22 ciekawostki o Jamajce

Jamajka to piękny, wyspiarski kraj na Karaibach. Według niektórych to prawdziwy raj na ziemi ze względu na piękne plaże, niesamowitą naturę i bogatą historię. Ta karaibska perła, znana z muzyki reggae i niezwykłych krajobrazów, kryje w sobie wiele fascynujących ciekawostek, które warto poznać. W typ wpisie odkryjemy najciekawsze fakty o Jamajce – dowiesz się m.in. skąd wzięła się nazwa Jamajka, co wspólnego z Jamajką ma James Bond, poznasz zwyczaje mieszkańców wyspy oraz ich ulubione potrawy. Przygotuj się na podróż pełną niespodzianek i odkryć!

Jamajka to trzecia co do wielkości wyspa na Karaibach

Chociaż Jamajka jest prawdopodobnie jednym z najsłynniejszych miejsc na Karaibach, jest dopiero trzecią co do wielkości wyspą w regionie. Trzy największe wyspy karaibskie to Kuba, Haiti oraz właśnie Jamajka z powierzchnią 10 991 km² zamieszkiwaną przez niespełna 3 miliony ludzi.

Kingston – stolica i największe miasto Jamajki

Kingston jest prężnie rozwijającą się metropolią na Karaibach i stolicą kraju. Aż jedna trzecia wszystkich Jamajczyków żyje właśnie tutaj.

Co ciekawe Kingston nie od zawsze było stolicą kraju. Pierwsze było założone w 1534 roku Spanish Town, a następnie założony przez Brytyjczyków około 1655 roku Port Royal. W 1692 roku, po tym jak ówczesna stolica została zniszczona przez trzęsienie ziemi, pobliskie Kingston (wówczas wyłącznie rolnicze miasto), stało się schronieniem dla ocalałych i zostało wyznaczone na stolicę wyspy jeszcze w tym samym roku.

Jamajka uzyskała niepodległość dopiero 1962 roku

Po ponad 3 wiekach rządów brytyjskich Jamajka w końcu uzyskała niepodległość w 1962 roku. Dzień Niepodległości obchodzony jest 6 sierpnia podczas wielkich imprez ulicznych (jak można sobie wyobrazić na Jamajce). Wyspa pozostaje jednak częścią Wspólnoty Narodów, co oznacza że nadal uznają królową lub króla Wielkiej Brytanii za głowę państwa.

Jamajka jest domem jednego z największych motyli na świecie

Zagrożony wyginięciem Papilio homerus ma maksymalną rozpiętość skrzydeł dochodzącą do 15 cm i jest jednym z 12 największych motyli na świecie. Endemiczny dla Jamajki, gdy jest w stadium rozwoju gąsienicy, wydziela nieprzyjemny zapach, aby odstraszyć drapieżniki. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o motylach, koniecznie sprawdź ciekawostki o motylach.

Aż 250 gatunków ptaków!

Spośród tych 250 gatunków, 26 jest endemicznych dla wyspy. W tym maleńki koliberek miodowy. Mając zaledwie 6 cm wysokości, jest drugim najmniejszym ptakiem na świecie.

Jamajka Blue Mountain jest jedną z najdroższych kaw na świecie

Pochodząca z Jamajki kawa Blue Mountain jest jedną z najdroższych kaw na świecie. Jednym z głównych czynników wpływających na wyjątkową jakość oraz cenę tej kawy są trudne warunki uprawy. Góry Błękitne znajdują się w zachodniej części Jamajki. Powietrze jest tu chłodne, gleba bogata, a opady obfite. Mglisty klimat chroni uprawy przed słońcem, co wpływa na bardziej stopniowy proces dojrzewania. Uważa się, że ten wydłużony okres uprawy przyczynia się do niezwykłej słodyczy kawy i zrównoważonej kwasowości. Tylko kawa uprawiana w wyznaczonym regionie Gór Błękitnych, powyżej wysokości 2,000 metrów, może nosić prestiżową etykietę „Blue Mountain”. Co ciekawe około 80% tego rodzaju kawy jest eksportowane do Japonii, gdzie jest ona szczególnie ceniona.

Flaga Jamajki

Flaga Jamajki składa się ze złotego krzyża św. Andrzeja, który dzieli flagę na cztery sekcje: dwie zielone (góra i dół) i dwie czarne. Czerń symbolizuje siłę i kreatywność ludzi, złoto, to naturalne bogactwo i piękno światła słonecznego, podczas gdy zieleń symbolizuje nadzieję i rolnictwo. Z pewnością zaskoczy Cię fakt, że jest to obecnie jedyna flaga narodowa, która nie zawiera odcienia kolorów czerwonego, białego lub niebieskiego.

Kuchnia Jamajki

Kuchnia jamajska czerpie z tradycji karaibskich. Znajdziecie w niej mnóstwo przypraw oraz pikantnych smaków. Tutejsze dania bazują na rybach, owocach morza, warzywach i owocach. Narodowe dania Jamajki to JERK CHICKEN (grillowany kurczak podawany z ryżem i fasolą), czy curry z kozim mięsem (doprawiane curry, imbirem, ostrą papryką, czosnkiem i cebulą).

Jamajczycy uwielbiają Ackee – duże owoce o gruszkowatym kształcie. Są one podstawą dania serwowanego zazwyczaj na śniadanie, które przypomina jajecznicę i najczęściej jest podawane z solonym dorszem (ackee and saltfish). Równie popularny jest solony dorsz z kapustą, placuszki rybne (z solonego dorsza, cebuli, mąki, często z dodatkiem ostrej papryki), czy smażone pierożki z ciasta francuskiego z nadzieniem (drób, wołowina, wieprzowina, krewetki lub warzywa).

James Bond pochodzi z Jamajki

No może nie dosłownie, ale warto odnotować kolejną ciekawostkę związaną z Jamajką – to właśnie tu pisarz Ian Fleming napisał wszystkie części powieści o przygodach superagenta 007. Zainspirowała go tajna operacją morska o kryptonimie „GoldenEye”, w którą sam był zaangażowany (podczas wojny Fleming służył w wywiadzie wojskowym). Co ciekawe sporo scen do ekranizacji „Live and Let Die” (drugiej z kolei powieści o Bondzie) zostało nakręconych właśnie na Jamajce!

Jamajska drużyna bobslejowa

Ta ciekawostka jest tak niesamowita, że na jej podstawie nakręcono film „Reggae na lodzie” (eng. Cool Runnings) z 1993 roku. Cała historia zaczęła się nieco wcześniej, bo przed zimową Olimpiadą w Calgary (1988 rok). George Fitch, który pracował wówczas w amerykańskiej ambasadzie na Jamajce był zdania, że najlepszymi bobsleistami są sprinterzy. Nie łatwo było znaleźć chętnych, gdyż większość biegaczy reagowało śmiechem na propozycję trenowania bobslejów. Z pomocą Fitchowi przyszedł Ken Barnes, który dzięki pomocy jednego z wojskowych znalazł 3 chętnych. Następnie udało się namówić 4-go oraz rezerwowego.

Poprzez starty w odbywającym się w Austrii pucharze świata udało się zdobyć kwalifikację olimpijską. Finalnie jamajscy bobsleiści wystartowali w zawodach dwójek oraz czwórek (pomimo problemów) i stali się ulubieńcami publiczności. Zawody z ich udziałem zgromadziły 20-tysięczną widownię, podczas gdy średnia oglądalność bez ich udziału wynosiła cztery razy mniej.

Jamajka – pochodzenie nazwy

Pierwszym Europejczykiem, który postawił stopę na wyspie, był Krzysztof Kolumb, który 3 maja 1494 r. ogłosił ją własnością Hiszpanii i nadał jej nazwę Santiago. Pierwotna, rdzenna nazwa wyspy to Xaymaca, co w języku arawackim oznaczało „krainę drewna i wody”. Na tzw. mapie admirała z 1507 r. wyspa została oznaczona jako „Jamaiqua”, podczas gdy Peter Martyr d’Anghiera na swojej mapie datowanej na 1511 lub 1514 rok użył nazw „Jamaica” oraz „Jamica”.

Jamajka – reggae

Bob Marley, jeden z najsłynniejszych i najbardziej wpływowych muzyków w historii, urodził się na Jamajce. Charakterystyczne karaibskie rytmy i melodie muzyki reggae są obecne na każdym kroku. Korzenie muzyki reggae sięgają drugiej połowy XIX wieku i wywodzą się z jamajskiej muzyki ludowej, określanej mianem mento. Kluczowymi instrumentami w muzyce reggae są perkusja (bębny, congas, marakasy), gitara, bas i organy Hammonda.

Jamajka – rastafarianie

Ruch rastafariański narodził się na Jamajce w latach 30. XX wieku i od tamtej pory rozprzestrzenił się na cały świat. Jest uważany za religię i łączy protestanckie chrześcijaństwo, mistycyzm i elementy panafrykańskiej świadomości politycznej. Rastafarianie wierzą, że ludzie pochodzenia afrykańskiego mieszkający na całym świecie są wygnańcami, żyjącymi w Babilonie. Ostatecznym celem jest powrót do domu – Afryki. Rastafarianie wierzą ponadto, że większość udręk od niewolnictwa, po niesprawiedliwość ekonomiczną i dyskryminację rasową, to wszystko próby od Jah (boga) i że pewnego dnia wszyscy znajdą wyzwolenie i uwolnienie od wszelkich form niewoli.

Port Royal – dawna siedziba piratów

Port Royal to mała wioska rybacka, która w latach 1655–1692 była stolicą Jamajki i handlowym centrum Karaibów z populacją sięgającą 10 000 mieszkańców w okresie największej prosperity. Poza kupcami i handlarzami niewolników w mieście mieszkali słynni piraci, którzy mieli przyzwolenie od Anglików na łupienie hiszpańskich, holenderskich i francuskich statków na Karaibach. Szacuje się, że w 1689 roku blisko połowa mieszkańców miasta była zaangażowana w ten proceder.

Gigantyczne trzęsienie ziemi z 7 VI 1692 roku zniszczyło setki domów, magazynów, sklepów, tawern i cumujących w porcie statków. Ci, którzy przeżyli przenieśli się do oddalonego o 15km Kingston, a Port Royal nigdy nie odzyskało dawnej świetności, stając się jednym z najbogatszych stanowisk archeologicznych na świecie.

Jamajscy sportowcy

Aż 30 Jamajczyków przebiegło dystans 100 metrów poniżej 10 sekund! Sportowcy tacy jak Raymond Stewart, Asafa Powell, czy Usain Bolt rozsławili Jamajkę na całym świecie. Wśród kobiet 34 medale zdobyła Merlene Ottey, a pochodzący z Jamajki koszykarz Patrick Ewing znalazł się w Koszykarskiej Galerii Sław. Bokserzy, tacy jak Mike McCallum (zawodowy mistrz świata w trzech kategoriach wagowych), Trevor Berbick (mistrz świata WBC w wadze ciężkiej), czy krykieciści (Courtney Walsh, Chris Gayle) również pochodzili z tego kraju.

Zwyczaje Jamajczyków

• Jamajka ma wyjątkową tradycję związaną z narodzinami dziecka. Kiedy dziecko rodzi się na Jamajce pępowina i łożysko są zakopywane w ziemi, a w tym samym miejscu sadzone jest drzewo. Później w życiu dzieci te otrzymują odpowiedzialność za opiekę nad tymi drzewami.
• Podobnie jak w przypadku tradycji po narodzinach, Jamajczycy również mają tradycję, kiedy ktoś umiera. Usuwają wszystkie meble i odwracają materac, aby duchy zmarłego nie mogły rozpoznać domu przez co najmniej 8 dni.
• Innym ciekawym rytuałem, który mają Jamajczycy, jest „kultura czerwonego sznurka”. Kiedy mąż kobiety umiera, śpią z czerwonym sznurkiem wokół talii, aby trzymać ducha męża z daleka.

Spektakularne wodospady

Na Jamajce jest kilka wodospadów, które warto odwiedzić: Dunn’s River Falls, Ocho Rios Blue Hole, Mayfield Falls, Reach Falls, YS Falls i Konoko Falls. Wszystkie te wodospady oferują naturalne baseny, w których można się zanurzyć, aby się orzeźwić, a Dunn’s River ma nawet własną plażę! Odwiedzenie przynajmniej jednego z nich powinno być priorytetem podczas pobytu na Jamajce, ponieważ zapierające dech w piersiach wodospady to jedna z rzeczy, z których Jamajka jest najbardziej znana.

Rafa koralowa Montego Bay

Jednym z chętniej odwiedzanych kurortów Jamajki jest Montego Bay, znajdujący się w północno-zachodniej części wyspy. Turystów przyciągają piękne plaże, przejrzysta woda, jednak główną atrakcją jest rafa koralowa, której obszar stanowi park narodowy.

Fascynujące kwiaty i storczyki

Bujna roślinność i unikatowa przyroda to jeden ze znaków rozpoznawczych Jamajki. Na wyspie można znaleźć różne gatunki roślin, w tym piękne jamajskie storczyki. W sumie jest ponad 200 gatunków, a 73 występują tylko tutaj. Drzewo mahoe uznawane jest za narodowe drzewo Jamajki, zaś za swój narodowy kwiat Jamajczycy uznają gwajakowiec.

Jamajka – język i waluta

Oficjalnym językiem Jamajki jest angielski, ale mieszkańcy wyspy mówią również po jamajsku (lokalnie nazywany Patois lub Patwa). Jest to język kreolski, który powstał na bazie angielskiego. Jest barwny, opisowy i zawiera wiele zapożyczeń, głównie z angielskiego i języków afrykańskich.

Na Jamajce oficjalną walutą jest dolar jamajski (JMD), jednak w niektórych miejscach można płacić w dolarach lub euro.

Dużo kościołów

Jamajka ma najwięcej kościołów na świecie w odniesieniu do powierzchni kraju, dzięki czemu znalazła się w Księdze Rekordów Guinnessa. Większość Jamajczyków to protestanci, a do największych wyznań należą obecnie zielonoświątkowcy i adwentyści dnia siódmego. Tylko niewielka część obywateli uczęszcza do kościoła anglikańskiego (był jedynym oficjalnie uznanym kościołem na wyspie do 1870 roku) i zalewie 2% Jamajczyków należy do Kościoła katolickiego.

Z czego jeszcze słynie Jamajka?

Pierwotni mieszkańcy Jamajki uprawiali kukurydzę i bataty. Dziś Jamajka słynie z uprawy trzciny cukrowej, bananów i mango, z których żadne nie jest rodzime. Trafiły tu dzięki Anglikom i Hiszpanom. Ponadto na wyspie uprawiana jest kawa, cytrusy, kakao i papryka. Popularnym produktem eksportowym, znanym na całym świecie jest również jamajski rum


Główne źródła: (1),(2),(3)