Oddana do użytku ponad 100 lat temu Statua Wolności jest symbolem Nowego Jorku i jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych na całym świecie. Kto zbudował Statuę Wolności? Jak przetransportowano ją z Paryża do Nowego Jorku? Jaki jest jej oryginalny kolor? Jakie symbole wolności posiada? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie odpowiedzi poniżej.
Statua Wolności – budowa
Statua Wolności jest darem od Francuzów dla narodu amerykańskiego, który upamiętnia sojusz pomiędzy oboma krajami w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Pomnik powstał we Francji, a następnie w 1884 roku został przekazany ambasadorowi amerykańskiemu w Paryżu. Statua została następnie rozebrana i drogą morską przetransportowana do USA. Statek „Isere” wiozący ponad 200 drewnianych skrzyń przybył do portu w Nowym Jorku 17.06.1885. Uroczystego odsłonięcia dokonał prezydent Grover Cleveland 28 października 1886 roku.
Statua Wolności – wysokość
W momencie odsłonięcia Statua Wolności była najwyższa budowlą w Nowym Jorku. 46 metrów wysokości (bez cokołu, z cokołem 93 metry) odpowiada mniej więcej 22 piętrom. Obecnie prymat najwyższego obiektu należy do 432 Park Avenue – 88 piętrowego budynku mieszkalnego ukończonego w październiku 2015 roku – jego wysokość to 426 metrów. Zburzony w zamachu z 11 września 2001 roku budynek World Trade Center miał z kolei 105 pięter i 541.3 metrów wysokości.
Symbole wolności i 7 promieni
Statua Wolności to tak naprawdę „Wolność Opromieniająca Świat”, gdyż tak brzmi jej pełna nazwa. Wolność symbolizują: płomień pochodni (jest to symbol zwycięstwa oraz nieśmiertelności), korona (7 promieni znajdujących się w koronie oznacza wolność rozprzestrzeniającą się na 7 kontynentów), tablica znajdująca się w lewej dłoni (z wyrytą datą uzyskania niepodległości przez Stany Zjednoczone) oraz zerwane kajdany u stóp. Ponadto Statua Wolności znajduje się na… wyspie Wolności.
Sukces ma wielu ojców
Projekt „Lady of Liberty” jest dziełem francuza Frédérica Auguste’a Bartholdiego, za konstrukcję ukrytej wewnątrz metalowej kratownicy odpowiadał Gustave Eiffel (ten sam, który miał swój udział przy budowie słynnej, paryskiej Wieży), zaś podstawę skonstruował amerykański architekt Richard Morris Hunt. Według pierwotnego projektu podstawa miała mieć 35 metrów wysokości, lecz finalnie została ona zmniejszona i ma 27 metrów wysokości.
Kosztowna pomyłka z 2010 roku
W 2011 roku amerykańska poczta wypuściła na rynek znaczek który przedstawiał twarz nowojorskiej Statuy. Co w tym dziwnego? A to, że ktoś pomylił pomniki i zamiast tego z Nowego Jorku na znaczki trafiła replika znajdująca się przed kasynem New York-New York w Las Vegas. Rysy twarzy kobiety znajdującej się na pomniku z Las Vegas trochę różnią się od tej, która znajduje się w Nowym Jorku. Pomyłka wyszła na jaw dość szybko (po 3 miesiącach) jednak znaczek pozostawał w sprzedaży do 2014 roku. Co więcej błąd sprawił, że znaczek bardzo dobrze się sprzedawał a U.S. Postal Service zarobiła na jego emisji aż 44 mln dolarów. Robert Davidson – artysta, który wykonał statuę z Las Vegas zaskarżył pocztę do sądu, w wyniku czego przyznano mu 3.5 miliona dolarów odszkodowania.
Statua Wolności i Palec Mortona
Stopa Mortona występuje w sytuacji, gdy najdłuższym ze wszystkich palców w stopie jest palec drugi, zwany właśnie palcem Mortona. Taka budowa stopy była charakterystyczna dla starożytnych Greków. Osoby, u których to właśnie drugi palec był najdłuższy uważane były za nadzwyczaj inteligentne. Ponadto starożytni Grecy wierzyli, że była to oznaka arystokratycznego pochodzenia – właśnie dlatego wiele rzeźb posiada właśnie taki palec. Nowojorska Statua Wolności również posiada palec Mortona. „Stopa grecka” występuje dość rzadko, bo u 20% populacji.
Niedociągnięcia i remont
Gdy w 1982 roku rozpoczęto remont prawie stuletniego pomnika okazało się, że prawe ramię zostało źle zamontowane a głowa przekrzywiona była o prawie pół metra. Badanie szkieletu wykazało natomiast, że był on mocno skorodowany. Wykryte wady były na tyle poważne, że zagrażały konstrukcji. Oryginalna pochodnia została zastąpiona nową w 1986 r., której płomień pokryto 24-karatowym złotem.
Statue of Liberty-Ellis Island Foundation zebrała 350 milionów dolarów z darowizn na remont pomnika, a kolejne 1.7 miliona dołożyła firma American Express, która za każdy zakup za pomocą karty przeznaczała 1 cent na renowację posągu. Uroczyste otwarcie odnowionego symbolu Nowego Jorku miało miejsce 5 lipca 1986 roku.
Statua Wolności kolor
Statua Wolności wykonana jest z żelaza i miedzi. Ta druga zaczęła się utleniać pod wpływem wilgotnego powietrza, a symbol Nowego Jorku zaczął pokrywać się patyną. Proces pokrywania się powierzchni metalu nalotem patyny trwa kilkadziesiąt lat – i tak początkowo złotobrązowy pomnik z biegiem czasu zmienił swą barwę na zieloną. W przeciwieństwie do rdzy patyna na miedzi jest zjawiskiem pożądanym – nie niszczy ona metalu, lecz chroni go przed dalszą korozją. Niektóre źródła podają, że „Lady of Liberty” już w 1910 roku zaczęła pokrywać się zielenią, a w 1920 roku „zzieleniała” w całości.
Symbol Nowego Jorku jest jednak w New Jersey?
Ciekawostką jest również fakt, że kojarzona z Nowym Jorkiem statua z geograficznego punktu widzenia położona jest stanie New Jersey. Tak się składa, że Liberty Island na której stoi pomnik znajduje się całkowicie w granicach Jersey City, lecz podlega jurysdykcji ze strony Nowego Jorku (tzw. eksklawa). Mieszkańcy Jersey City i Nowego Jorku delikatnie mówiąc nie przepadają za sobą…
Statua Wolności w środku
Jeśli wybieracie się do Nowego Jorku i chcecie zobaczyć statuę od środka musicie przygotować się na długą wędrówkę oraz kupić bilety z odpowiednim wyprzedzeniem (nawet od 3 do 6 miesięcy!). Dzienny limit zwiedzających koronę Statuy Wolności wynosi bowiem tylko 240 osób. Winda oraz toalety znajdują się tylko w głównym holu pomnika. Od stóp do korony czeka Was ciężka wędrówka w ciasnej i wąskiej klatce schodowej. Ostatnie 160 schodków ma zaledwie 45cm szerokości, a klatka schodowa ma 1.8m wysokości. Jak możemy przeczytać na blogu littletownheroes.com w środku jest „duszno, momentami ciemno i bardzo niewygodnie”. Po pokonaniu wąskiej klatki schodowej docieramy do korony skąd przez bardzo małe okienka można zerknąć na Brooklyn.
#Statua Wolności z LEGO
Za około 400 zł fani LEGO mogą nabyć zestaw z serii Architecture o numerze seryjnym 21042. W środku znajduje się 1685 elementów z których po złożeniu powstaje 44 centymetrowa budowla. Zagorzali fani LEGO narzekają jednak na słabo odwzorowaną twarz nowojorskiego pomnika, a raczej jej … brak.
Statua Wolności w Paryżu
Na Wyspie Łabędziej w Paryżu (całkiem niedaleko Wieży Eiffla) znajduje się kopia oryginalnej Statuy Wolności. Czterokrotnie mniejsza od oryginału budowla ma 11.5 metra wysokości, waży 4 tony i jest dziełem rzeźbiarza Frédérica Auguste’a Bartholdiego według projektu Gustava Eiffela (obaj brali udział również w konstruowaniu „oryginalnego” pomnika). To nie jedyna replika słynnej nowojorskiej budowli – o innych piszemy poniżej.
Statua Wolności – repliki na świecie
Co najmniej kilkadziesiąt replik nowojorskiego pomnika znajduje się na całym świecie zaczynając od Australii (tam w centrum handlowym w Adelajdzie znajduje się 9-metrowa replika), przez Azję (swoje repliki mają Indie, Malezja, Singapur, Chiny, Izrael, Japonia, Pakistan, Tajlandia, Tajwan), Amerykę Południową (różnej wielkości repliki spotkać można w Peru, Ekwadorze, Brazylii oraz Argentynie), Amerykę Północną (kilka replik znajduje się w USA, Meksyku oraz Kanadzie) po Europę, gdzie poza Francją (kilka miast) repliki Statuy Wolności są również w Austrii, Danii, Niemczech, Irlandii, Kosowie, Holandii, Norwegii, Hiszpanii, Ukrainie i Wielkiej Brytanii. Sporo tego, prawda?
Prawdziwa twarz Statuy Wolności
Istnieją sprzeczne doniesienia na temat twarzy Statuy Wolności. Niektóre źródła podają, że należy ona do matki rzeźbiarza Frédérica Augusta Bartholdiego – Charlotte. Korpus podobno odwzorowuje ciało Isabelli Eugene Boyer, z którą Bartholdi miał romans. Inspiracją do całości miała być z kolei kobieta z obrazu Eugene’a Delacroixa pt. „Wolność wiodąca lud na barykady”.
Inna teoria głosi, że nowojorska statua przedstawia rzymską boginię wolności Libertas. Najnowsze doniesienia pojawiły się w 2013 roku, po wydaniu książki pt. „Lady Liberty I love you” autorstwa Nathalie Salmon. Autorka twierdzi, że statua ma twarz Sary Salmon (żony jednego z przodków pisarki). Nathalie Salmon przez ponad 5 lat badała stare dokumenty oraz publiczne i prywatne archiwa. Swoimi odkryciami dzieli się w książce, z której dowiadujemy się, jakoby to właśnie Sara była inspiracją dla Bertholdiego. Co ich łączy? Mąż Sary (Adolphe Salmon) miał być bliskim przyjacielem oraz prawnikiem francuskiego rzeźbiarza.
Latarnia morska
Przez 16 lat (od 1886 do 1902 roku) Statua Wolności miała dodatkową rolę – wykorzystywana była jako latarnia morska. Oświetlała ona okoliczne wody na odległość 38km. 6 czerwca 1944 roku za pomocą świateł znajdujących się w koronie nadano w kierunku Europy kod „kropa, kropka, kropka, kreska”, co w alfabecie Morse’a oznacza „V” i jest jednocześnie pierwszą literą słowa „Victory”, czyli zwycięstwo. Miało to związek z rozpoczętą tego dnia przez wojska amerykańskie inwazją w Normandii.
Liczby
• Około 4,5 miliona osób odwiedziło Statuę Wolności w 2016 roku. Dla porównania Wieżę Eiffla w tym samym roku odwiedziło prawie 7 milionów turystów, a koło obserwacyjne znajdujące się w dzielnicy Lambeth w Londynie (London Eye) około 3,5 miliona.
• 879 – taki rozmiar buta ma nowojorska Statua
• 25 – tyle okien jest w koronie „Lady Liberty”
• Przy silnym wietrze powyżej 80km/h Statua może odchylać się od pionu o 7 centymetrów, a pochodnia o 13 cm.
• 600 – według szacunków tyle piorunów uderza każdego roku w nowojorski pomnik. Co ciekawe pierwsze zdjęcie pioruna uderzającego w Statuę Wolności udało się zrobić dopiero w 2010 roku.
• $500,000 – tyle kosztowała budowa (około 10 milionów $ w przeliczeniu na dzisiejsze pieniądze)
Zobacz też: ciekawostki o Nowym Jorku
Wybuch z 1916 roku
Nocą 30 lipca 1916 roku na wyspie Black Tom znajdującej się nieopodal Wyspy Wolności doszło do akcji sabotażowej. Po wybuchu I wojny światowej Black Tom była głównym punktem przeładunkowym amunicji produkowanej na północnym wschodzie USA. Akcję przeprowadzili najprawdopodobniej niemieccy agenci, którzy chcieli zapobiec wysyłce amunicji do Europy.
O godzinie 2:08 nastąpiła pierwsza i jednocześnie największa eksplozja. Odłamki lecące we wszystkie strony uszkodziły między innymi wieżę zegarową budynku gazety „Jersey Journal”. W promieniu 40km od miejsca wybuchu powypadały szyby w oknach, a siła wybuchu porównywalna była do trzęsienia ziemi o sile 5-5.5 w skali Richtera. Wybuch uszkodził również Statuę Wolności – straty w związku z uszkodzeniem płaszcza i pochodni nowojorskiego symbolu oszacowano wówczas na 100 tysięcy dolarów (prawie 2 miliony w 2009 roku). Od tego czasu dla turystów zamknięte są schody prowadzące do pochodni Statuy Wolności.
Zobacz też:
• 14 ciekawostek o Krzywej Wieży w Pizie
• Najdłuższe nazwy geograficzne na świecie – spróbuj je przeczytać
• 15 ciekawostek o rzymskim Koloseum
• 20 ciekawostek o wieży Eiffla
• Ciekawostki o Polsce
źródła: (1),(2),(3), (4), (5), (6), (7), (8), (9),(10)