Dlaczego wrzucamy monety do fontanny?

Wydaje się, że ludzie wrzucają monety do fontann tak długo, jak w ogóle istnieją monety i fontanny. Początki tradycji wiążą się z samą wodą. Jak wszyscy wiemy, jest ona niezbędna do życia. Dziś w rozwiniętych krajach ludzie mają dostęp do czystej, zdatnej do picia wody prosto z kuchennego kranu, ale nie zawsze tak było. Wodopoje nie były łatwe do znalezienia, w związku z tym wiele europejskich plemion uważały takie miejsca za dar od bogów.

Kiedy zaczęto budować fontanny, wyobrażenie, że woda pitna jest zesłana z niebios nie przestało funkcjonować. Często w pobliżu studni można było znaleźć niewielki, złoty posążek boga, co robiło z nich swego rodzaju kapliczki.

Jak prawdopodobnie wiecie, składanie ofiar bogom jest starożytnym zwyczajem, który zwykle miał na celu ułaskawienie rozgniewanych bogów, albo zapłatę z prośbą o modlitwę. W przypadku fontann i studni ludzie wrzucali do nich monetę podczas modlitwy – wczesna wersja wypowiadania życzenia.

W Northumberland, w Anglii odkryto studnię, przy której modlono się do celtyckiej bogini studni i źródeł – Coventiny. Wyłowiono z niej aż 16,000 monet z różnych okresów Imperium Rzymskiego. Co ciekawe, większość monet miała niskie nominały, tak jak dzisiaj ludzie raczej wrzucą do wody kilka groszy niż 5zł.

Nie zawsze były to monety. Do jednej ze studni w Oxfordzie wrzucano kawałki ubrań. W tym przypadku wierzono, że woda ma uzdrawiające właściwości, a ubrania przenoszą chorobę, więc uważano, że jeżeli wrzuci się do studni guzik, spinkę albo kawałek materiału, zostanie się uzdrowionym. Wiara w uzdrawiające właściwości tej studni trwała aż do XVIII wieku.

Dzisiaj ludzie nie wierzą już w bogów opiekujących się studniami, ani w to, że woda ma uzdrawiające moce, ale zwyczaj pozostał, chociaż zamiast modlitw wypowiadane są życzenia.

Prawdopodobnie najbardziej znanym przykładem jest fontanna di Trevi w Rzymie. Została zbudowana na końcu 21-kilometrowego akweduktu Aqua Virgo. Początkowo wrzucenie monety lub napicie się wody z fontanny miało zapewnić dobre zdrowie. Z czasem tradycja ewoluowała do tej znanej nam dzisiaj: jeżeli wrzucisz do fontanny monetę przez ramię, pewnego dnia wrócisz do Rzymu.

Pomysł ten został spopularyzowany przez film „Trzy monety w fontannie” z 1954 roku, w którym sugerowano także, że jeżeli wrzucisz 2 monety zakochasz się w Rzymianinie, a jeżeli wrzucisz 3 wyjdziesz za niego za mąż. Z powodu filmu zwyczaj stał się tak popularny wśród turystów, że szacuje się, że każdego dnia wrzucają do fontanny około 3,000 euro.

Oczywiście monety te nie zostają w fontannie na zawsze. Di Trevi zostaje wyłączone na godzinę każdego dnia i w tym czasie Caritas wybiera monety, które pomagają w utrzymaniu hospicjów i wykarmieniu ubogich. Monety zostają wyczyszczone, posortowane i odesłane do banku.

Dodatkowe ciekawostki:

• Jeżeli zastanawiasz się, co dzieje się z monetami ze studni życzeń i fontann pomoże przy tym tabliczka, która czasami umieszczana jest w okolicy, z informacją „przychód przeznaczony jest na…”. W razie braku informacji, monety prawdopodobnie zostaną przekazane organizacjom charytatywnym, na utrzymanie zabytków lub ogrodu zoologicznego. Nawet monety wrzucane na terenach prywatnej działalności częściej przekazywane są gdzieś, niż zatrzymywane przez właściciela.
• Wrzucenie monety do fontanny lub studni nie zawsze jest dobrym pomysłem. Mimo, że rozpoczęło się to jako podziękowanie bogom za czystą wodę, wszystkie te monety mogą zanieczyścić źródło, albo zatkać mechanizm i zepsuć fontannę. Z tego powodu, w niektórych miejscach stawiane są znaki, żeby monet nie wrzucać. Jednak zwyczaj jest tak zakorzeniony, że ludzie często łamią ten zakaz.
• Monety w fontannach – szczególnie tak popularnych, jak np. wymieniona wcześniej di Trevi – są świetną okazją dla złodziei. Rzymskie służby porządkowe zaczęły pilnować, czy ludzie nie wybierają monet i od tego czasu Caritas rejestruje 30% więcej przychodu.
• Obok fontanny di Trevi jest kolejna, mała fontanna. Legenda głosi, że jeżeli para napije się z niej wody, pozostanie sobie wierna na zawsze. Biorąc pod uwagę jak brudne są monety wrzucane do niej, lepiej jej jednak nie pić.