15 najciekawszych zabytków i atrakcji Tarnowa

Tarnów jest pięknym miastem, a wycieczki po jego terenie każdemu z nas mogą dostarczyć niezapomnianych wrażeń. Wąskie uliczki, malowniczy rynek i kamienice zachwycające swoimi historycznymi elewacjami, cenne pamiątki po dawnych mieszkańcach miasta i muzea pełne cennych dzieł sztuki – oto najważniejsze powody, dla których warto odwiedzić to miasto przynajmniej raz w życiu. Co koniecznie trzeba zobaczyć w trakcie wycieczki po tym mieście? Oto najważniejsze atrakcje Tarnowa, których podczas zwiedzania miasta nie można pominąć.

Tarnów atrakcje: Ruiny zamku Tarnowskich

Ruiny zamku Tarnowskich oddalone są od centrum miasta o 2 km, warto jednak tak zaplanować zwiedzanie Tarnowa, aby znaleźć czas na wizytę w miejscu, w którym zaczęła się jego historia. Resztki zamku Spycimira, założyciela miasta, oraz Tarnowskich, dzięki którym stał się on ważnym ośrodkiem handlu i rzemiosła, zasługują na uwagę, tym bardziej że z zamkowego wzgórza roztacza się wspaniały widok na okolicę.

Atrakcje Tarnowa: Gumniska i pałac Sanguszków

Pałac Sanguszków w Tarnowie — Gumniskach to jedna z najcenniejszych pamiątkach po ostatnich prywatnych właścicielach miasta. Rezydencja ta powstała pod koniec XVIII wieku, a inicjatorem jego budowy był Hieronim Sanguszko. Ostatnią mieszkanką pałacu była księżna Konstancja Sanguszkowa, która zaraz po wojnie została przez komunistyczne władze zmuszona do opuszczenia rezydencji. Dziś pałac służy jako siedziba Zespołu Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych. Wokół pałacu rozciąga się ogólnodostępny park krajobrazowy, założony w początkach XIX wieku. Jest on świetnym miejscem na spacer dla tych, którzy chcą odpocząć wśród pomnikowych drzew.

Tarnów Atrakcje: Ulica Wałowa

Ulica Wałowa to wyjątkowy punkt na mapie Tarnowa. Dziś jest to deptak, choć jeszcze nie tak dawno środkiem ulicy prowadziły tory tramwajowe. Znajduje się tu wiele pięknych budowli, w tym reprezentacyjny budynek dawnej Kasy Oszczędności z lat 1880–1882. Dumą tej ulicy pozostają jednak pomniki, przypominające o tak znanych mieszkańcach Tarnowa, jak generał Józef Bem czy pisarz Roman Brandstaetter, uznawany również za jednego z najwybitniejszych znawców Biblii.

Wielkie Schody

Wielkie Schody to miejsce w szczególny sposób związane z Sanguszkami. Dlaczego? Bo w historii miasta zapisały się sceny z pogrzebu księżnej Konstancji Sanguszkowej, której trumnę w 1946 roku znoszono właśnie tymi schodami w stronę Starego Cmentarza. Tak trudna droga została narzucona przez komunistyczne władze, które nie zgodziły się na przepuszczenie konduktu pogrzebowego innymi, wygodniejszymi trasami. Wielkie Schody mogłyby być wizytówką Tarnowa (przed laty były reprezentacyjnym deptakiem, na którym sporo się działo), zamiast tego stopnie prowadzące na Rynek niszczeją coraz bardziej.

Stary Cmentarz i Cmentarz Żydowski

Cmentarz zwany Zabłockim powstał ponad 200 lat temu, a spacer po jego terenie to wyjątkowe spotkanie z zabytkowymi nagrobkami o ogromnej wartości artystycznej i historycznej. Na nekropolii tej spoczywają osoby zasłużone w walkach o niepodległość w XIX wieku oraz legioniści, znajdziemy tu również groby żołnierzy AK. Spoczywa tu również Anna Maria Radziwiłłowa (zm. 1795), znana jako wielka patriotka i żona słynnego Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”. Na cmentarzu tym znajduje się również neoromańska kaplica Sanguszków z okazałymi nagrobkami Izabelli z Lubomirskich Sanguszkowej i Władysława Sanguszki, wrażenie robi też XIX-wieczna kaplica Radzikowskich, ufundowana przez Józefa Radzikowskiego, komisarza dóbr Sanguszków.

Jedną z najcenniejszych pamiątek po Żydach z Tarnowa i jego najbliższej okolicy jest cmentarz – jeden z najstarszych cmentarzy żydowskich w Polsce. Założony w XVI wieku, zajmuje obecnie powierzchnię 3,2 ha. Zobaczymy tu ok. 3000 nagrobków, przy czym ten najstarszy pochodzi z 8 stycznia 1677. Wśród pochowanych znajdują się m.in.: Szmuel Szmelke Segal Horowic (który przez 40 lat był rabinem Tarnowa) oraz Eliezer Horowic (założyciel miejscowej jesziwy, który zginął podczas II wojny światowej).

Tarnów Atrakcje: Muzeum Etnograficzne

Muzeum Etnograficzne w Tarnowie to obowiązkowy punkt w programie wycieczki. Dlaczego? Bo w miejscu tym można zobaczyć jedyną stałą wystawę, poświęconą polskim Romom i ich kulturze. Muzeum może się też pochwalić ciekawymi wystawami czasowymi oraz piękną siedzibą. Jest nią klasycystyczny, zabytkowy dworek podmiejski, pochodzący z końca XVIII stulecia.

Kościół na Burku

W pobliżu tarnowskiej starówki czeka na turystów cenna perełka drewnianej architektury. To kościół NMP, będący jednym z najciekawszych gotyckich, drewnianych kościołów Małopolski. W jego wnętrzu zobaczymy ciekawe polichromie figuralne i ornamentalne, przy czym te najcenniejsze (z XVI wieku) znajdują się w prezbiterium. W ołtarzu głównym znajduje się cudowny wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem, zwanej Szkaplerzną, będący głównym przedmiotem kultu i ważnym celem lokalnych pielgrzymek.

Bima Synagogi Starej

Przedwojenny Tarnów mógł się pochwalić dużą i prężnie działającą gminą żydowską oraz wspaniałymi synagogami, które zostały zniszczone przez Niemców w czasie II wojny światowej. Po Synagodze Starej, stojącej tuż przy rynku, do naszych czasów przetrwała jedynie bima – część synagogi wykorzystywana do odprawiania obrzędów religijnych i czytania Tory.

Tarnów atrakcje: Kamienice

Przy tarnowskim rynku nie brak okazałych kamienic. Jedną z tych najważniejszych dla miłośników historii jest Pałac Sanguszków znany także jako Budynek Starostwa Tarnowskiego lub Dom Książęcy. Kamienica znajduje się pod plac Jana Sobieskiego 5. Kamienica ta została zmieniona w pałac dzięki działalności księcia Pawła Karola Sanguszki, który w połowie XVIII wieku wykupił miasto i zaczął szukać dla siebie godnej rezydencji. Wybór padł na dwie podniszczone kamienice, które po odpowiednich pracach przemieniły się w miejską barokowo-klasycystyczną rezydencję.

Tarnów atrakcje: Mauzoleum generała Bema

Zwiedzanie Tarnowa nie może się obejść bez wizyty w Parku Strzeleckim, którego najcenniejszą ozdobą jest mauzoleum generała Bema. Ma ono wyjątkową formę, co wynika z prostego faktu – Bem przez śmiercią przeszedł na islam. Gdy sprowadzono jego szczątki, problemem okazało się pochowanie go na cmentarzu, na katolickiej ziemi. A że postać wymagała uznania, zdecydowano się budować okazałe mauzoleum w Parku Strzeleckim i umieścić je nad ziemią.

Tarnów atrakcje: Brama Seklerska

O przyjaźni polsko-węgierskiej przypomina nam słynna Brama Seklerska im. Józefa Bema i Sandora Petöfiego. Została ona przekazana mieszkańcom Tarnowa przez węgierską fundację w 2001 roku, z okazji rocznicy bitwy pod Ostrołęką – jednej z bitew powstania listopadowego, w której walczył Józef Bem. A że generał Bem brał też udział w walkach na Węgrzech i jest tam cenionym bohaterem, rocznica bitwy stała się okazją do przypomnienia o historii, która niegdyś tak mocno połączyła Polaków i Węgrów.

Katedra Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Najważniejszym zabytkiem sakralnym na trenie Tarnowa jest potężna katedra, wznoszona etapami od XIV wieku, przy czym jej obecny wygląd jest efektem rozbudowy, przeprowadzonej na przełomie XIX i XX wieku. Jej najbardziej charakterystycznym elementem jest górująca nad miastem wieża, licząca sobie 72 metry wysokości. Katedra może się pochwalić ciekawym wnętrzem, w którym na szczególne wyróżnienie zasługują renesansowe nagrobki Tarnowskich oraz nagrobki Ostrogskich, które są wspaniałym przykładem stylu manierystycznego.

Muzeum Diecezjalne

To jedna z najważniejszych placówek muzealnych w kraju, której swój czas bardzo chętnie poświęcają i pasjonaci sztuki sakralnej, i ci, którzy interesują się sztuką średniowieczną. Jest to najstarsze muzeum tego typu w Polsce, a jego historia zaczyna się w 1888 roku. W zabytkowych kamieniczkach stojących tuż przy katedrze, zobaczymy wiele cennych dzieł sztuki, pochodzących z małopolskich kościołów. Są to przede wszystkim gotyckie rzeźby i obrazy, które reprezentują tzw. szkołę krakowsko-sądecką. Zbiory muzealne mają ogromną wartość, a zgromadzona tu kolekcja może oczarować każdego z nas.

Tarnów atrakcje: Ratusz

Tarnowski ratusz jest jedną z najpiękniejszych budowli tego typu w Polsce. To interesujący przykład stylu renesansowego, a jego charakterystyczna wieżyczka skutecznie przyciąga uwagę turystów. Pięknie prezentują się też ratuszowe wnętrza, dziś służące jako oddział Muzeum Okręgowego. Na zwiedzających czeka tu Galeria Sztuki Dawnej ze zbiorów książąt Sanguszków oraz bardzo cenna kolekcja sztuki szlacheckiej.

Stare miasto i rynek w Tarnowie

Tarnowska starówka uważana jest za jeden z najpiękniejszych przykładów renesansowego układu architektonicznego polskich miast, dzięki czemu doczekała się określenia „perły polskiego renesansu”. Jej centralnym miejscem jest rynek, który wytyczono w chwili lokacji miasta, czyli w 1330 roku. Otaczają go XVI i XVIII-wieczne kamienice, z których najcenniejsze są te pod numerem 20 i 21 – są one siedzibą Muzeum Okręgowego. Na środku rynku znajduje się gotycki ratusz z połowy XIV wieku, który po wielokrotnych przebudowach zyskał styl renesansowy. To właśnie na tarnowskim rynku odbywają się liczne imprezy kulturalne, znajdują się tu hotele oraz lokale gastronomiczne i handlowe. Ponadto każdego dnia ze wspomnianej wieży ratuszowej, równo w południe usłyszeć można tarnowski hejnał.

Zobacz też:

• Świętokrzyskie atrakcje – 16 miejsc, które warto zobaczyć
• Kraków na jeden dzień – sprawdź propozycje kilkugodzinnej wycieczki po Krakowie!
• Najciekawsze zamki i pałace Podkarpacia
• Najważniejsze zabytki polskie – obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO
• Najstarsze miasta w Polsce