14 najciekawszych tradycji wielkanocnych z całego świata

Dzieci w USA każdego roku spodziewają się dostawy kolorowych jajek i słodyczy od króliczka. Ta tradycja do USA przybyła razem z niemieckimi imigrantami na początku XVII wieku i wywodzi się z wierzenia, że króliki i jajka symbolizują płodność i odrodzenie. W Polsce w Wielkanocy Poniedziałek oblewamy się wodą, we Florencji podpalany jest wielki wóz z fajerwerkami, a dla Norwegów Wielkanoc jest popularnym czasem do czytania powieści kryminalnych. Różne kraje mają swoje własne wielkanocne obrzędy i tradycje, a my postanowiliśmy sprawdzić jakie.

#14 Wielkanoc w Australii

W 1991 roku fundacja RFA (Australia wolna od królików) rozpoczęła kampanię mającą na celu zastąpienie wielkanocnego króliczka wielkanocnym wielkouchem króliczym. Skąd ta nienawiść do króliczków? W Australii króliki są powszechnie uważane za szkodniki niszczące uprawy. Obecnie firmy robią czekoladowe wielkouchy (znane jako Wielkouch króliczy oraz Bilby wielkouch), a część dochodów przekazują na rzecz tych zagrożonych zwierząt.

#13 Wielkanoc we Florencji (Włochy)

Florentczycy obchodzą 350-letnią tradycję znaną jako Scoppio del Carro, czyli „Wybuch Wozu”. Ozdobny wóz pełen fajerwerków jest prowadzony ulicami miasta przez ludzi w kolorowych strojach z XV wieku, żeby w końcu zatrzymać się przed katedrą. Arcybiskup odpala lont podczas wielkanocnej mszy i zaczyna 20-minutowy pokaz fajerwerków. Ten zwyczaj wywodzi się z czasów pierwszej wyprawy krzyżowej i ma zapewnić dobre zbiory, stabilne życie pomyślność w interesach.

#12 Wielkanoc w Finlandii

Dzieci w tym skandynawskim kraju przebierają się za czarownice, malują sobie twarze, wiążą chusty na głowach, noszą witki wierzbowe przyozdobione piórami i proszą ludzi na ulicach o czekoladowe jajka. W niektórych częściach zachodniej Finlandii w Niedzielę Wielkanocną pali się ogniska – jest to nordycka tradycja wynikająca z przekonania, że płomienie odpędzają czarownice, które latają na miotłach między Wielkim Piątkiem a Niedzielą Wielkanocną.

#11 Śmigus-dyngus

Wśród najciekawszych tradycji nie mogło zabraknąć naszego śmigusa-dyngusa. W Wielkanocny Poniedziałek chłopcy próbują oblać innych ludzi z wiader, pistoletów na wodę lub czegokolwiek, co wpadnie im w ręce. Porzekadło mówi, że dziewczyny, które zostaną oblane wyjdą za mąż w ciągu roku. Ta „odświeżająca tradycja” Wielkanocna wywodzi się z chrztu Mieszka I w Poniedziałek Wielkanocny w 966 roku.

„Dyngus” wywodzi się z języka niemieckiego (od słowa dingen), co oznacza „wykupywać się”. Zygmunt Gloger dostrzegł jednak podobieństwo do słowa dünguuss (chlust wody). Pojęcie „śmigus” może pochodzić z niemieckiego schmackostern lub polskiego śmigać. Co ciekawe Śmigus i Dyngus były przez wiele lat odrębnymi zwyczajami – z czasem jednak zlały ze sobą w jeden tak, że przestano rozróżniać który na czym polega. Ten słowiański zwyczaj znany jest również na Morawach (jako oblevacka, lub szmigrust), na Słowacji (oblievacka/kupacka), oraz w niektórych regionach zachodniej Ukrainy. Zwyczaj oblewania się wodą praktykują również Meksykanie (w Wielką Sobotę).

Dyngus i Śmigus były bliźniaczymi bóstwami pogańskimi – ten pierwszy reprezentuje wodę i wilgotną ziemię (din gus – cienka zupa lub dingen – natura), a drugi grzmoty i błyskawice związane z letnią burzą.

#10 Wielkanoc w Haux (Francja)

Jeżeli znajdziesz się w Haux położonym na południu Francji w Wielkanocny Poniedziałek, to nie zapomnij o… widelcu. Co roku na głównym rynku miasta serwowany jest gigantyczny omlet. Wykorzystuje się do niego ponad 4500 jaj, a najeść się nim może nawet 1000 osób.

Tradycja wywodzi się podobno z czasów Napoleońskich – wtedy to Napoleon ze swoją armią podróżował przez południową Francję. W Haux zatrzymali się by się posilić, a mieszkańcy zaserwowali omlety. Napoleonowi posmakowały tak bardzo, że kazał mieszkańcom zgromadzić wszystkie jajka i przyrządzić olbrzymi omlet dla swojej armii następnego dnia.

#9 Wielkanoc na Korfu (Grecja)

Rankiem w Wielką Sobotę odbywa się na Korfu tradycyjne „rzucanie garnkami”. Ludzie wyrzucają z okien gliniane garnki i miski, które rozbijają się na ulicy. Niektórzy mówią, że zwyczaj ten wywodzi się od wenecjan, którzy w Nowy Rok wyrzucali stare rzeczy. Inni uważają, że wyrzucanie garnków wita wiosnę i symbolizuje nowe uprawy, które zostaną zebrane do nowych naczyń.

#8 Wielkanoc w Norwegii

Wielkanoc jest dla Norwegów tak popularnym czasem do czytania powieści kryminalnych, że wydawcy wypuszczają specjalne „wielkanocne thrillery” znane jaki Paaskekrimmen. Mówi się, że tradycja ma początek w 1923 roku, kiedy to wydawca promował najnowszą powieść kryminalną na pierwszych stronach gazet. Reklamy tak bardzo przypominały zwykłe wiadomości, że ludzie się nie zorientowali.

#7 Wielkanoc w Watykanie

W Wielki Piątek papież upamiętnia Drogę Krzyżową w Koloseum, a wielki krzyż z płonącymi pochodniami oświetla niebo. Msza święta odbywa się wieczorem w Wielką Sobotę, a w Niedzielę Wielkanocną wierni zbierają się na placu św. Piotra, aby otrzymać papieskie błogosławieństwo z balkonu kościoła, znane jako „Urbi et Orbi” („Miastu i światu”).

#6 Wielkanoc w Czechach i na Słowacji

Planujesz podróż do naszych południowych sąsiadów okresie wielkanocnym? Lepiej uważnie się rozglądaj – istnieje tu obyczaj, że w Poniedziałek Wielkanocny mężczyźni żartobliwie smagają kobiety witkami brzozowymi przyozdobionymi wstążkami. Wierzba jest pierwszym drzewem kwitnącym na wiosnę, więc mówi się, że jej gałęzie przekazują kobietom witalność i płodność drzewa.

#5 Wielkanoc w Verges (Hiszpania)

W Wielki Czwartek w średniowiecznym mieście Verges w Hiszpanii odbywa się tradycyjny „dansa de la mort” czyli „taniec śmierci”. Ludzie ubierają się w kostiumy szkieletów i paradują ulicami. Procesja kończy się szkieletami niosącymi pudła z popiołem. Makabryczny taniec rozpoczyna się o północy i trwa przez trzy godziny.

#4 Wielkanoc Waszyngtonie (USA)

Od ponad 130 lat na południowym trawniku Białego Domu odbywa się „Easter Egg Roll” czyli „wielkanocne turlanie jajek”. Główną atrakcją jest toczenie barwnej pisanki dużą drewnianą łyżką. Z czasem doszło więcej rozrywek takich jak występy muzyków czy polowanie na jajka.

#3 Wielkanoc na Węgrzech

Na Węgrzech tak jak i w Polsce obchodzony jest Lany Poniedziałek, jednakże w dzisiejszych czasach wiadro wody powoli zastępuje odrobina perfum. Chłopcy pryskają na dziewczęta i proszą je o pocałunek. Zwyczaj wziął się stąd, że ludzie wierzyli iż woda ma działanie oczyszczające, gojące i wywołujące płodność.

#2 Wielkanoc w Jerozolimie (Izrael)

Wielkanoc w Jerozolimie trwa od soboty – to właśnie wtedy odprawia się najważniejszą mszę w roku. Powodem jest umowa między poszczególnymi religiami, administrującymi jerozolimską bazyliką, które prawie nigdy nie mogą dojść do porozumienia.

Niedziela jest w Jerozolimie normalnym dniem pracy dlatego nie wszyscy chrześcijanie mogą uczestniczyć w porannej rezurekcji. Część z nich będzie modlić się dopiero podczas wieczornych mszy w kościołach w mieście.

#1 Wielkanoc na Sycylii (Włochy)

W Prizzi na Sycylii „Abballu de daivuli” to reprezentacja diabłów składająca się z mieszkańców noszących przerażające maski i czerwone szaty. Ci, którzy są przebrani udręczają tyle „dusz” ile tylko zdołają (co tak naprawdę oznacza zmuszanie ich do płacenia za drinki) przed południem, kiedy to Dziewica Maryja i zmartwychwstały Chrystus ratują świat, przeganiając diabły z pomocą aniołów.

źródło: (1), (2), (3)