Najciekawsze zamki i pałace Podkarpacia

Do perełek architektonicznych naszego kraju należą zamki i pałace. Jednym z regionów obfitujących w piękne warownie i rezydencje jest Podkarpacie. Znajdują się tu zarówno romantyczne zamki – pałace przywodzące na myśl Dolinę Loary, jak również majestatyczne twierdze znajdujące się na szczytach wzgórz i gór. Przed Wami lista 10 najpiękniejszych zamków i pałaców Podkarpacia.

Zamek w Krasiczynie

Nasze zestawienie najciekawszych zamków i pałaców Podkarpacia zaczynamy od wizyty w Krasiczynie. Tutejszy zamek w jest renesansową twierdzą, która została wzniesiona w XVI wieku przez rodzinę Krasickich. Ta przywodząca na myśl zamki nad francuską Loarą warownia ma cztery charakterystyczne baszty: Boską, Papieską, Królewską i Szlachecką, a każda z nich jest zupełnie inna. Nazwy tych baszt nawiązywały do wartości wyznawanych przez Krasickich. Każda z tych baszt udostępniona jest do zwiedzania. Oprócz bast, nad zamkiem dominuje też wysoka Wieża Zegarowa. Dziedziniec Zamku w Krasiczynie jest otoczony arkadowymi podcieniami, ściany zamku pokryte zostały dekoracjami sgraffitowymi, zamek ozdobiony jest też efektowną attyką.

Pomimo licznych pożarów i wojen zamek w Krasiczynie zachował prawie niezmienioną sylwetkę, jaką nadano mu na początku XVII wieku. W czasach jego świetności bywali tu królowie polscy: Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz oraz August II.

Zamek Lubomirskich i Potockich w Łańcucie

Z Krasiczyna przenosimy się do oddalonego o 56 km Łańcuta. Tu znajduje się rezydencja w charakterze palazzo in fortezza, wybudowana w XVII wieku. Pierwszym właścicielem zamku Lubomirskich i Potockich w Łańcucie był Stanisław Lubomirski, który zadbał o to, by była to twierdza nie do zdobycia. Zamek posiada mocne fortyfikacje bastionowe, które uchroniły go w czasie potopu szwedzkiego. W XVIII wieku z inicjatywy Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej aleje spacerowe zastąpiły fortyfikacje, dzięki czemu powstał wspaniały ogród. Pod koniec XVIII wieku zamek w Łańcucie był jedną z najpiękniejszych rezydencji w Polsce. Kwitło tutaj życie muzyczne i teatralne, bywało wielu znakomitych gości. Do zwiedzania udostępnione są wnętrza zamku, a jego sława wykracza daleko poza granice Polski.

Zamek w Baranowie Sandomierskim

Z Łańcuta przenosimy się do oddalonego o 82 km Baranowa Sandomierskiego. Znajdujący się tu zamek nazywany jest często „Małym Wawelem”, dzięki pięknym krużgankom do złudzenia przypominającym te wawelskie. Twierdza została wybudowana w XVI wieku, w miejscu gdzie wcześniej znajdował się dwór rodziny Baranowskich. W kolejnych latach zamek w Baranowie Sandomierskim przechodził z rąk do rąk – należał m.in do rodzin Wiśniowieckich, Sanguszków, Lubomirskich, Małachowskich, Potockich i Krasickich. Każdy z kolejnych właścicieli dokładał coś od siebie, zmieniając wygląd zamku. Współczesny wygląd nawiązuje do rezydencji rodu Leszczyńskich.

Zamek Lubomirskich w Rzeszowie

Kolejny interesujący zamek na podkarpaciu znajduje się w Rzeszowie. Pierwsze zabudowania obronne wzniesiono w XVI stuleciu. Mikołaj Spytek Ligęza w 1620 roku rozbudował go w stylu „Palazzo in fortezza”. W XVII wieku Zamek w Rzeszowie przejęty został przez rodzinę Lubomirskich. To ten znamienity ród nadał tej twierdzy niepowtarzalny charakter. Niestety, w XIX wieku zamek Lubomirskich w Rzeszowie, bardzo ucierpiał w wyniku wielkiego pożaru. Współczesny powstał na zgliszczach starej twierdzy i zachował formę z 1906 roku. Charakterystycznymi jego elementami są zabytkowa wieża i wieżyczki bastionów.

Zamek Kazimierzowski w Przemyślu

Niedaleko od Rzeszowa, w Przemyślu również znajdziemy imponującą twierdzę. Pierwszy zamek w Przemyślu datowany jest na XIV wiek, kiedy to w czasach panowania Kazimierza Wielkiego powstała tu twierdza w stylu gotyckim. Trzy wieki później miała miejsce wielka przebudowa zamku. Wówczas ta wspaniała rezydencja została otoczona malowniczym parkiem – do dzisiejszych czasów zachowała się w takiej właśnie formie. Z czasów pierwszego zamku ostała się jedynie brama wjazdowa. Zamek Kazimierzowski w Przemyślu znajduje się na wzgórzu, z którego rozpościera się piękna panorama miasta.

Zamek Królewski w Sanoku

W oddalony o niespełna 70 km od Przemyśla, Sanoku znajduje się kolejny piękny zamek. Współczesna warownia pochodzi XVI stulecia, jednak zabudowania w jej miejscu powstały dużo wcześniej. Swój unikalny charakter Zamek Królewski w Sanoku zawdzięcza królowej Bonie, która jednak nigdy nie odwiedziła sanockiego zamku. Rezydencja królewska wzniesiona została na malowniczym wzgórzu, z którego dziś rozpościera się widok na San i Sanok. Współcześnie w Zamku Królewskim w Sanoku znajduje się regionalne muzeum.

Zamek Tarnowskich w Tarnobrzegu

Zamek Tarnowskich wzniesiono w XV wieku jako wieżowy dwór obronny. W wiekach XVII oraz XVIII adoptowany przez rodzinę Tarnowskich i przebudowany. Dodano do niego system fortyfikacji bastionowych. W 1830 roku ponownie go przebudowano – w stylu neogotyku. Była to jedna z głównych siedzib rodziny Tarnowskich, któryz zgromadzili tu dzieła sztuki, księgi i archiwa. W 1927 roku zamek Tarnowskich spłonął, a odbudowa zakończyła się cztery lata później. Wówczas styl architektoniczny zamku zmienił się z neogotyckiego na neobarokowy.

Zamek w Lesku

Zamek w Lesku został wybudowany w XVI stuleciu w stylu gotycko-renesansowo-klasycznym. Na początku należał do rodziny Kmitów, jednak z czasem przeszedł w ręce rodziny Stadnickich, następnie Ossolińskich, by w końcu trafić we władanie rodu Mniszechów. Niestety twierdza w Lesku aż cztery razy została zniszczona. Pomimo tego przetrwała ona do współczesnych czasów, dzięki odbudowie, która miała miejsce w 1956 roku.

Zamek w Przecławiu

Zamek w Przecławiu wzniesiony został przez ród Ligęzów w połowie XV stulecia. W XVII wieku na krótko znalazł się w rękach Tarnowskich. W międzyczasie został zniszczony przez Szwedów i odbudowany. W 1668 roku trafił w ręce rodziny Reyów i pozostawał ich własnością aż do 1944 roku. Zamek w Przecławiu położony jest w bardzo malowniczej okolicy. Ma on opinię jednego z najpiękniejszych renesansowych rezydencji w całej Polsce. Turyści mogą obecnie zwiedzać zamkowe wnętrza z przewodnikiem oraz wybrać się na spacer po zamkowym parku.

Pałac Łosiów w Narolu

Budowę Pałacu Łosiów w Narolu rozpoczęto około 1776 roku z inicjatywy hrabiego Antoniego Feliksa Łosia. Wzniesiony został na planie podkowy. Ówczesny właściciel gromadził w pałacu mnóstwo dzieł sztuki, a także pamiątki i archiwa rodzinne. W czasie I wojny światowej został prawie doszczętnie złupiony. Jadwiga Korytkowska odbudowała pałac, jednak została zamordowana w 1940 roku przez sowietów, a ci pięć lat później spalili pałac. Udało się go odbudować w 1950 roku. Obecnie zamek jest w prywatnych rękach – mieści się w nim hotel i restauracja. Niestety od połowy 2021 roku nie można go zwiedzać.

Pałac Lubomirskich w Rozwadowie – Stalowej Woli

Pałac Lubomirskich w Rozwadowie, który jest dziś dzielnicą Stalowej Woli został wybudowany w 1786 roku z inicjatywy księcia Franciszka Lubomirskiego. W 1809 roku, w czasie wojen napoleońskich, był siedzibą sztabu księcia Józefa Poniatowskiego. Podczas powstań styczniowego i listopadowym pełnił rolę szpitala dla polskich żołnierzy. W trakcie I wojny światowej został częściowo ograbiony, zaś w czasie II wojny światowej były tu koszary nazistowskiego Wehrmachtu. Obecnie pełni funkcję muzeum.

Pałacyk myśliwski Potockich w Julinie

Pałacyk myśliwski Potockich w Julinie pochodzi z 1880 roku i pełnił rolę domku myśliwskiego. Został wzniesiony przez Alfreda Potockiego – II ordynata łańcuckiego – w stylu tyrolsko-szwajcarskim z modrzewiowych płazów. Do dziś zachowała się dekoracja architektoniczna oraz bogaty wystój wnętrz. Od 1996 roku zespół pałacyku myśliwskiego Potockich w Julinie jest w użytkowaniu Muzeum Zamku w Łańcucie.

Zamek Kamieniec w Odrzykoniu

Kolejne ruiny zamku na naszej liście to obiekt położony pomiędzy Odrzykoniem a Korczyną. Pierwszy gotycki zamek powstał tu w XIV stuleci. Następnie, w XVI wieku został rozbudowanej w stylu renesansowym. Z budowlą tą wiąże się niezwykle ciekawa historia – zamek Kamieniec był bowiem własnością dwóch rodów – Firlejów oraz Skotnickich. Toczyli oni ze sobą nieustanne spory trwające przez wiele lat. Zatarg ten był inspiracją „Zemsty” Aleksandra Fredry.

Zamek Fredrów we Fredropolu

Zamek Fredrów we Fredropolu to dziś bardzo dobrze zachowane ruiny. Po XVI-wiecznym zamku, który należał do rodu Fredrów, współcześnie zachowały się jedynie fragmenty baszty oraz jednego ze skrzydeł. Zamek Fredrów był imponujących rozmiarów twierdzą, która składała się z czterech skrzydeł, zwieńczonych bastionem. Warto wspomnieć, że nie zachowało się zbyt wiele dokumentów, które były by w stanie udokumentować historię tej budowli, ta aura tajemniczości nadaje dodatkowego uroku zamkowi. W październiku 2021 roku pojawiła się informacja, że zamek na nowych właścicieli, którzy mają w planach jego remont.

Zobacz też:

• Top 10 – Najpiękniejsze zamki na Dolnym Śląsku
• Top 15 – Najpiękniejsze zamki w Polsce
• Szlak Orlich Gniazd – piękne zamki wtopione w jurajskie skały
• Najpiękniejsze zamki i pałace w Europie
• 22 ciekawostki o Zamku Królewskim na Wawelu