15 ciekawostek o Morzu Martwym

Leżące w północnej części tektonicznego Rowu Jordanu Morze Martwe dorobiło się przez lata wielu innych nazw – Morze Cuchnące, Morze Diabelskie, Jezioro Asfaltowe to tylko kilka przykładów. W Biblii nazwano je natomiast Morzem Słonym oraz Morzem Araby. Przygotowaliśmy 15 ciekawostek o jednym z najciekawszych zbiorników wodnych na Ziemi.

#15 Najbardziej słone morze

Morze Martwe to najbardziej słone morze na świecie. Zasolenie jest tak wysokie, że nawet osoby, które nie potrafią pływać będą swobodnie unosić się na powierzchni wody i nie utoną. Co ciekawe rzymski cesarz Wespazjan (sprawujący władzę w latach 69 – 79 n.e.) nie mógł uwierzyć w to zjawisko – by to sprawdzić kazał wrzucać do Morza Martwego jeńców. Dopiero, gdy Ci nie utopili się cesarz uwierzył i przekonał się o tej niezwykłej właściwości jeziora.

Pomimo ogromnego zasolenia Morze Martwe nie jest najbardziej słonym zbiornikiem wodnym na świecie. Bardziej słone są jeziora Asal w Dżibuti, Patience w Kanadzie i staw Don Juan na Antarktydzie.

#14 Naturalne „sanatorium”

Woda z Morza martwego jest bardzo bogata w minerały – m.in. związki magnezu, wapnia, bromu i potasu. Aż 12 z 21 minerałów, które zawiera nie występuję w żadnych innych naturalnych wodach na świecie.

Zawarte w wodzie z Morza Martwego minerały pozytywnie wpływają na układ nerwowy i reumatyzm, ale przede wszystkim łagodzą objawy łuszczycy, alergii i innych chorób skóry. Kosmetyki powstające na bazie soli i minerałów z Morza Martwego zawierają składniki, które świetnie wpływają na organizm:
• brom (niszczy zarazki naskórne i sprzyja odnawianiu skóry),
• jod (wspomaga działanie tarczycy),
• potas (pobudza metabolizm, przyczynia się do prawidłowego funkcjonowania układu sercowo-naczyniowego),
• magnez (ma działanie antystresowe, korzystnie działa na skórę),
• sód i chlor (pobudzają krążenie krwi),
• fosfor (bardzo ważny w budowie tkanek kości i zębów),
• siarka (reguluje wilgotność skóry).

#13 Poziom wody w Morzu Martwym spada

W ciągu ostatnich 50 lat poziom wody obniżył się o 25 metrów. Obecnie poziom wody w Morzu Martwym obniża się nawet o jeden metr każdego roku – w takim tempie Morze Martwe może zniknąć już w połowie XXI wieku. W kwietniu 2013 władze Izraela zdecydowały się na budowę kanału, który połączy Morze Martwe z Morzem Czerwonym i doprowadzi do niego wodę. Kanał o długości 180 kilometrów będzie zasilał Morze Martwe 66 miliardami metrów sześciennych wody.

#12 Już kiedyś całkowicie wyschło

W latach 2010–2011 badacze wwiercili się w dno jeziora, aby poznać jego geologiczną przeszłość. Okazało się, że ok. 120 tysięcy lat temu, podczas okresu globalnego ocieplenia, które poprzedziło ostatnią epokę lodowcową, Morze Martwe wyschło doszczętnie, wytracając całą swoją sól.

#11 Morze Martwe = Jezioro Asfaltowe

Kolejną ciekawostką jest fakt, iż z dna Morza Martwego wydobywa się bitumin (asfalt) – jego grudy pojawiają się na powierzchni wody. Czasopismo „The Biblical World” w 1905 roku napisało, że w 1834 roku na brzegu znaleziono bryłę ważącą 2700 kilogramów! Pierwotnie sądzono, że asfalt odrywa się od dna wskutek trzęsień ziemi. Bardziej prawdopodobna jest jednak teoria, że asfalt wydostaje się z głębi ziemi poprzez szczeliny lub struktury geologiczne zwane diapirami. Gdy dotrze do dna morza i uwolni się od soli, wypływa na powierzchnię.

#10 W Morzu Martwym żyją jedynie bakterie i grzyby

W średniowieczu wielu podróżników opowiadało o morzu całkowicie pozbawionym ptaków, ryb i roślinności. Istniały nawet teorie, że unoszące się na morzem Martwym opary są zabójcze. Właśnie dlatego dość szybko zaczęto mówić o tym miejscu jako o martwym, cuchnącym morzu. Ze względu na wysokie zasolenie (szacuje się, że morze Martwe jest 8,6 razy bardziej słone od oceanu) żyją tu jedynie niektóre bakterie i grzyby – inne organizmy nie przetrwają w takich warunkach. Zabłąkane ryby, które dopływają tam z zasilającego jezioro Jordanu, giną natychmiast.

#9 Najniższy punkt na Ziemi

Tafla wody Morza Martwego uznawana jest za najniższy punkt na Ziemi – znajduje się 422 m poniżej poziomu morza.

#8 Sodoma i Gomora

Według legendy na dnie morza znajdują się ruiny biblijnych miast zniszczonych przez ogień Sodomy i Gomory. Wielki pożar miał być karą dla bezbożnych mieszkańców, dlatego też Morze Martwe nazywane jest również Morzem Sodomy lub Morzem Lota. W Księdze Rodzaju opisana jest historia jednego z krewnych Abrahama. Lot jako jedyny sprawiedliwy w mieście miał zostać ocalony wraz ze swoją rodziną, pod warunkiem że opuszczą Sodomę i nię będą oglądać się za siebie. Żona Lota nie mogła oprzeć się pokusie zerknięcia przez ramię i została zamieniona w słup soli. Stoi tak do dziś na południowo – zachodnim krańcu jeziora, pośród licznych solnych kolumn.

#7 Najniżej położona autostrada

Najniżej na świecie położona autostrada Highway 90 ciągnie się wzdłuż brzegów Izraela i Zachodniego Brzegu i przebiega tuż nad morzem. Położona jest 393 metry poniżej poziomu morza.

#6 Lecznicze… błoto

Nie tylko woda z Morza Martwego ma pozytywny wpływ na nasz organizm. Okłady z czarnego błota działają oczyszczająco i antybakteryjnie, pobudzają krążenie krwi i pomagają zlikwidować bóle reumatyczne. Błoto z Morza Martwego działa jak naturalny peeling – oczyszcza, ściąga pory, nawilża i reguluje łojotok.

#5 Królewskie „sanatorium”

Rzymski historyk Flawiusz w swoich relacjach wspominał, że już 2 tysiące lat temu król Herod leczył się i odprężał wśród gorących źródeł, znajdujących się na Morzu Martwym. Podobno również Kleopatra zażywała kąpieli w błocie z Morza Martwego i stosowała specjalne sole. W IV wieku p.n.e Nabatejczycy (starożytny lud pochodzenia semickiego, który zamieszkiwał tereny obecnego południowego Izraela i południowej Jordanii ok. VI w. p.n.e) wytwarzali specjalny środek do balsamowania zwłok i eksportowali go do Egiptu. Żydzi i starożytni Rzymianie stawiali nad brzegiem Morza Martwego łaźnie i umywalnie, w których można było w pełni wykorzystywać bogatą w minerały wodę i czarne błoto.

#4 „Słona Panna Młoda”

W 2014 roku pochodząca z Izraela artystka Sigalit Landau przeprowadziła projekt artystyczny o nazwie „Słona panna młoda”. W silnie zasolonej wodzie Morza Martwego zanurzona została na 2 miesiące XIX-wieczna suknia. Artystka co jakiś czas nurkowała i dokumentowała narastanie warstwy soli osadzającej się na materiale. Po wydobyciu na powierzchnię suknia wyglądała niecodziennie, ale chyba nie znalazła się ochotniczka do jej założenia.

#3 Niebezpieczna linia brzegowa

Na brzegu Morza Martwego znajduje się ponad trzy tysiące lejów krasowych, które powstały na skutek wysychania wody. Naukowcy ostrzegają, że zapadliska stanowią poważne zagrożenie dla życia ludzi.

Kolejnym powodem, by kąpać się tylko w wyznaczonych miejscach jest sól osadzająca się na całym ciele. Nawet po krótkiej kąpieli ciężko jest wytrzymać swędzenia skóry i trzeba się dokładnie opłukać – stąd wyposażenie plaż w prysznice.

#2 Naturalna ochrona przez poparzeniami słonecznymi

Jest to jedno z niewielu miejsc na świecie, gdzie śmiało można opalać się bez używania olejków i filtrów ochronnych. Temperatura powietrza nad Morzem Martwym osiąga nawet 40 stopni Celsjusza, a ponadto słońce świeci przez 330 dni w roku! Pomimo tak dużego nasłonecznienia dzięki ukształtowaniu terenu i grubej warstwie ozonowej jesteśmy naturalnie chronieni przed poparzeniami słonecznymi.

#1 Czyste powietrze

Okolice Morza Martwego charakteryzują się bardzo czystym powietrzem. Z powodu depresji powietrze zawiera o 10% więcej tlenu, a brak ośrodków miejskich i przemysłu dodatkowo wpływa na jego czystość. Według ostatnich badań, nad Morzem Martwym zdrowotne korzyści mogą odczuć również osoby ze schorzeniami serca. Panujące w tych okolicach wysokie ciśnienie atmosferyczne w połączeniu z powietrzem o szczególnie wysokiej zawartości tlenu tworzy warunki, w których problemy z sercem maleją. Oznaki poprawy dostrzeżono u osób, które przechodziły w przeszłości zawały, a także u tych po operacjach wszczepienia bypassów – poprawa wynosiła nawet 15%.

Lubisz ciekawostki? Sprawdź też:

• 20 ciekawostek o Morzu Bałtyckim
• 15 zadziwiających faktów i ciekawostek o Antarktydzie
• 15 ciekawostek o rzymskim Koloseum
• 19 ciekawostek o londyńskim Big Benie
• 20 ciekawostek o wieży Eiffla
• Okunoshima – wyspa królików

za: livescience.com, wikipedia, oraz twistedsifter.com