Yaodong – chińskie domy w jaskiniach

Od ponad czterech tysięcy lat na Wyżynie Lessowej w północnych Chinach, ludzie zamieszkują jaskinie zwane Yaodong, co po chińsku oznacza po prostu „domową jaskinię”. Niektóre z nich są wykute w zboczu wzgórza, a inne wykopane pionowo w dół tworzą wklęsły dziedziniec, od którego poziomo wykopane są pokoje mieszkalne. Te drugie są bardziej niezwykłe, bo na świecie nie istnieje wiele odpowiedników. Najbliższe im są wydrążone w skałach domy znajdujące się w Tunezji, w miejscowości Matmata oraz podziemne miasto Coober Peedy w Australii.

Wyżyna Lessowa znajdująca się w dolinie rzeki Wei obejmująca prownincje Shaanxi i Shanxi, była niezwykle ważna w historii Chin, ponieważ stanowiła jedną z pierwszych kolebek chińskiej cywilizacji. Powstała on poprzez odkładanie się bardzo drobnych cząstek gleby przynoszonej tam przez wichury przez miliony lat. W rezultacie tutejsza gleba jest żyzna i łatwa w uprawie oraz kopaniu, co czyni mieszkania w jaskiniach rozsądnym rozwiązaniem.

Pierwsze Yaodong pojawiły się podczas panowania dynastii Xia około 4000 lat temu, chociaż dopiero podczas panowania dynastii Han (od 206 do 220 roku naszej ery) zaczęły być bardziej popularne. Ich popularność osiągnęła szczyt podczas panowania dynastii Ming (1368-1644) i Qing (1644-1912). W dzisiejszych czasach w takich jaskiniach żyje wciąż około 30 – 40 milionów ludzi!

Najczęściej spotykane Yaodong są wykopane w zboczach płaskowyżu. We wnętrzu płaskowyżu, gdzie nie ma pagórków i wąwozów, ludzie wykopują w ziemi kwadratowe doły, a następnie w ich ścianach drążą mieszkania, tworząc centralny dziedziniec. Do takich domów wchodzi się przez pochylnię lub podziemny korytarz.

Typowy Yadong ma długi, sklepiony pokój z półkolistym wejściem zakrytym drewnianymi drzwiami lub kotarą oraz bielone wapnem ściany. „Lepsze jaskinie” wystają ze zbocza i wzmocnione są ceglanym murem. Często buduje się wiele mieszkań przylegających do siebie ścianami lub sufitami i podłogą, które są ze sobą połączone i tworzą piętrową wioskę – zamieszkuje ją klan lub wielopokoleniowa rodzina.

Wbrew pozorom w takich domach mieszka się bardzo przyjemnie się mieszka – jest w nich chłodno latem a ciepło zimą. Trzypokojowa jaskinia o powierzchni 70m2, wyposażona w bieżącą wodę i prąd może kosztować nawet 150 000 zł. Za 100 zł można wynająć na miesiąc prostą, jednopokojową jaskinię bez kanalizacji.

Yaodongi są bardziej, niż inne rodzaje domostw, niebezpieczne w czasie trzęsień ziemi. Tysiące takich grot zawaliło się w 1556 r. podczas trzęsienia ziemi w prow. Shaanxi. Do historii Chin przeszły yaodongi z Yan’anu, po zakończeniu Długiego Marszu zamieszkiwane w latach 1935-1948 przez Mao Zedonga (przywódca Chin w latach 1949–1976) i innych członków Komunistycznej Partii Chin.

Zobacz też:

• Podziemne miasto Coober Pedy
• Powolne umieranie świętej rzeki Ganges
• Top 15: nietypowe i najbardziej dziwaczne więzienia na świecie
• Pig Beach – plaża na Bahamach zamieszkana przez… świnie
• Top 13: najniebezpieczniejsze drogi świata


źródła: (1), (2)