Kayakoy – tureckie miasto duchów

Na mapach „must see” wielu podróżników znajdują się opuszczone miasta – tzw. „miasta duchów”. Jedno z takich miejsc to położone na obszarze dzisiejszej Turcji, Kayakoy. Jest to jedna z atrakcji południowo-zachodniego wybrzeża tego kraju. Przez wielu turystów Kayakoy zostało nazwane tureckim miastem duchów.

Kayakoy – położenie

Kayaköy to tak naprawdę opuszczona wioska położona 8 km na południe od Fethiye (w prowincji Lycia w południowo-zachodniej Turcji), pomiędzy popularnymi kurortami Bodrum i Antalaya. Pierwotna nazwa miejscowości w starożytnej grece to Livissi. W okresie rzymskim nazwę zmieniono na Koine. W średniowieczu była pod panowaniem Bizancjum, a następnie Grecji przed ostateczną ewakuacją w 1923 roku.

Kayakoy w okresie swojego odrodzenia

Livissi (Kayakoy) było prawdopodobnie miejscem, gdzie mieszkańcy bizantyjskiej wyspy Gemiler uciekli przed piratami. Po tym, jak pobliskie Fethiye, znane również jako Makri, zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi w 1856 roku i wielki pożar w 1885 roku, Livissi (Kayakoy) przeżyło odrodzenie. We wsi i na równinie zbudowano ponad 20 kościołów i kaplic. Według greckich i osmańskich źródeł we wsi mieszkało wówczas ponad 6000 osób.

Kayakoy w czasach prześladowań Greków

Mieszkańcy Kayakoy byli prześladowani wraz z Grekami z pobliskiego Makri (Fethiye) w ramach szerszej kampanii wymierzonej przeciwko wszystkim Grekom osmańskim. Prześladowania rozpoczęły się na tym obszarze w 1914 roku. Wiele rodzin z Kayakoy zostało później deportowanych do Denizli (około 220 km dalej) przez władze tureckie w 1916 roku. Byli ofiarami różnych okrucieństw, tortur a często ponosili nawet śmierć.

W latach 1917 i 1918 nastąpiły kolejne dwa okresy wygnania. Rodziny zostały zmuszone do trwającego 15 dni marszu z Denizli do Acipayam w 1917 roku. Była to grupa osób starszych, kobiet i dzieci, którzy nie opuścili wcześniej tego obszaru. Drogi były usłane ciałami dzieci i osób starszych, którzy zamarli w wyniku głodu lub zmęczenia podczas tego marszu śmierci.

Kayakoy w okresie traktatu w Lozannie

Mieszkańcy regionu nawrócili się na chrześcijaństwo podczas wojny grecko-tureckiej, toczonej w latach 1919 – 1922. Na mocy traktatu w Lozannie z 1923 roku prawosławni mieszkańcy miasta zostali wygnani z Kayakoy. W traktacie tym znalazł się zapis dotyczący wymiany ludności pomiędzy Turcją a Grecją. Zabraniał on powrotu do Turcji wcześniejszym uchodźcom prawosławnym i wymagał, aby wszyscy prawosławni obywatele pozostający w Turcji przenieśli się do Grecji, z wyjątkiem tych mieszkających w Stambule. W traktacie znalazł się również zapis mówiący o tym, że wszyscy greccy muzułmanie mają przenieść się z Grecji do Turcji, z wyjątkiem muzułmanów mieszkających w greckiej Tracji.

Muzułmanie, którzy przybyli z Grecji uznali Kayakoy za ziemię niegościnną i szybko wycofali się stąd, opuszczając wioskę na zboczu wzgórza. To miasto duchów jest obecnie zachowane jako muzeum. Składa się z setek wciąż stojących domów i kościołów w greckim stylu, które pokrywają zbocze góry. Wiele budynków w „mieście duchów” zostało dodatkowo zniszczonych przez trzęsienie ziemi w 1957 roku.

Kayakoy – tureckie miasto duchów współcześnie

Kayakoy jest teraz muzeum oraz zabytkiem historycznym. Ponad 500 zrujnowanych budynków znajduje się pod ochroną i kontrolą rządu tureckiego. Największą atrakcją turystyczną tureckiego miasta duchów jest przechadzka pomiędzy ruinami budynków. Oprócz domów mieszkalnych znajdują się tu kościoły i kaplice. Najciekawsze z nich to: Taxiarhes, Panayia Pyrgiotissa, kościół św. Anny i kościół św. Jerzego. Inne interesujące ruiny to m.in. pozostałości szkoły. W środku wsi znajduje się też fontanna pochodząca z XVII wieku.

Turecki rząd 9 września 2014 roku ogłosił plany rozwoju wioski. 49-letnia dzierżawa ma za zadanie częściowo otworzyć stanowisko archeologiczne Kayakoy na odbudowę. Ponadto przewidziano wybudowanie hotelu i innych obiektów turystycznych.

Zobacz też:

• Warosia – cypryjskie miasto duchów
• Bodie – opuszczone miasto duchów w USA
• Hashima – japońska wyspa duchów
• Kolmanskop – opuszczone „diamentowe” miasto w Namibii
• Kowloon – miasto mroku