17 ciekawostek o ośmiornicach

Ośmiornice należą do najbardziej tajemniczych zwierząt zamieszkujących naszą planetę. Wokół tych stworzeń narosło wiele legend i dziwnych historii. Niektórzy uważają nawet, że współczesne ośmiornice to pozostałość po dawnej cywilizacji obcych – kosmitów, którzy pochodzą z jakiejś odległej planety. Te tajemnicze głowonogi były także inspiracją dla potworów wodnych. Od zawsze pobudzały ludzką wyobraźnię. To także przysmak w wielu kulturach. Przedstawiamy potwierdzone ciekawostki o ośmiornicach.

1. Ośmiornice to bardzo inteligentne zwierzęta

Ośmiornice są bardzo inteligentnymi zwierzętami. Potrafią się uczyć m.in. poprzez obserwację innych ośmiornic. Wraz z delfinami, wronami, czy szympansami, zalicza się je do zwierząt, potrafiących używać narzędzi. Mają rzadko spotykaną wśród bezkręgowców umiejętność rozwiązywania problemów i mogą wymyślić, jak uciec z niebezpiecznych sytuacji. Jako, że są aktywnymi drapieżnikami muszą rozpoznawać i zapamiętywać swe otoczenie oraz zachowanie innych zwierząt. Znane są nawet sytuacje, że… wchodzą na pokłady statków rybackich, a tam otwierają ładownie i spożywają kraby. Mają także indywidualne temperamenty i reakcje, co może sugerować posiadanie indywidualnych osobowości.

2. Ośmiornice to mistrzowie kamuflażu – mogą zmieniać ubarwienie

Jedną z oznak inteligencji ośmiornic jest ich zdolność do kamuflażu, która objawia się tym, że potrafią zmieniać kolor skóry. Potrafią się także ukrywać, maskować i stosować wiele sztuczek, pozwalających na uniknięcie lub udaremnienie napastników i szybką ucieczkę. Zmianę barwy skóry wykorzystują również do komunikacji z innymi ośmiornicami.

3. Odnóża ośmiornic – macki z przyssawkami, receptorami smakowymi i… neuronami

Ta ciekawostka o ośmiornicach zaskoczyła mnie najbardziej. 8 odnóży ośmiornic to nie jest 8 ramion, ale 6 ramion i 2 nóg. Aż dwie trzecie neuronów ośmiornic znajduje się w ramionach wyposażonych w przyssawki. Dzięki temu ramiona mogą funkcjonować i reagować… niezależnie od mózgu. Ramiona ośmiornic mają doskonałe wyczucie dotyku, a ich ssawki posiadają… receptory smakowe. Mało tego macki mogą sprawnie funkcjonować… nawet, gdy są oddzielone od ciała. W obliczu skrajnego zagrożenia ośmiornica jest gotowa, by stracić ramię… a następnie wyhodować nowe.

4. Gdzie żyją ośmiornice?

Ośmiornice żyją jedynie w słonej wodzie – we wszystkich oceanach. Niektóre z nich na niewielkich głębokościach, jednak istnieją gatunki, które są przystosowane do zimnych głębin oceanu. W czasopiśmie Marine Biology 26 maja 2020 roku opublikowano zaskakujące odkrycie. Ekipa pod przewodnictwem doktora Alana Jamiesona sfilmowała za pomocą specjalnego urządzenia ośmiornice na głębokości 5760 i 6957 metrów! Zwierzęta te miały odpowiednio 43 cm i 35 cm długości i były przedstawicielami gatunku „Dumbo” (ich angielska nazwa Dumbo octopus pochodzi od płetw przypominających uszy tuż nad oczami tych zwierząt, które sprawiają, że wyglądają jak postać z kreskówki Disneya z lat 40). Jest to o tyle zaskakujące, że poprzedni rekord głębokości na jakiej zaobserwowano ośmiornice wynosił 5 145 metrów. Było to ponad 50 lat temu na Barbadosie.

5. Ośmiornice poruszają się podczas oddychania

Ośmiornice poruszają się w trakcie oddychania, wypychając wodę z ciała poprzez organ zwany syfonem.

6. Niektóre ośmiornice mogą poruszać się po lądzie

Niektóre gatunki ośmiornic mogą chodzić i biegać po lądzie. Oddajmy głos ekspertce, Julian Finn zajmującej się bezkręgowcami morskimi w australijskim Museum Victoria: „Czołganie się poza wodą nie jest rzadkością dla gatunków ośmiornic, które żyją w strefie pływów lub w pobliżu brzegu. Wiele z nich wyłania się z wody, by polować na skorupiaki w kałużach wody pozostawionych przez cofający się przypływ”.

Ośmiornice oddychają pod wodą, więc pełzanie po suchym lądzie jest dla nich nie tylko kłopotliwe, ale i ryzykowne. Gdy ich skóra jest wilgotna mogą oddychać, wiele zależy jednak od miejsca w którym się znajdują i panujących tam warunków atmosferycznych. Jeśli więc wychodzą z wody to w sprzyjających warunkach i na krótki okres czasu.

7. Ciało ośmiornicy

Ośmiornice są mięczakami, które straciły swoją powłokę w wyniku ewolucji. Większość gatunków ośmiornic nie posiada także wewnętrznych szkieletów. Ich ciała są dzięki temu bardzo miękkie i zwierzęta mogą bez problemów przeciskać się przez wąskie szczeliny i zakamarki.

8. Rozmnażanie ośmiornic

Ośmiornice są rozdzielnopłciowe. Samica ośmiornicy może złożyć nawet 200 tys. jaj, ale tylko garstka z nich przetrwa do dorosłości.

9. Długość życia ośmiornic

Ośmiornice nie żyją długo – maksymalnie 3-4 lata, a większość gatunków – od pół roku do roku.

10. Ośmiornice mają trzy serca

W ciele ośmiornicy znajdują się aż… trzy serca. Dwa z nich zajmują się tylko i wyłącznie tym, aby transportować krew poza skrzela, a trzecie serce odpowiada za przepływ krwi do poszczególnych organów. Gdy ośmiornica płynie, serce, które dostarcza krew do organów przestaje bić. Sprawia to, że ośmiornica jest wyczerpana, co może być powodem, dla którego częściej się czołgają się niż pływają.

11. Ośmiornice mają niebieską krew

Krew ośmiornic jest niebieska. Spowodowane jest to obecnością pigmentu – hemocyjanu, który jest bardziej wydajny od hemoglobiny na dużych głębokościach i w niskich temperaturach wody, jeśli chodzi o transport tlenu.

12. Atrament ośmiornicy

Słynny atrament ośmiornic pełni funkcję obronną, spełniając dwa zadania: ukrywa zwierzę i fizycznie szkodzi wrogom. Substancja ta zawiera związek zwany tyrozynazą, który powoduje oślepiające podrażnienie. Jeśli ośmiornica nie ucieknie w porę ze swojej chmury atramentu, może zginąć.

13. Wszystkie ośmiornice są jadowite

Wszystkie spośród gatunków ośmiornic są jadowite. Ich jad zawiera enzymy, wspomagające trawienie. Jednak tylko jad gatunku Hapalochlaena może zabić człowieka. Niestety nie ma na niego antidotum.

14. Ośmiornice – słuch i wzrok

Słuch ośmiornic jest słaby – słyszą dźwięki w częstotliwościach 400Hz-1000Hz. W zamian za to natura wyposażyła ośmiornice w doskonały wzrok. Co ciekawe ich źrenica są prostokątne.

15. Mnogość gatunków i rozmiarów ośmiornic

Dotychczas rozpoznano około 300 gatunków ośmiornic. Najstarszy udokumentowany okaz – z gatunku Pohlsepia – żył około 296 milionów lat temu, w okresie karbonu. Ośmiornice mogą występować w różnych rozmiarach: Ośmiornica Zwyczajna – Octopus Vulgaris – może mieć długość 30,5-91,4 cm i ważyć 3-10 kg. Największy gatunek – Ośmiornica Olbrzymia – ma rozpiętość ramion do 4,3 m wagę do 15 kg.

Jak donosi National Geographic największy okaz Ośmiornicy Olbrzymiej miał ponad 9 metrów (rozpiętość ramion) i ważył 272 kg!

Najmniejszą ośmiornicą jest z kolei Octopus wolfi, która występuje w płytkich wodach na zachodnim Pacyfiku – ma mniej niż 2,5 cm i waży mniej niż 1 gram. Najmniejszą ośmiornicę świata możecie zobaczyć na poniższym filmie.

16. Ośmiornice jako przysmak

Ośmiornice bardzo często goszczą na talerzach, w Korei są… zjadane na surowo z dodatkiem przypraw (czasem nawet żywcem). Ten „przysmak” nazywa się „sannakji” i przygotowywany jest z ośmiornic Octopus Minor. Według statystyk każdego roku w Korei Południowej umiera 6 osób w wyniku spożycia tego egzotycznego dania. Ośmiornica nie jest toksyczna, jednak jej macki mogą poruszać się również po oddzieleniu od reszty ciała, co z kolei grozi udławieniem.

17. Zapasy z ośmiornicą

W latach 60-tych XX wieku popularnym sportem były zapasy z ośmiornicą, podczas których nurek walczył z ośmiornicą w płytkiej wodzie. W USA organizowano nawet mistrzostwa świata w tej dyscyplinie. Zawody zorganizowane w Puget Sound w stanie Waszyngton przyciągnęły 5000 widzów i były transmitowane w telewizji.

Zobacz też:

• Ciekawostki o zwierzętach
• Ciekawostki o kotach
• Ciekawostki o psach
• Ptak Kiwi – symbol Nowej Zelandii
• Tajemnicze stwory żyjące w głębiach oceanów
• Najdłużej żyjące zwierzęta – oto rekordziści długowieczności wśród zwierząt


źródła: (1),(2),(3),(4)