Jak powstał język esperanto

W 1859 roku w Białymstoku, znajdującym się w tych czasach w zaborze rosyjskim, urodził się Ludwik Zamenhof. Jeszcze podczas uczęszczania do gimnazjum nastolatek zauważył, że jego miasto rodzinne zamieszkują ludzie przeróżnych narodowości: Polacy, Żydzi, Niemcy, Rosjanie. Przez to mieszkańcy mieli problemy z porozumiewaniem się, więc Ludwik postanowił rozpocząć prace nad stworzeniem sztucznego języka, w którym mogłyby rozmawiać wszystkie ludy świata.

Następnie Zamenhof przeprowadził się do Warszawy, dostał się do gimnazjum klasycznego i zaczął tworzyć koncepcję uniwersalnego języka. Po kilku latach młody człowiek rozpoczął poszukiwania wydawcy. Poszukiwania trwały aż dwa lata, ponieważ nie było chętnych do wydawania podręcznika z niezrozumiałym językiem.

Dopiero w lipcu 1887 roku ukazał się pierwszy podręcznik esperanto. Autor podpisał się pseudonimem „Esperanto”, co w języku polskim oznacza „mający nadzieję”. Wkrótce pseudonim stał się nazwą nowego języka. Co ciekawe język esperanto szybko zdobył popularność na całym świecie i już od 1905 roku odbyły się międzynarodowe kongresy esperantystów. Sam twórca języka zaczął tłumaczyć na język esperanto dzieła literackie, na których liście znalazły się „Pan Tadeusz” Mickiewicza oraz wiersze Puszkina.

Uważa się, że na naukę esperanto wystarczy 150 godzin. Ciężko powiedzieć, ile osób na świecie mówi w tym języku. W różnych źródłach podano liczby od kilkuset tysięcy do kilku milionów. Przy tym setki ludzi nazywają esperanto swoim językiem ojczystym: generalnie są to dzieci z międzynarodowych rodzin, w których rodzice rozmawiają ze sobą w esperanto.

Na całym świecie w języku esperanto wydawano około 250 gazet i czasopism, a kilka radiostacji prowadziło w nim wybrane audycje. Istnieje również kilka zespołów muzycznych, śpiewających w esperanto.

W Związku Radzieckim, z inicjatywy Lwa Trockiego, esperanto rozpowszechniano jeszcze w latach 20. Bolszewicy widzieli w nim język przyszłej „rewolucji światowej”, w którym będą mogli rozmawiać komuniści wszystkich krajów. Lecz w drugiej połowie lat 30. esperantyści zostali poddani represjom, gdyż oskarżano ich o trockizm i szpiegostwo.

Bez względu na to, że ludzie, władający esperanto, zamieszkują 120 krajów na świecie, nie został on językiem komunikacji międzynarodowej. Materiały drukowane wydawano małymi nakładami. Nakład największego czasopisma wynosi tylko 5500 egzemplarzy. Nakład książek rzadko kiedy przekracza 300 egzemplarzy.