25 ciekawostek o złocie

Złoto od wieków stanowi jeden z najcenniejszych kruszców, dlatego też jest często przyczyną konfliktów, sporów, a nawet wojen.

Gdzie znajdują się największe pokłady złota? Ile waży najcięższa sztabka złota na świecie? Czy to prawda, że złoto nigdy nie czernieje? Na te i inne pytania o złocie odpowiadamy poniżej – zapraszam na sporą dawkę ciekawostek na temat złota.

#1. Wydobycie złota

Najwięcej złota wydobywa się w Republice Południowej Afryki, a w szczególności w paśmie górskim o nazwie Witwatersrand. Ogólnie rzecz biorąc złoto występuje na każdym kontynencie na Ziemi, ale jego największe złoża zlokalizowane są na dnach oceanów. Szacuje się, że tam może znajdować się nawet 10 miliardów ton złota. Wydobycie złota z dna morskiego jest póki co nie opłacalne, dlatego też korzysta się z jego pokładów na powierzchni ziemi. Niewykluczone jednak, że gdy te pokłady skończą się, wówczas trzeba będzie sięgnąć po złoto znajdujące się „pod wodą”.

Największa kopalnia złota na świecie znajduje się w Indonezji. Kopalnia Grasberg otwarta w 1972 roku położona jest na wysokości około 4000 m n.p.m. Poza złotem wydobywa się tu również srebro i miedź.

#2. Trzy kilogramy złota dla każdego

A skoro już jesteśmy przy złocie znajdującym się na dnie oceanów – wiecie, że jeśli udałoby się wydobyć wszystkie złoża złota znajdujące się pod wodą to średnio na 1 człowieka na Ziemi przypadałoby ponad 3 kilogramy tego metalu?! Naukowcy uważają ponadto, że złoto można znaleźć również na Marsie, Merkurym i Wenus.

#3. Telefon na wagę złota

Zaskakujące jest to, że z 1 tony starych telefonów komórkowych można odzyskać w wyniku recyklingu więcej złota (nawet 340g), niż można by go pozyskać z 1 tony rudy złota (można uzyskać z niej od 1 do 20 gramów kruszcu).

#4. Złoty medal – czy aby na pewno?

Otóż w złotych medalach, które wręczane są podczas igrzysk sportowych ilość złota wynosi jedynie 1%. Oznacza to, że nie są one całe ze złota jak mogłoby się wydawać, a jedynie pozłacane. Ostatni raz medale wykonane w 100% ze złota wręczane były w 1912 roku na Igrzyskach Olimpijskich w Sztokholmie.

#5. Najcięższa sztabka złota na świecie

Złoto jest niezwykle plastycznym kruszcem i dopiero w procesie produkcji nadaje się mu kształt. Najcięższą sztabką złota jaką udało się wyprodukować jest ważąca 250 kg sztabka znajdująca się w Muzeum Złota w Japonii. Dla porównania aby jedna szklanka została napełniona złotem potrzeba około 4,5 kilograma tego surowca.

#6. Co to jest uncja złota?

W handlu podstawową jednostką wagi złota jest uncja trojańska. Nazwa ta pochodzi od ważnego w średniowieczu ośrodka handlowego Troyes we Francji. Mimo upływu lat uncja trojańska (dokładnie 31,1035 gramów złota) jest jednostką miary, którą mierzone jest złoto.

#7. Co to jest 1 karat?

Ilość złota w stopie określa się mianem karatów – 1 karat to 1/24 zawartości złota w danym stopie. Oznacza to, że im więcej karatów znajdziemy w biżuterii tym więcej czystego złota się w niej znajduje.

#8. Bankomat ze złotem w Dubaju

W Dubaju, czyli w mieście, w którym pieniądze widoczne są na każdym kroku nie mogło zabraknąć bankomatu, który zamiast pieniędzy w banknotach wypłaca je…. w postaci sztabek złota. Automat „Gold to go” sprzedaje wykonane z 24-karatowego złota sztabki (od 1 grama do 1 uncji) oraz złote monety (w tym Krugerrand – najpopularniejszą monetę inwestycyjną na świecie) i złote przewieszki.

#9. Zastosowanie złota

Złoto jako metal szlachetny ma właściwości odbijania promieniowania elektromagnetycznego, które cenione są przez NASA. Pokrywa się nim sztuczne satelity, które wysyła się na orbitę, a także kombinezony astronautów. Ponadto inżynierowie McLarena aby zabezpieczyć silniki swoich bolidów F1 przed przegrzaniem instalują w nich folię zrobioną ze złota – doskonale rozprasza ona ciepło. Minimalne ilości złota można spotkać również w układach scalonych smartfonów, a także w kablach audio i USB ponieważ metal ten jest bardzo dobrym przewodnikiem prądu.

#10. Złoto w organizmie człowieka

Zawartość złota w naszym organizmie to około 10 miligramów, z czego połowa znajduje się w kościach i we krwi. Złoto pełni funkcję katalizatora w procesie powstawania wielu hormonów i enzymów, a jego zawartość w organizmie człowieka maleje wraz z wiekiem.

#11. Złoto w kuchni

Złoto w postaci płatków, pyłu lub plasterków jest jadalne. Stosuje się je szczególnie jako ozdobę do deserów, napojów, drinków i ciast. Nie jest to jednak tania przyjemność, gdyż 1 gram złota w takiej postaci kosztuje ponad 300 złotych. Ponadto złoto dodawane było również do słynnego likieru Goldwasser, który do czerwca 2009 roku produkowany był w Gdańsku.

#12. Złoto w kosmetologii

Złoto znalazło również zastosowanie w zabiegach upiększających. Wykorzystywane jest do tego 24-karatowe złoto i ma ono za zadanie wygładzić i odmłodzić skórę. Powoduje, że staje się ona bardziej elastyczna, a zmarszczki stają się mniej widoczne. Oprócz zabiegów, popularne są również kremy z dodatkiem tego cennego metalu, za który można zapłacić nawet 40 tysięcy za opakowanie.

#13. Jak powstaje białe, różowe i czerwone złoto?

Dzięki domieszkom do złota innych metali można uzyskać jego inny kolor – różowe, białe, a nawet czerwone złoto. Białe złoto powstaje ze zmieszania stopu czystego złota i innych metali np. srebra, niklu, palladu. Czerwone złoto powstaje natomiast przez dodanie do stopu miedzi, a różowe poprzez dodanie cynku i palladu.

#14. Czy to prawda, że złoto nigdy nie czernieje?

Złoto jest metalem chemicznie obojętnym, dlatego też nigdy nie podlega procesowi korozji i nie podrażnia skóry. Jeżeli złota biżuteria na przykład pierścionek podrażnia i zabarwia skórę oznacza to, że złoto zostało zmieszane z innym metalem w sporej ilości.

#15. Gdzie nosi się najwięcej złota?

Najwięcej złota na świecie posiadają gospodynie domowe w Indiach. Szacuje się, że w ich posiadaniu jest 11% światowego złota – to więcej niż posiadają Niemcy, USA, Szwajcaria i Międzynarodowy Fundusz Walutowy razem. Hindusi uwielbiają złoto ponieważ wierzą w jego ochronną moc przed złem. W Indiach bardzo popularne jest obdarowywanie złotem osób bliskich przy okazji ważnych uroczystości (np. podczas obchodów święta Diwali z okazji ślubu). Co ciekawe, złoto które otrzyma w prezencie panna młoda jest tylko jej własnością i stanowi zabezpieczenie na wypadek rozwodu.

#16. Złota moneta

Najpopularniejsza złota moneta została wprowadzona w Republice Weneckiej w 1284 roku. Dukat wenecki zawierał 3,545 gramów złota o próbie 994,7 (najczystsze złoto, jakie można było wyprodukować w tamtych czasach). Wykonane ze złota dukaty weneckie bito do 1797 roku.

Obecnie dukaty i ich repliki bite są przez klika światowych mennic, jednak najbardziej popularne wśród kolekcjonerów są 1- i 4-dukatowe monety pochodzące z Mennicy Austriackiej.

#17. Rekordowe znalezisko

Samorodki to bryłki złota, które zostały wygładzone przez wodę i wyrzucone gdzieś na powierzchnię ziemi. Jeden z największych samorodków złota został odnaleziony przez Johna Deason’a i Richarda Oates’a w Australii 5 lutego 1869 roku. Bryła o nazwie „Welcome Stranger” znajdowała się zaledwie kilka centymetrów pod powierzchnią ziemi (otrzymano z niej 64 gramy czystego złota).

Ten ponad 100-letni rekord został pobity dopiero w 2018 roku – górnik z Australii wykopał samorodek ważący ponad 90 kilogramów! Znalezisko warte ponad trzy miliony dolarów australijskich wydobyto w kopalni Beta Hunt niedaleko miasteczka Kambalda.

#18. Łzy słońca

Według wierzeń Inków złoto reprezentowało chwałę boga Słońca, dlatego też odnosili się wobec niego z wielką czcią – tak jakby to były „łzy Słońca”. Podobnie zachowywali się starożytni Egipcjanie – tam złoto było uważane za skórę lub ciało boga Słońca Ra. Dlatego też złoto było niedostępne dla warstw niższych od faraonów. Dopiero z czasem dostęp do złota otrzymali kapłani i inni członkowie dworu, a miejsce, w którym składano sarkofag faraona nosiło nazwę „Domu Złota”. Grecy natomiast sądzili, że złoto to nic innego jak gęsta mieszanina światła słonecznego i wody.

#19. Składowisko złota

Największe na świecie składowisko złota znajduje się pięć pięter pod ziemią w Banku Rezerw Federalnych w Nowym Jorku. Zgromadzonych jest tam 25% światowych rezerw złota (540 000 sztabek). Jest tu więcej złota niż w legendarnym Fort Knox, czyli amerykańskiej bazie wojskowej, która oprócz funkcji wojskowych jest również miejscem składowania złota przez amerykański bank federalny.

#20. Właściwości złota

Złoto i miedź to metale odkryte przez człowieka jako pierwsze około 5000 roku p.n.e. Złoto jest najbardziej kowalne i ciągliwe ze wszystkich metali, ale jest najmniej reaktywne. 1 gram złota można rozpłaszczyć na arkuszu o powierzchni równej 1 metrowi kwadratowemu. Co to oznacza? Otóż złoto można tak rozprasować, że będzie półprzezroczyste, a przechodzące przez nie światło będzie zielono-niebieskie. Dzieje się tak, ponieważ złoto odbija czerwone i żółte światło. Ponadto złoto to bardzo ciężki metal – jego gęstość to około 20g/cm3, co oznacza, że przykładowy sześcian o wymiarach 20x20x20 cm ważyłby ponad 115 kilogramów. Złoto jest tak rozciągliwe, że jedna uncja tego metalu może zostać rozciągnięte na odległość 80 kilometrów.

#21. Odporność

Złoto jest super trwałym kruszcem. Można by stwierdzić, że jest praktycznie niezniszczalne. Jedynie tzw. woda królewska, czyli mieszanka stężonego kwasu solnego i azotowego może je rozpuścić.

#22. Nie wszystko złoto co się świeci

Piryt zwany również „złotem głupców” jest bardzo często mylony ze złotem. Jest to minerał powszechnie występujący na Ziemi we wszystkich typach skał. Piryt ma złocisty kolor i jest połyskliwy, dlatego też jest bardzo często mylony ze złotem.

#23. Złote LEGO

Koncern Lego w latach 1979-1981 wręczał swoim pracownikom z 25-letnim stażem i ważnym partnerom biznesowym złote klocki Lego o wadze 25.65 gram, które zrobione były z 14-karatowego złota. W 2017 roku na aukcji internetowej klocek z 1980 roku został sprzedany za 18 tysięcy euro!

#24. Basen złota

Gdybyśmy chcieli w jednym miejscu pomieścić całą ilość wydobytego do tej pory złota na świecie, potrzebowalibyśmy do tego trzech basenów olimpijskich.

#25. Gdzie wydobywa się złoto w Polsce?

W Polsce najwięcej złota wydobywa się na terenach Dolnego Śląska. Warto jednak pamiętać, że nie jest ono wydobywane bezpośrednio, a jedynie przy okazji pozyskiwania innych surowców. Najwięcej złota w Polsce wydobywa KGHM przy okazji eksploatacji złóż miedzi i srebra. W ten sposób pozyskuje około 700-800 kilogramów złota rocznie. Wydobycie złota w Polsce w 2015 roku wyniosło ponad 2,7 tony – dla porównania w Chinach było to 455 ton.

Zobacz też:

• 15 ciekawostek o diamentach
• 15 zadziwiających faktów i ciekawostek o Antarktydzie
• Śmierdzący król owoców, czyli 9 ciekawostek o Durianie
• Big Ben ciekawostki
• Wieża Eiffla ciekawostki


źródła: (1),(2),(3),(4),(5),(6),(7),(8),(9),(10)