diamenty wcale nie są rzadkością. Ich wartość wynika z prostego powodu – podaż przewyższa popyt, dlatego musi być kontrolowana. W celu utrzymania wysokiej ceny diamentów, największe firmy wydobywające kruszec stwarzają pozory rzadkości występowania – są w stanie wydobywać dużo diamentów, ale tego nie robią, a nawet stale utrzymują sprzedaż w małych ilościach – dlatego kamień z roku na rok nie traci swojej wartości.

Bloger Rohin Dhar (autor bloga priceonomics.com oraz książki Everything Is Bullshit: The Greatest Scams on Earth Revealed) zwrócił uwagę na bardzo ciekawą rzecz – w 1938 roku De Beers (firma wydobywająca diamenty, która pod koniec XX w. kontrolowała ponad 90% światowego hurtowego rynku diamentów) przeprowadziła tak skuteczną kampanię marketingową, że zaręczyny bez pierścionka z diamentem nie byłyby zaręczynami. Dhar wskazuje przy tym, że De Beers są twórcami najbardziej efektywnego monopolu XX wieku na świecie, gdyż to przez nich kobiety zaczęły kochać diamenty, a mężczyźni wydawać na nie ogromne sumy. Cała sztuczka z diamentami polega na tym, że udało się wykształcić w ludziach ogromną chęć ich posiadania – dziś 80 proc. kobiet w Ameryce otrzymuje na zaręczyny pierścionek z.. diamentem.

#6. Diamenty są wyjątkowe

Wśród diamentów zdarzają się bardzo wyjątkowe przypadki i nie chodzi tu o rozmiar, kolor czy wartość diamentu – dowodem na to jest chociażby 45-karatowy niebieski diament „Hope”, albo mistyczny „Koh-I-Noor” – ogromny, 546-karatowy diament.

Hope jest jednym z najsłynniejszych diamentów (a przez pewien czas był również największym barwnym diamentem w historii) z którym wiąże się niezwykle mroczna historia – przynosił on swoim właścicielom głównie śmierć. Kolejni nabywcy diamentu Hope ginęli w zaskakujących okolicznościach zaraz po wejściu w posiadanie diamentu. Odpowiedzialna miała być za to klątwa, którą na diament Hope rzucili strażnicy jednej z indyjskich świątyń. Wzmianka o tym diamencie pojawia się w filmie Titanic z 1997 r. kiedy to grupa profesjonalnych poszukiwaczy pragnie odnaleźć „Serce Oceanu”.

Historia tego drugiego związana jest z kolei z pewną indyjską opowieścią, według której diament Koh-i-noor został odkryty na czole chłopca porzuconego nad brzegiem rzeki Jamuna. Noworodek wraz z diamentem trafił na dwór władcy – dziecko okazało się synem Boga Słońca, a kamień o wadze 600 karatów został osadzony w posągu boga Sziwy.

Ze względu na swoją historię jest on obok Hope’a jednym z najsłynniejszych kamieni szlachetnych świata. Nie wiadomo dokładnie kiedy i gdzie odnaleziono słynny diament, lecz pierwsze informacje pojawiają się w kronikach z 1304 roku i wskazują, że pochodzi on z Indii. Na ponad 200 lat słuch o nim ginie, aż pojawia się w skarbcu dynastii Wielkich Mogołów w 1526 roku. W 1850 roku diament skonfiskowały angielskie oddziały Kompanii Wschodnioindyjskiej i trafił on do rodziny królewskiej. Obecnie znajduje się w koronie brytyjskiej.

#7. Syntetyczny diament

Pomysł stworzenia sztucznego diamentu nie jest niczym nowym. Od średniowiecza kolejne pokolenia alchemików próbowały tworzyć diamenty – dopiero w 1911 roku HG Wells opublikował historię „człowieka, który zrobił diamenty”. Naukowcy na całym świecie podchwycili pomysł i przez dziesiątki lat zmagali się z tym, aby uzyskać unikalne kamienie w swoich laboratoriach. Dzisiaj chemicy potrafią już wytworzyć tak doskonałe diamenty, że nawet eksperci nie potrafią odróżnić ich od tych prawdziwych.

#8. Diament to czysty węgiel

Patrząc na węgiel kamienny lub brunatny trudno w to uwierzyć – diament jest minerałem, który powstał właśnie z węgla – a od czarnego węgla różnią się jedynie (i aż) sposobem krystalizacji. Odkrycia tego dokonał żyjący w XVIII wieku francuski fizyk i chemik Antoine Laurent de Lavoisier, który spalił diament pod szklanym kloszem, używając do tego celu promieni słonecznych skupionych soczewką.

#9. Jak powstały diamenty?

Najprościej rzecz ujmując diamenty „rodzą” się w głębi Ziemi na głębokości około 150 km. Skrajne warunki panujące na tej głębokości (bardzo wysokie ciśnienie oraz temperatury rzędu 1100-1300°C) są konieczne by w znajdującej się tam alkaicznej magmie maficznej nastąpiła krystalizacja diamentów.

Jak wydostają się zatem na powierzchnię ziemi? Diamenty porywane są przez magmę i najpierw powoli a potem z z olbrzymią prędkością wydostają się na powierzchnię ziemi w postaci gwałtownej erupcji wulkanicznej. Skały diamentonośne pod wpływem czynników atmosferycznych ulegają niszczeniu i dlatego diamenty mogą być przenoszone (np. przez rzeki) setki kilometrów od miejsca, w którym się pojawiły. Właśnie dlatego istnieją 2 rodzaje złóż diamentów:
• pierwotne – znajdują się w miejscach, gdzie magma przebiła się na powierzchnię Ziemi
• wtórne – kryształy zostały przeniesione

#10. Najsłynniejsze diamenty na świecie

• diament Cullinan (3106 karatów) – największy i najczystszy ze znanych historycznych diamentów. Diament (nieoszlifowany) podarowany został władcy kolonii – królowi Anglii Edwardowi VII z okazji jego 66 urodzin. Król polecił oszlifować kamień w jednej z najlepszych pracowni na świecie, która znajdowała się w Amsterdamie. Podobno szlifierz studiował strukturę diamentu przez 6 miesięcy zanim zdecydował się przystąpić do jego obróbki. Przy pierwszej próbie ostrze pękło – szczęście nie kamień nie został uszkodzony. Przerażony szlifierz przez kolejne 3 miesiące zabierał się do drugiego podejścia, a gdy w końcu mu się udało.. zemdlał z wrażenia. Wartosć diamentu Cullinan szacuje się na 2 miliardy dolarów, a największy uzyskany z niego brylant Cllinan I jest wart ponad 400 milionów dolarów! Największy uzyskany brylant Cullinan I (znany też jako Wielka Gwiazda Afryki) zdobi brytyjskie berło królewskie, a Cullinan II (Druga Gwiazda Afryki) umieszczono w brytyjskiej koronie państwowej. Cullinan III umieszczony jest w koronie królowej Marii.

• diament Excelsior (995,2 karata) – diament o niebieskawym odcieniu odnaleziono w 1893 roku w jednej z kopalni w RPA. W 1904 podzielono go na części i uzyskano w sumie 11 brylantów. Do 1905 roku był największym znanym diamentem świata. Co ciekawe człowiek, który go znalazł i zaniósł właścicielowi kopalni otrzymał 500 funtów (biorąc pod uwagę siłe nabywczą jest to równowartość £62,401.81 obecnie) oraz konia wyposażonego w siodło i uzdę – w 1996 roku jeden z brylantów który powstał w wyniku podziału diamentu sprzedano natomiast za $2,642,000.

• diament Prezydent Vargas (726,6 karata) – znaleziony w 1938 roku w Brazylii a następnie przewieziony do Nowego Jorku, gdzie podzielono go na 29 kamieni. Wartość całego diamentu oszacowano na 750 tysięcy dolarów.

#11. Najcenniejsze diamenty w Polsce to:

• wielki czarny diament znajdujący się w złotej puszce św. Stanisława (1504, skarbiec katedry na Wawelu)
• bezbarwny diament znajdujący się w koronie monstrancji Jana Kazimierza (1672, skarbiec klasztoru Paulinów na Jasnej Górze) – 10 karatów.

#12. Co decyduje o wartości?

O wartości i jakości oszlifowanego diamentu decyduje zasada 4C (skrót pochodzący od pierwszych liter czterech angielskich słów: carat (karat – jednostka określająca masę), colour (barwa), clarity (czystość) i cut (szlif)).

W ciągu ostatnich 55 lat ceny brylantów wzrosły ponad 10-krotnie, a średnia roczna stopa wzrostu to około 15%. Jeszcze w latach 60. XX wieku hurtowe ceny brylantów (przezroczyste, idealnie czyste, szlif okrągły) kształtowały się na poziomie $2700 za karat a w 2013 roku było to już $28 400!

#13. Brylant a diament – jak z diamentu powstaje brylant?

W wyniku obróbki diament zmniejsza swe wymiary nawet o 50%, a proces uzyskania brylantów z diamentów składa się z 5 etapów:
• oznaczanie – kamień poddawany jest analizie podczas której zapada decyzja o sposobie cięcia i szlifowania
• łupanie – specjaliści zarysowują diament z użyciem innego diamentu, a następnie odłupują oznaczone fragmenty z pomocą młotka i dłuta
• cięcie – cienkie diamentowe tarcze pokryte diamentowym pyłem i olejem dokonują precyzyjnego cięcia. Jest to bardzo czasochłonny proces – nacięcie 1 mm diamentu trwa około godziny
• zaokrąglanie – umieszczony na jednej głowicy diament nadaje pożądany kształt diamentowi umocowanemu na drugiej głowicy
• szlifowanie – jest to nadawanie kamieniowi poszczególnych płaszczyzn (tzw. fasetek). Szlifowany kamień musi zostać ustawiony pod odpowiednim kątem względem szlifującego go diamentowego krążka

#14. Różowy diament za 71,2 milionów dolarów

Jedną z najgłośniejszych sprzedaży ostatnich lat była sprzedaż różowego diamentu na aukcji w Hong Kongu w 2017 roku. Diament o nazwie Pink Star opisano jako idealnie czysty (internally flawless – nie posiadający żadnych rys czy skaz wewnętrznych, które mogłyby negatywnie wpłynąć na jej blask) a jego barwę określono mianem fantazyjnie żywej i różowej (fancy vivid pink). Diament został wylicytowany za rekordową kwotę 71,2 milionów dolarów.

#15. I Ty możesz wykopać sobie diament!

Wystarczy kupić bilet do USA i odwiedzić Park Stanowy Crater of Diamonds (Murfreesboro, w stanie Arkansas). W cenie wstępu dostajemy zgodę na poszukiwanie diamentów na polu znajdującym się na powierzchni ogromnego krateru wulkanu. W 2016 roku odwiedzający park ojciec z córką odnaleźli 2,03-karatowy diament… wcale go nie szukając – siedzieli na ziemi i zauważyli go całkiem przypadkiem. W 2014 roku pewien turysta, który odwiedził park odnalazł 3,85-karatowy diament, który następnie sprzedał za około 20 tysięcy dolarów – całkiem nieźle biorąc pod uwagę fakt, że wstęp do parku kosztuje jedynie 8$.

Lubisz ciekawostki? Podziel się z innymi udostępniając ten post na facebooku i pomóż nam dotrzeć do większej liczby osób – z góry dziękujemy! 🙂

Więcej ciekawostek:

• Ciekawostki o znaczkach pocztowych
• Lotnicze ciekawostki, czyli jak się kiedyś latało
• Zaskakujące ciekawostki o znanych atrakcjach turystycznych świata
• Ciekawostki o Słowenii
• 16 ciekawostek o kultowych polskich komediach
• 15 zadziwiających faktów i ciekawostek o Antarktydzie
• Śmierdzący król owoców, czyli 9 ciekawostek o Durianie


źródło: umnaja.ru oraz wikipedia, radiozet, money.pl, ekologia.pl oraz famousdiamonds.tripod.com