Gatunki zwierząt zagrożone wyginięciem

Populacja dziko żyjących zwierząt w ciągu ostatnich 50 lat zmniejszyła się aż o 58%. Wszystko to za sprawą zmian klimatycznych, działań człowieka i stale rosnącego uprzemysłowienia. Przedstawimy wam dzisiaj zbiór wybranych gatunków zwierząt mieszkających w Polsce jak i na świecie, które to zagrożone są wyginięciem.

#1. Boa dusiciel

Myślę, że tego węża nie trzeba nikomu przedstawiać – jest to jeden z najbardziej znanych dusicieli, który znalazł się na liście zwierząt zagrożonych wyginięciem. Dlaczego? Przede wszystkim zagraża mu kłusownictwo i pozyskiwanie go na handel, a także utrata naturalnych siedlisk w wyniku działalności człowieka. Niektóre podgatunki zostały niemal doszczętnie wytępione.

Boa dusiciel naturalnie zamieszkuje Amerykę Środkową i Południową, a spotkać można go zarówno w lasach, jak i na polanach, a także na drzewach. Swą ofiarę najpierw dusi, a następnie połyka w całości. Co ciekawe nie jest on jadowity. Przez kolejne kilka dni ukrywa się i właśnie wtedy zaczyna proces trawienia.

#2. Panda

Kolejnym gatunkiem zagrożonym wyginięciem jest panda wielka. Dlaczego? Ze względu na niską rozrodczość i stopniową wycinkę obszarów wśród, których żyje, a następnie przekształcanie ich w pola uprawne.

Pandy to zwierzęta prowadzące samotny tryb życia – spotykają się z innymi osobnikami jedynie w okresie godowym, który przypada na wiosnę. Zamieszkuje ona lasy bambusowe, gdyż to właśnie bambus stanowi podstawę jej menu. Klimat w którym czuje się najlepiej jest wilgotny i zimny. Panda samica odchowuje zazwyczaj tylko jedno młode, które w całości uzależnione jest od matki w początkowym etapie życia. Kolejne młode u takiej samicy pojawia się zwykle dopiero po upływie 2 lat.

W Chinach w celu ratowania Pandy Wielkiej utworzono 12 rezerwatów, w których schronienie znalazło aż 67% populacji tego gatunku. Największym z nich jest rezerwat Wolong, który jest jednocześnie ośrodkiem badawczym prowadzącym hodowlę pandy w niewoli. Dzięki działaniom podjętym na całym świecie na rzecz pandy wielkiej jej populacja na przestrzeni ostatnich lat powiększyła się!

#3. Tygrys azjatycki

Jeden z największych lądowych drapieżników – tak określany jest kolejny przedstawiciel listy gatunków zagrożonych wyginięciem, a jest nim tygrys azjatycki. Dorosłe samce potrafią ważyć nawet 300 kg i osiągać długość ponad 3 m. W ciągu ostatnich 100 lat utracił on ponad 93% dawnego zasięgu i obecnie występuje jedynie w izolowanych populacjach na terenach pomiędzy Wietnamem, Tajlandią, Indiami, Chinami, wschodem Rosji, a Sumatrą.

Mimo tego, iż jest to potężne zwierzę to ogromnym zagrożeniem jest dla niego kłusownictwo. Futro z tygrysa jest bardzo cennym trofeum, za które na czarnym rynku można pozyskać ogromne pieniądze. W Indiach utworzono kilkanaście rezerwatów, które zajmują się ochroną tygrysów, zaś w Tajlandii założono świątynie Tygrysów zwaną Wat Pa Luangta Bua Yanasampanno Forest Monastery. Jest to buddyjski klasztor położony ok. 300 km od Bangkoku, w którym to mnisi zajmowali się tygrysami – sierotami. Ponadto 13 krajów, w których tygrysy żyją na wolności podpisało wspólny pakt na rzecz ochrony tego gatunku, którego celem jest zwiększenie ich liczebności w najbliższych latach.

#4. Nosorożec jawajski

Kolejny osobnik – nosorożec jawajski zaliczany jest do grupy zwierząt krytycznie zagrożonych wyginięciem. Jest to ssak z rodziny nosorożcowatych i jeden z pięciu żyjących gatunków nosorożców. Obecnie występuje jedynie na zachodnim krańcu Jawy na terenie rezerwatu Udjong Kulon i w parku narodowym Cat Tien w Wietamie. Jego populację szacuje się na mniej niż 100 osobników. Co ciekawe żaden z nich nie przebywa w ogrodzie zoologicznym co czyni go najrzadszym, dużym ssakiem występującym na świecie.

Samce nosorożca jawajskiego posiadają na pysku jeden róg i to właśnie z tego powodu gatunek ten jest krytycznie zagrożony wyginięciem. Rozpowszechnione na szeroką skalę kłusownictwo z powodu wierzeń w niezwykłą moc rogu spowodowało drastyczny spadek ich populacji. Niektóre lokalne plemiona żyjące na obszarze występowania nosorożca wierzyły, że róg stanowi antidotum na jad węży, a jego cena na czarnym rynku na przestrzeni lat wzrosła trzykrotnie. Podjęto nawet próby hodowli tych zwierząt, aby zwiększyć ich populację jednak bez rezultatów. Skupiono się zatem na ochronie nosorożców jawajskich w ich naturalnym środowisku.

#5. Słoń afrykański

Populacja tego gatunku od lat osiemdziesiątych zmniejszyła się o 70%. Każdego roku, według danych szacunkowych zabijanych jest około 20 tysięcy słoni. Zbijane są głownie ze względu na kość słoniową, skórę i mięso, za które na czarnym rynku można zarobić krocie. Naukowcy są zgodni – jeśli do 2040 roku nie zostaną poczynione radykalne działania gatunek ten wyginie.

Słonie afrykańskie można spotkać w Sudanie, we wschodniej Afryce i w Kongo. Na terenie RPA zostały niemal w całości wyniszczone. Szacunkowe dane podają, że liczba osobników tego gatunku waha się w granicach 20 000. Słoń afrykański różni się od słonia indyjskiego głównie tym, iż jest zwierzęciem bardziej dzikim i z trudem daje się oswoić, jednak łatwo daje się je przyuczyć do pracy i walki. Tutaj rodzi się kolejne zagrożenie dla słoni – pozyskuje się je i przyucza do pracy w cyrku lub też pracy na trudnym terenie, na przykład przy wyrębie lasów. Na rzecz ochrony słoni afrykańskich utworzono między innymi patrole antykłusownicze, które przeszukują lasy w poszukiwaniu pułapek.

#6. Irbis śnieżny

W górach od Rosji aż po Nepal żyje kolejny gatunek zagrożony wyginięciem, a jest nim irbis śnieżny. Jest to najbardziej tajemniczy i nieuchwytny gatunek wśród zwierząt. Przez lokalne społeczności nazywana jest również Duchem Gór, gdyż zaobserwowanie jej w naturalnym środowisku jest niezwykle trudne.

Znakiem rozpoznawczym irbisa śnieżnego jest gęste, cętkowane futro, które jest również cenny trofeum dla kłusowników. Niekorzystnie na liczbę osobników tego gatunku wpływa również zmiana klimatu i zwiększanie powierzchni pastwisk. Wszystkie wymienione aspekty sprawiają, że na świecie pozostało około 4000 osobników, a ich populacja stale maleje.

#7. Foka

Kolejnym osobnikiem znajdującym się na liście gatunków zagrożonych wyginięciem jest foka. Jej populacja na przestrzeni ostatnich 100 lat zmalała o 70%. Naukowcy alarmują, że jeśli nie podejmie się radykalnych działań na rzecz ochrony fok, to za kilkanaście lat będą one widywane jedynie w książkach. Co przyczyniło się do spadku liczebności tego gatunku? Otóż intensywny rozwój turystyki sprawił, że foka zaczęła być wypierana ze swojego naturalnego środowiska. Ponadto wzrastające zanieczyszczenie powietrza, a także liczne polowania sprawiają, że jest ich coraz mniej. Poważnym zagrożeniem dla fok jest też połów ryb, a właściwie sieci, które do tego połowu są rozkładane. Każdego roku w Polsce w sieciach Bałtyku ginie około 800 fok. W naszym kraju z inicjatywy WWF powstał w 2010 roku Błękitny Patrol WWF, który monitoruje wybrzeże i niesie pomoc potrzebującym osobnikom, a zwłaszcza tym młodym, wyrzuconym na ląd. Jeśli zajdzie potrzeba świadczenia dłuższej opieki wobec takich osobników umieszcza się je w Stacji Morskiej na Helu, gdzie poddawane są rehabilitacji, a następnie wypuszczane na wolność.

#8 Wilk

Wilki dawniej był jednym z najpowszechniejszych drapieżników w Polsce. Obecnie jego populacja liczy jedynie 2000 osobników, dlatego też wilk znalazł się pod ścisłą ochroną. Co stanowi zagrożenie dla wilków? Przede wszystkim interakcje na linii wilk-człowiek. Zwierzętom tym coraz trudniej zdobyć pożywienie przez co trafiają na teren domostw często polując na inwentarz. Zachowanie to sprawia, że ludzie chcą się pozbyć wilków na przykład poprzez odstrzał. Wilki to zwierzęta żyjące w watahach, których organizacja przypomina model tradycyjnej rodziny. Oprócz Europy wilki spotkać można również w Azji i w Ameryce Północnej i praktycznie w każdym miejscu, w którym występują objęte są ścisłą ochroną.

#9. Niedźwiedź brunatny

Niedźwiedź to kolejny gatunek zagrożony wyginięciem. W naszym kraju, na wolności żyje obecnie około 110 osobników. Mimo swych potężnych rozmiarów nie są groźne jeśli nie stwarza się im ku temu powodów. Zimę spędzają w gawrach, czyli specjalnie do tego dostosowanych legowiskach. Co ciekawe największym zagrożeniem dla niedźwiedzia jest człowiek. Polowania, kłusownictwo, utrata naturalnych siedlisk, a także zaśmiecanie środowiska spowodowały, że ich liczba tak drastycznie spadła.

W Polsce największa liczba niedźwiedzi osiedliła się w Bieszczadach i w Tatrach, podczas gdy dawniej występowały na terenach leśnych całej Polski. WWF podjęło liczne działania na rzecz zachowania ciągłości tego gatunku między innymi poprzez zapewnienie im należytego spokoju w czasie zimowego snu. Jest to bardzo ważne, gdyż wybudzone zaczynają szukać pożywienia zostawiając młode. Ponadto aby zapobiec pojawianiu się niedźwiedzi na górskich szlakach uczęszczanych przez turystów, ustawiono specjalne pojemniki na śmieci, które nie są dostępne dla niedźwiedzi, a także na szeroką skalę rozpowszechniono kampanię, która przestrzega przed zostawianiem śmieci na szlaku.

#10. Sóweczka

Sóweczka to następny zagrożony wyginięciem mieszkaniec Polski. Widywana jest na Dolnym Śląsku w Sudetach i Borach Dolnośląskich, w Karpatach, północnym Podlasiu i w Puszczy Białowieskiej. Jest to gatunek chroniony ponieważ jego liczebność stanowi zaledwie 1000-1500 par lęgowych.

Sóweczka gatunek małej sowy, która jest aktywna w ciągu dnia, gdyż w ciemności widzi bardzo słabo. Niech nie zmylą was jej małe rozmiary – jest to bardzo dobry drapieżnik i łowca. Co spowodowało znaczny spadek liczebności tego gatunku? Głównym powodem jest utrata siedlisk w wyniku wycinki starych drzew. Sóweczka to gatunek, który zamieszkuje dziuple pozostawione przez inne ptaki – tam składa jaja, a w ich pobliżu poluje. Jeśli wycina się stare drzewa, gatunek ten automatycznie pozbawiany jest swojego siedliska. Oprócz północno-wschodniej Europy sóweczka zawędrowała również do Europy Środkowej, Azji i wschodniej Syberii.

#11. Orangutan sumatrzański

800 osobników- tyle wynosi populacja orangutana sumatrzańskiego, czyli najbardziej zagrożonego wyginięciem przedstawiciela człekokształtnych. Żyje na północnych krańcach wyspy Sumatra w Indonezji, gdzie największym czynnikiem mającym wpływ na spadek jego liczebności jest utrata naturalnych siedlisk leśnych w wyniku przekształcania ich w tereny uprawne, a także kłusownictwo. Jego cechą charakterystyczną jest rudawy kolor włosów, a w miejscach nimi nieporośniętych – ciemnoszara skóra. Ponadto małe uszy i krótkie nogi. Dorosłe samce prowadzą samotny tryb życia, zaś samice zawsze spotkamy z potomstwem, co stanowi dla nich jeszcze większe zagrożenie.

#12. Szympans

Szympansy to ulubieńcy wszystkich odwiedzających zoo, jednak te żyjące na wolności nie mają już tyle szczęścia, gdyż zagrożone wyginięciem są wszystkie gatunki. Występują one w zachodniej i środkowej części Afryki równikowej aż po jezioro Wiktoria i Tanganika na wschodzie. Co sprawia że szympans zagrożony jest wyginięciem? Przede wszystkim rozproszenie populacji na tak dużym obszarze, a także polowania – na czarnym rynku szympansy są zwierzętami bardzo pożądanymi.

#13. Morświn zwyczajny

Morświny, a więc najmniejsze z gatunków waleni, z wyglądu przypominające małego delfina zamieszkują atlantyckie wybrzeża Ameryki Północnej, europejskie wody Morza Północnego i Bałtyku, a także Morze Czarne. W polskim morzu pływa ich zaledwie 500, stąd niezwykle ważna jest ich ochrona. Dawniej uznano je za szkodniki i skutecznie tępiono, co przyczyniło się do spadku liczebności ich populacji. Liczne połowy prowadzone na Bałtyku również nie wpływają korzystnie na morświny, które zaplątują się w rybackie sieci. WWF systematycznie wprowadza nowe rozwiązania mające na celu ochronę tego gatunku. Na łodziach rybackich montowane są na przykład odstraszacze emitujące słyszalne przez morświny dźwięki. Niebezpieczne dla tego gatunku są również nagłe, silne zakłócenia akustyczne towarzyszące morskiej turystce, czy detonacji na morskich poligonach. Co ciekawe próby hodowli tego zwierzęcia celem zwiększenia jego liczebności nie powiodły się, gdyż ssaki te nie są w stanie przeżyć rozłąki z ich naturalnym środowiskiem – morzem.

#14. Żółw Szylkretowy

Pozostając w wodnej tematyce nie sposób pominąć zagrożonego wyginięciem żółwia szylkretowego. Żyje on w wodach Atlantyku i na terenie Indopacyfiku. Cechą charakterystyczną tego żółwia jest ząbkowana skorupa. Do rozrodu potrzebne są mu piaszczyste plaże, po to by można było zakopywać w nich jaja. Co przyczyniło się do wpisania go na listę gatunków zagrożonych wyginięciem? Przypadkowe połowy, polowanie ze względu na jego mięso, pancerz i jaja, a także degradacja rodzimych siedlisk. Jego populacja zmniejszyła się w tak drastyczny sposób i to na całym świecie, że stał się gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem, a Międzynarodowa Konwencja ds. Handlu Zagrożonymi Gatunkami zakazała polowań, handlu mięsem i skorupami.

#15. Żubr

Żubry, czyli symbol białowieskiego Parku Narodowego i największy ssak lądowy Europy to również gatunek zagrożony wyginięciem. Pierwotnie zasiedlał lasy liściaste prawie całej Europy, zaś obecnie występuje głownie w Polsce i na Kaukazie. Co ciekawe w 1921 roku w Polsce, w 1926 roku na Kaukazie wymarły ostatnie wolno żyjące osobniki. Wtedy właśnie zaczęto odtwarzać populacje z osobników żyjących w ogrodach zoologicznych. Operacja ta powiodła się, dlatego obecnie mamy okazję podziwiać żubry w Puszczy Białowieskiej.

#16. Ryś

Rysie mimo tego, iż zamieszkują rozległe tereny to również są gatunkiem narażonym na wyginięciem. Obecne są w Europie, azjatyckiej części Rosji, Mongolii oraz krajach Bliskiego Wschodu. W Polsce żyją one w 2 regionach: w północno-wschodniej części kraju i nazywane są rysiami nizinnymi, lub też w górach i na pogórzu gdzie nazywane są rysiami karpackimi. W 2015 roku w wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że populacja tych dzikich kotów na terenie Polski może wynosić zaledwie 110 osobników. Co sprawa, że jest ich tak niewiele? Przede wszystkim działalność człowieka mająca na celu likwidację lasów. Rysie to zwierzęta prowadzące samotniczy tryb życia i nad wyraz ceniące sobie spokój. Likwidacja rozległych, leśnych terenów sprawia, że ich harmonia zostaje zrujnowana. W ramach działań prowadzących do wzrostu liczebności rysi wprowadza się do ich naturalnego środowiska rysie z hodowli, które początkowo przebywają na tak zwanej kontrolowanej wolności. W ten sposób udało się wypuścić kilkadziesiąt rysi.

#17. Sokół wędrowny

Sokół wędrowny to ptak występujący na każdym kontynencie oprócz Antarktydy. W Polsce objęty został ścisłą ochroną gatunkową. Skoro zamieszkuje tak wiele kontynentów to dlaczego jego populacja zagrożona jest wyginięciem? Przyczyniło się do tego powszechne stosowanie środków ochrony roślin, na które to zwierzęta te są niezwykle wrażliwe. Toksyczne substancje gromadziły się w organizmie tych drapieżników powodując bezpłodność. Po to by odbudować populację sokoła wędrownego w wielu krajach prowadzono hodowlę tych ptaków w niewoli, a następnie przystosowywano je do życia na wolności i wypuszczano.

#18. Żbik europejski

Żbik, czyli drapieżny ssak przypominający kota podlega w Polsce ścisłej ochronie z uwagi na populację składającą się z około 150 osobników. Oprócz Europy widywany jest również w Azji Mniejszej i na Kaukazie. Z uwagi na rozwój cywilizacyjny, niszczenie jego naturalnych siedlisk, a także kłusownictwo prowadzone są liczne programy mające na celu wzrost liczebności tego gatunku.

To oczywiście nie wszystkie gatunki zwierząt zagrożonych wyginięciem. W czerwonej księdze gatunków zagrożonych publikowanej od 1963 roku przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody opisane są nie tylko zwierzęta, lecz także rośliny i grzyby. Edycja z roku 2011 zawierała spis aż 59 508 gatunków (ponad 45 tysięcy gatunków zwierząt, ponad 14 tysięcy gatunków roślin oraz 18 gatunków grzybów), z których 19 265 jest zagrożonych wyginięciem. Większość z nich uzyskała status zagrożonych w wyniku działalności człowieka.

Zobacz też:

• Co by było gdyby pszczoły wyginęły?
• Ciekawostki ze świata zwierząt
• 17 zabawnych zdjęć kotów i ludzi pokazujących ich niesamowite podobieństwo
• Weterynarze apelują – nie kupujcie mopsów i buldogów!
• Tajemnicze stwory żyjące w głębiach oceanów
• Najdłużej żyjące zwierzęta – oto rekordziści długowieczności wśród zwierząt


źródła: (1),(2),(3),(4),(5),(6),(7),(8),(9),(10),(11),(12),(13),(14),(15),(16),(17),(18),(19),(20),(21),(22),(23),(24)