Hashima – japońska wyspa duchów

Patrząc na dzisiejsze zdjęcia tej japońskiej wyspy aż trudno uwierzyć, że niegdyś była ona najbardziej zaludnioną wyspą na świecie. Jeszcze w 1959 roku na wyspie Hashima mieszkało 5259 osób, co biorąc pod uwagę jej wielkość (0.063 km2) sprawiało, że gęstość zaludnienia wynosiła 83,500 ludzi na kilometr kwadratowy (co było absolutnym rekordem).

Hashima historia

Do 1887 roku Hashima była po prostu wystającym z morza kawałkiem skały, który gdzieniegdzie porośnięty był roślinnością. Jedynymi rezydentami były ptaki morskie, które znajdowały tu schronienie. Raz na jakiś czas na wyspę Hashima docierali rybacy z Nagasaki i okolicznych wysp, by schować się i przeczekać złą pogodę. Wszystko zmieniło się jednak, gdy w 1887 roku odkryto tu złoże węgla kamiennego.

Na wyspę przybyli osadnicy, a ta z czasem zaczęła być sztucznie powiększana przy pomocy materiału pozostałego po kopaniu kolejnych szybów. W latach 30. XX wieku Hashima stała się poważnym ośrodkiem przemysłowym, gdyż poza kopalnią znajdowała się tutaj między innymi fabryka sprzętu zbrojeniowego. W latach 1943-45 w kopalni, która należała wówczas do koncernu Mitshubishi przymusowe prace wykonywało wielu Chińczyków i Koreańczyków.

Hashima – lata świetności

Rozwój przemysłu i zwiększenie wydobycia (szacuje się, że w najlepszym okresie wydobywano tu ponad 400 ton węgla rocznie) sprawił, że rozwinęło się również osadnictwo. Na wyspie powstało około 30 budynków mieszkalnych (niektóre miały nawet 9 pięter), pojawiło się 20 sklepów, szpital, szkoła podstawowa, liceum, kino, a nawet 2 baseny. To wszystko zbudowano na skrawku ziemi o wymiarach 480m. na 160m. Dodatkowo wokół wyspy wzniesiono mury ochronne. Wyspa dorobiła się nawet przydomku „Midori nashi Shima”, co oznaczało dosłownie „wyspa bez zieleni”. W 1959 roku Hashima była jednym z najgęściej zaludnionych miejsc na ziemi, a zamieszkiwało ją prawie 6000 osób.

Upadek i stan dzisiejszy

W latach 70. gospodarka Japonii przestawiła się z węgla na rzecz ropy naftowej. W związku z tym w 1974 roku zdecydowano się na zamknięcie kopalni na Hashimie. Większość pracowników zostało zwolnionych, a wyspa zaczęła pustoszeć w mgnieniu oka. Duża część mieszkańców wyprowadziła się w ciągu kilku tygodni, a zaledwie rok później była już całkowicie bezludna stając się „miastem duchów”.

Japoński rząd wprowadził zakaz wchodzenia na teren wyspy, by chronić pozostałe wyposażenie oraz infrastrukturę przed szabrownikami, a złamanie tego zakazu było surowo karane. W 2002 roku Hashima należąca ciągle do koncernu Mitsubishi, została przekazana miastu Takashima, które 3 lata później zostało wchłonięte przez rozrastającą się aglomerację Nagasaki.

Hashima – ciekawostki

Thomas Nordanstad dokumentalista ze Szwecji w 2002 roku dostał pozwolenie na odwiedzenie wyspy. Towarzyszył mu jeden z jej dawnych mieszkańców, który powrócił na nią po raz pierwszy od czasów dzieciństwa. W czasie tej wizyty wykonali oni wyjątkowe zdjęcia.

Hashima „pojawiła” się również w filmie „Skyfall” opowiadającym o przygodach agenta 007 – Jamesa Bonda. Wprawdzie zdjęć nie kręcono na wyspie, ale na podstawie zdjęć wyspy odtworzono w studiu scenografię.

Ze względu na wygląd podobny do okrętu wojennego wyspa pojawia się również pod nazwą Gunkanjima.

Google Street View od czerwca 2012 roku umożliwia wybranie się na wirtualny spacer po wyspie. Plan i cała architektura wyspy została również przeniesiona do wielu gier komputerowych, a kilka japońskich zespołów muzycznych kręciło tu swoje teledyski.

W 2008 roku starano się o wpisanie Hashimy na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Propozycja ta spotkała się ze sporym sprzeciwem ze strony Korei Południowej. Władze Korei powoływały się na cierpienia koreańskich robotników, którzy przymusowo pracowali na wyspie w czasie II wojny światowej, oraz fakt że ci, którzy ocaleli nie otrzymali od Mitsubishi i japońskiego rządu żadnej rekompensaty za poniesione krzywdy. Po 7 latach starań w 2015 roku wyspa Hashima została jednak wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa w ramach kategorii „Przedmiot działalności rewolucji przemysłowej epoki Meiji: metalurgia, przemysł stoczniowy i górnictwo węgla kamiennego”.

Obecnie możliwe jest zwiedzanie wyspy, ale tylko niektórych, specjalnie wydzielonych i przystosowanych miejsc. W planach jest również stworzenia na wyspie muzeum kultury i życia górników z Hashimy, ale by zrealizować te plany potrzeba ogromnych nakładów finansowych, gdyż prawie wszystkie budynki na wyspie są w złym stanie.

Hashima jest jednak autentyczną ciekawostką – straszy, intryguje, pociąga…

Zobacz też: Kowloon – miasto mroku

za wikipedia, atlasobscura.com oraz national-geographic.pl