Wulkany w Polsce – gdzie się znajdują i czy mogą wybuchnąć?

Polska to dziś pod względem sejsmicznym oraz aktywności wulkanicznej bardzo spokojny teren. Współcześnie na terytorium naszego kraju dochodzi czasami do niewielkich ruchów sejsmicznych, jednak rzadko kiedy są odczuwalne. Co może się wielu wydawać zaskakujące – mamy wulkany w Polsce. Co zaskakuje jeszcze bardziej, to fakt iż jest ich setki. Na szczęście są to wulkany wygasłe. Gdzie się zatem znajdują wulkany w Polsce i czy może dojść do ich eksplozji?

Gdzie znajdują się wulkany w Polsce?

Wiele milionów lat temu, gdy dzisiejsze terytorium Polski stanowiło dno oceanu dochodziło tu do wybuchów wulkanicznych. Do dziś pozostało na obszarze naszego kraju wiele gór o charakterystycznym wyglądzie – stożków wulkanicznych. W czasach historycznych pełniły ono różne role – czasami były miejscami kultów pogańskich, później budowano na nich zamki i warownie. Góry – wulkany w Polsce znajdują się przede wszystkim w pomniejszych pasmach górskich Karpat: w Beskidach, Pieninach i Gorcach, a także w Górach Świętokrzyskich. Jednak największe ich skupisko to część Sudetów Zachodnich, które nazywane są Krainą Wygasłych Wulkanów. Na Dolnym Śląsku odnaleźć można wiele pozostałości po działalności wulkanicznej.

Kraina Wygasłych Wulkanów – Sudety Zachodnie – Dolny Śląsk

Największe zagęszczenie dawnych kominów wulkanicznych w Polsce to Sudety Zachodnie, z głównym skupiskiem w Górach i Pogórzu Kaczawskim – w przybliżeniu między takimi miastami jak: Jelenia Góra, Złotoryja oraz Jawor. To tam w odległej przeszłości geologicznej znajdowały się wspomniane wulkany podwodne. Do najciekawszych pozostałości po nich należą doskonale zachowane lawy poduszkowe. Sudety setki milionów lat temu stanowiły dno oceanu, na którym było mnóstwo wulkanów. To tej przeszłości geologicznej obszar Gór i Pogórza Kaczawskiego zawdzięcza nazwę Krainy Wygasłych Wulkanów.

Najwyższym szczytem wulkanicznym na terytorium naszego kraju jest Ostrzyca, którą budują wulkaniczne skały bazaltowe. Jej wysokość osiąga 501 m n.p.m. jest pozostałością twardego rdzenia wulkanu tarczowego – jest kominem wulkanu, którego zewnętrzna powłoka uległa stopniowej erozji. Poprzez swój charakterystyczny kształt, Ostrzyca często określa się jako śląską Fudżi. Inne przykłady dawnej aktywności wulkanicznej na tym terenie to m.in.: Okole, Czartowska Skała, Wilcza Góra – dawne wulkany, a także Wielkie Organy Wielisławskie i Małe Organy Myśliborskie – pozostałości po stygnącej lawie.

Warto także wspomnieć o tym, że piastowski Zamek Grodziec został wzniesiony na stromym bazaltowym wzgórzu powulkanicznym o wysokości 389 m n.p.m. Również Zamek Wleński Gródek stoi na wygasłym podwodnym wulkanie. Wilcza Góra lub jak kto woli Wilkołak jest bazaltowym szczytem, którego wysokość sięga 367 m n.p.m. to także pozostałość działalności wulkanicznej w tym rejonie.

Inne wygasłe wulkany w Polsce

Zachodnie Sudety to nie jedyny obszar dawnej aktywności wulkanicznej w Polsce. Jeśli ktoś spotkał się z tym zjawiskiem w Polsce, to zapewne słyszał o Górze Świętej Anny. Około 27 mln lat temu zapadł się w tym miejscu wulkan i w ten sposób utworzył znajdujące się tam wysokie wzgórze.

Kolejne przykłady dawnego wulkanizmu w Polsce to m.in. Pieniny, Beskid Sądecki i Gorce. Dawny wulkanizm w rejonie Małopolski to także południowa część Wyżyny Olkuskiej – np. w Miękini niedaleko Krzeszowic. W Górach Świętokrzyskich w okolicach Belna koło Zagnańska również działał bardzo aktywny wulkan. O jego aktywności kilkanaście milionów lat temu świadczą skały wulkaniczne, lapille oraz charakterystyczne ukształtowanie terenu.

Czy wulkany w Polsce mogą wybuchnąć?

Wielu z Was zapewne nasuwa się pytanie – czy te wulkany w Polsce mogą wybuchnąć? Otóż są one wygasłe, więc w przeciwieństwie do wulkanów aktywnych, czy tych drzemiących – nie ma możliwości, aby doszło do ich wybuchu – do przebudzenia i nieoczekiwanych erupcji. Można więc stwierdzić, że kominy wulkanów znajdujących się w Polsce są całkowicie „zakorkowane”. Możemy zatem spać spokojnie – nie spotka nas tu żadne niebezpieczeństwo z tym związanie. Z drugiej jednak strony – ominą nas widowiskowe eksplozje wulkanów w Polsce.

Zobacz też:

• Top 10 – największe wybuchy wulkanów w czasach historycznych
• Groźna i malownicza erupcja wulkanu Stromboli we Włoszech
• Rekordowe i ciekawe miejsca w Polsce
• 14 ekstremalnych miejsc zamieszkanych przez ludzi
• Dziwy natury – niesamowite miejsca na Ziemi