Do Europy herbata trafiła za sprawą holenderskich kupców dopiero w XVII wieku. Według legend jej początki sięgają 2737 roku p.n.e – podobno chiński cesarz Shennong przypadkowo zaparzył pierwszy napar z liści herbaty. Chociaż prawda jest trudna do ustalenia, to wiadomo, że Chińczycy herbatę znali od dawna, jednak pierwsze zapiski na jej temat pochodzą dopiero z X wieku p.n.e. Najwięcej herbaty na świecie spożywają mieszkańcy Turcji (3.14kg/rocznie na mieszkańca) zdecydowanie dystansując w tej kategorii resztę świata (drudzy pod względem spożycia herbaty Irlandczycy konsumują rocznie około 2.18 kilograma na mieszkańca). Polska również znajduje się w czołówce spożycia herbaty – według danych z 2014 roku spożywaliśmy średnio 1 kilogram herbaty, co dawało nam 8 miejsce.
W Polsce herbata jest bardzo popularna i pijemy ją przez cały rok, na różne sposoby. Są jednak kraje, w których jest ona czymś więcej niż napojem – w wielu miejscach na świecie herbata związana jest z tradycją, trwale zakorzenioną w danej kulturze. Gdzie i jak pija się herbatę? Zapraszamy na herbacianą podróż dookoła świata!
Japonia
Japończycy piją Matcha – jest to sproszkowana, zielona herbata produkowana z liści krzewów specjalnie ocienianych matami. Dwa tygodnie przed zbiorem herbaciane krzewy osłaniane są przed słońcem, co spowalnia ich wzrost. Dzięki temu liście nabierają bladego odcienia zieleni i wytarzają aminokwasy – przez to herbata jest słodsza i bardziej aromatyczna. Po zbiorach liście są suszone, a następnie ścierane na proszek. Matcha stosowana jest również jako dodatek do lodów, deserów, oraz makaronu Soba.
Indie
Masala czaj to najpopularniejsza forma przygotowania aromatycznej indyjskiej herbaty o ostrym smaku. W Indiach każda rodzina kultywuje swoją własną metodę przygotowania masala ćaj. I chociaż nie istnieje jeden precyzyjny przepis, bazę zazwyczaj stanowią:
• czarna, mocna herbata, której smaku nie zniszczą liczne aromatyczne dodatki,
• mleko,
• słodycz uzyskiwana na przykład poprzez dodanie białego lub czarnego cukru, miodu, czy melasy,
• przyprawy: kardamon, cynamon, imbir, pieprz, goździki i inne.
Wielka Brytania
Tradycja popołudniowego (między 14 a 17) picia herbaty sięga 1840 roku. Zazwyczaj podawana jest z mlekiem i cukrem. Mleko wlewa się do filiżanek, a dopiero później dolewa się zaparzony herbaciany wywar. Pomylenie tej kolejności traktowane jest jako przejaw ignorancji. Anglicy twierdzą, że dzięki odpowiedniej sekwencji wlewania płynów do filiżanek napój zyskuje swój najlepszy smak i aromat.
Turcja
Çay (czyt: czaj) – w Turcji herbatę pije się wszędzie i zawsze – w restauracjach, kawiarniach, na ulicach, na bazarze, w urzędach, a nawet w czterdziestostopniowym upale. Çay w wielu miejscach (np. na bazarach, czy w restauracjach) serwowany jest za darmo – w Turcji jest on dobrem oczywistym i wyznacznikiem gościnności. Herbatę serwuje się w malutkich szklaneczkach z nieodłącznym spodkiem. Do tego obowiązkowo cukier w kostkach, kawałeczki cytryny i drobne łyżeczki. Turecką herbatę przygotowuje się w specjalnych dwuczęściowych imbryczkach. Górna część przeznaczona jest do zaparzenia esencji i jest zawsze mniejsza od dolnej, w której gotuje się wodę. Dzięki takiemu rozwiązaniu każdy może nalać sobie herbatę taką jak lubi – od słabej (açık) do ciemnej i mocnej (koyu).
Tybet
W Tybecie pija się „po cha” (zwaną też maślaną herbatą) i jest ona uważana za narodowy napój Tybetańczyków. Herbatę ubija się z jaczym masłem i solą – to właśnie ze względu na znaczącą zawartość masła jest ona napojem bardzo kalorycznym oraz rozgrzewającym. Tybetańscy koczownicy wypijają nawet kilkadziesiąt czarek dziennie.
Maroko
W Maroku do herbaty obowiązkowo dodaje się miętę (świeżą lub suszoną). Herbatę zalewa się w dzbanku wrzątkiem i odczekuje chwilę, tak by liście się otworzyły. Po kilku sekundach pierwszy napar jest wylewany (teraz liście są otwarte i oczyszczone). Następnie dodaje się miętę i cukier (herbata musi być słodka), a po chwili znów wlewa się do dzbanka wrzątek. Herbatę zaparza się przez 3-4 minuty, ale nie wolno jej mieszać. Napar przelewa się trzykrotnie – napełniamy szklankę, następnie wlewamy ją z powrotem do czajnika (i tak 3 razy), tak by herbata oraz cukier dobrze się wymieszały oraz nabrały smaku.
Hongkong
Tradycyjna herbata w Hongkongu jest czarna, podawana na zimno z dodatkiem skondensowanego mleka. W Hongkongu herbatę podaje się przede wszystkim do obiadu.
Tajwan
W 1987 roku właściciel lokalnej herbaciarni Liu Han Lje połączył ze sobą: ciepłą herbatę, mleko, kostki lodu oraz kuleczki tapioki. Ten trunek bardzo szybko podbił serca Tajwańczyków. Na terenie Azji jest on znany jako Pearl Milk Tea (w wolnym tłumaczeniu: mleczna, perłowa herbata), zaś w Europie oraz Ameryce jako Bubble Tea (czyli bąbelkowa herbata).
USA
W 1904 roku Richard Blechynden wpadł na pomysł, aby napar z herbaty połączyć z kostkami lodu. I tak powstało popularne dziś Ice Tea. To właśnie ten rodzaj herbaty jest najbardziej popularny w USA. Dacie wiarę, że czajnik (zwykły czy elektryczny), nie wchodzi w skład typowego wyposażenia amerykańskiego domu?
Rosja
Pod względem spożycia Rosja ustępuje tylko herbacianym potęgom, jak Anglia czy Irlandia, a przeciętny obywatel tego kraju zużywa prawie 1,5 kg herbaty rocznie. Rosjanie uważają, że dobrą herbatę poznaje się po kolorze – im napar ma ciemniejszy kolor, tym lepsza jest mieszanka. W Rosji pija się czarną, liściastą i mocno parzoną herbatę często słodzoną konfiturami (najchętniej z wiśni i malin) oraz miodem. Do smaku dodaje się również cytrynę. W Rosji przyjął się oryginalny zwyczaj – kostkę cukru macza się w gorzkim napoju, odgryza kawałek i popija – to rosyjski sposób spożywania herbaty „w prikusku”.
Pakistan
W Pakistanie podobnie jak w Indiach pija się herbatę z mlekiem. Dodaje się do niej najczęściej kardamon, cynamon lub nici szafranu.
Tajlandia
Cha yen jest tajlandzką odmianą mlecznej herbaty mrożonej. Zawiera skondensowane mleko i zaparzony mix tajskich herbat.
Chiny
W Chinach spożywana jest głównie herbata zielona, którą przygotowuje się w rozszerzających się ku górze dzbankach. Chińczycy piją bardzo gorący napar. Dla Pekinu charakterystyczna jest herbata zielona jaśminowa, w Szanghaju zaś pije się czystą, zieloną herbatę. W niektórych regionach Chin do naparów dodaje się sól, imbir oraz sezam. Na zdjęciu poniżej żółty Pu-erh sformowany w kulkę, którą po uprzednim rozdrobnieniu wrzuca się do gorącej wody.
Egipt
W Egipcie zazwyczaj pija się niesłodzoną, czarną herbatę. Na weselach często podawana jest herbata z hibiskusem.
Mongolia
Süütej caj – to tradycyjna herbata spożywana w Mongolii, która zaparzana jest przez gotowanie w mleku. Do herbaty często dodawana jest sól, a w okresach zimowych kawałki tłuszczu, owczego łoju lub masła. W Mongolii białą herbatą częstuje się szanowanego gościa.
Kenia
Przemysł herbaciany stanowi w Kenii ważny dział gospodarki, toteż produkcja i eksport herbat jest wysoka. Kenijczycy preferują zwykłą, czarną herbatę.
Argentyna
Argentyńczycy uwielbiają Yerba Mate. Zaparza się ją w naczyniu zwanym mate lub matero najczęściej zrobionym z tykwy, a proces zaparzania jest ogromnie ważny aby miała ona odpowiedni smak. Mate zawsze przygotowuje gospodarz domu i pije ją jako pierwszy. Wypija cały napar i dopiero wtedy ponownie dolewa wody i mate podaje kolejnej osobie.
RPA
W RPA pija się Rooibos – jest to napój nietypowy i niespokrewniony z tradycyjnymi herbatami. Napar ma specyficzny, miodowy smak. Ponadto wyróżnia się on łagodnością i brakiem typowego w herbatach zielonych lub czarnych posmaku goryczy. Napar uzyskuje się poprzez zalanie liści czerwonokrzewu rosnącego w górach RPA, które pokrojone są na drobne 1-2 milimetrowe kawałki. Zawiera on przeciwutleniacze, dzięki czemu ma pozytywny wpływ na układ odpornościowy, obniża ciśnienie krwi, spowalnia proces starzenia i hamuje produkcję komórek nowotworowych
Malezja
Bardzo popularna jest tutaj herbata Teh Tarik – herbatę zmieszaną z mlekiem przelewa się ze szklanki do szklanki, ale z dużej wysokości. Po kilkukrotnym powtórzeniu takiego zabiegu herbata robi się chłodniejsza i mocno spieniona.
Kuwejt
W Kuwejcie bardzo popularna jest herbata z czarnych liści, połączona z kardamonem i szafranem.