Top 20: najlepsze ciekawostki o małpach

Na całym świecie żyje łącznie ponad 250 gatunków małp. Dzielą się one na małpy pochodzące z Nowego Świata (Ameryka Środkowa i Południowa, Meksyk) i na te ze Starego Świata (Europa, Azja, Afryka). Osobniki pochodzące z Nowego Świata mają ogon przedni, zaś te pochodzące ze Starego Świata mają w policzkach specjalne woreczki do gromadzenia pokarmu. Obie te cechy – lub ich brak pozwalają na rozróżnianie małp pod względem miejsca, z którego pochodzą. Większość małp żyje na drzewach, jednak zdarzają się gatunki zamieszkujące obszary górzyste, czy sawanny. W tym wpisie znajdziecie przeróżne ciekawostki o małpach – zapraszamy 🙂

Co jedzą małpy?

Wiele osób zapytanych o to, czym żywią się małpy odpowie: bananami. Faktycznie to obraz dobrze nam znany na przykład z reklam, jednak nie jest to do końca prawda. Otóż małpy są wszystkożerne. Jeśli mają dostęp do mięsa – zjedzą mięso, jeśli do owoców, czy warzyw – również nie pogardzą. Orzechy, nasiona, czy kwiaty – jeśli nic innego nie pojawia się na horyzoncie to także będzie stanowiło ich pożywienie. Małpy to jednak zwierzęta podstępne – na przykład w Bangkoku, gdzie mieszkają wśród ludzi potrafią kraść im jedzenie przechodząc akurat koło restauracji. Co ciekawe u przywódców małpiego stada w momencie, gdy brakuje pożywienia można zaobserwować nietypowe zjawisko. Otóż małpi przywódca jeśli sam znajdzie pożywienie, potrafi ostrzec inne małpy o niebezpieczeństwie związanym z jego spożyciem i zostawić łup dla siebie. Jeśli jesteśmy już w temacie pożywienia, to w Malezji i Chinach ugotowany mózg małpy stanowi lokalny przysmak dlatego małpy jako gatunek są częstymi ofiarami kłusowników.

Ciekawostki o małpach – zwyczaje

Kiedy rodzą się młode małpki są pod opieką matki do około 5 roku życia. Można zaobserwować wówczas jak jeżdżą po plecach matki niczym na zjeżdżalni, czy też zwisają jej na szyi. Z racji tego, że małpy są bardzo społeczne żyją głównie w stadach, na czele których stoi największy i najsilniejszy z samców. W grupach tych żyją małpy poligamiczne i monogamiczne – od tego zależy, czy wychowanie potomka odbędzie się w pojedynkę przez samicę, czy też przez parę. Jeśli chodzi o czas trwania ciąży to jest on uzależniony od gatunku. Dla przykładu makaki, czy pawiany rodzą dzieci zwykle po około 180 dniach od zapłodnienia, zaś szympansy po około 237 dniach. Przyciąganie samicy przez samca również uzależnione jest od gatunku. Na przykład kapucynka… oddaje mocz na swoje ręce, a następnie dokładnie wciera go w futro. To zwabia wszystkie chętne samice będące aktualnie w fazie rozrodczej.

Kichająca małpka

Rhinopithecus strykeri, czyli Rokselana białobroda to małpka należąca do rodziny makakowatych. Potocznie nazywana jest kichającą małpką, a to z powodu wody, która w czasie deszczu dostaje się do jej nosa. Małpa ta ma zadarty nos i kiedy pada, ona cały czas kicha. Aby tego uniknąć pochyla wówczas głowę i chowa między kolanami do momentu aż przestanie padać. Jest to gatunek skrajnie zagrożony z powodu wycinki lasów na obszarze, który zamieszkuje, a także ze względu na liczną działalność kłusowników.

Ciekawostki o małpach – umiejętności

Małpy wykorzystywane są do pracy w cyrku nie bez powodu – są w stanie się wiele nauczyć w zależności od gatunku. Niektóre gatunki małp potrafią liczyć – robią to niezwykle chętnie, gdy czeka je za to nagroda. Inne z kolei do prawidłowego rozwoju emocjonalnego potrzebują oglądać telewizję. Takie możliwości dają małpom niektóre ogrody zoologiczne, w których stawia się spory nacisk na rozwój emocji, a zwłaszcza zadowolenia. Nie ma się czym chwalić, jednak małpy z oliwskiego zoo nabyły niecodzienną umiejętność – jednym ruchem potrafią zabrać odwiedzającym zoo telefon, czy aparat, a następnie rozebrać go na kawałki.

Być jak król lew

Mandryl to najbardziej kolorowa małpka występująca w przyrodzie. Nie jest to jej jedyna cecha charakterystyczna bowiem mandryl posiada kły dłuższe niż lew. To właśnie ten gatunek zainspirował twórców „Króla Lwa” do wykreowania postaci Rafiki, czyli przyjaciela rodu Mufasy.

Czysta i kolorowa

Mandryl, czyli małpa spokrewniona z pawianem jest zarazem najbardziej kolorową i największą spośród gatunku. Ma złotą brodę, fioletowo-niebieskie prążki przy nosie i czerwone usta. Naukowcy uchwycili kiedyś moment wykonywania czynności higienicznych. Mandryl znalazł sobie odpowiedniej długości patyk i zdjął z niego korę, a następnie zaczął sobie nim czyścić paznokcie i uszy.

Małpa śpiewaczka?

A i owszem! Specjalizuje się w tym małpa zwana wyjcem. Jest to najgłośniejsza z małp, a wydawanie jej głośnych dźwięków umożliwiają długie struny głosowe i sporych rozmiarów kość gnykowa. Jednak w przyrodzie musi być zachowana równowaga i chodź ta długa kość pozwala im na wydawanie dźwięków o dużym natężeniu to z tego powodu ich jądra są mniejsze, a sperma mało wartościowa.

Małpi sprinter

Jeśli organizowana byłaby zwierzęca olimpiada to małpy bez problemu wskazałyby swojego kandydata. Byłby to patas, czyli najszybszy biegacz wśród małp. Potrafi on osiągać prędkość 55 kilometrów na godzinę, czyli taką z jaką poruszamy się samochodem jeżdżąc „po mieście”. Zaskoczeni?

Pomysł na jelenia

Ciekawe zjawisko można zaobserwować na wyspie Yakushima, gdzie żyją małpy, które zaprzyjaźniły się z lokalnymi jeleniami. One oddają jeleniom część znalezionego pożywienia, jelenie zaś oferują im w zamian „podwózkę”.

Najmniejsza z rodziny

Małpa karzeł, czyli pigmejka karłowata to najmniejsza małpa świata. Waży od 85 do 140 g i mierzy od 12 do 16 cm. Zamieszkuje ona głownie lasy deszczowe Ameryki Południowej (występuje w południowej Kolumbii, zachodnia Brazylii, północno-wschodnim Ekwadorze i północnym Peru), a jej przysmak stanowi żywica i sok z drzew.

Makak też czystością nie odstaje

Wspomniane już wcześniej Makaki nie chcą być gorsze i również chętnie oddają się czynnościom higienicznym. Zaobserwowano jak samice, przy użyciu kosmków włosów czyszczą sobie zęby. W momencie, gdy chcą oczyścić swoją głowę z ewentualnych pasożytów, wówczas gryzą włosy na głowie, powoli i bardzo dokładnie przeżuwające pasmo po paśmie, a tych nawyków od uczą od początku swoje potomstwo.

Co z tym orangutanem?

Orangutany to jedne z bardziej popularnych przedstawicieli człekokształtnych. Zamieszkują Sumatrę i Borneo. Słowo orangutan oznacza „osobę z lasu” i odzwierciedla to w 100% styl życia tego gatunku. Samiec i samica parują się jedynie na czas rozrodu, a następnie prowadzą samotny tryb życia. Są to sporych rozmiarów osobniki – dorosłe samce ważą nawet 140 kg. Ponadto mają na policzkach fałdy, które optycznie powiększają im głowę. Co ciekawe osobniki bez tych fałd nie mają powodzenia u samic.

98% pokrewieństwa z człowiekiem

Szympansy to małpy bardzo zwinnie i sprytne. Mają chwytne stopy co pozwala im na wykonywanie wielu akrobacji. Gatunek ten podobnie jak i my, ma owłosienie na dłoniach, stopach i twarzy. Co ciekawe szympans to osobnik, który z natury nie umie pływać i boi się wody. Każdej nocy zaś przygotowuje sobie miejsce do spania w innej lokalizacji. Jest to bardzo czasochłonne zajęcie, gdyż właśnie wtedy zbiera liście i gałęzie tak aby powstało coś w rodzaju materaca. Naukowcy po przeprowadzeniu licznych badan uznali, że szympanse bonobo mają aż 98% pokrewieństwa z człowiekiem – mogą chorować na te same choroby co człowiek, okazują emocje – kłócą się, godzą i przytulają. Co ciekawe samce pozostają przez całe życie w tej samej społeczności, w której się urodziły, zaś samice opuszczają ją w momencie osiągnięcia dojrzałości.

Małpia komunikacja społeczna

Pozostając przy szympansach warto wspomnieć o tym, że naukowcy rozszyfrowali 66 gestów, które służą im do przekazania aż 19 informacji. Badania prowadziła dr Catherine Hobaite, która stwierdziła, że tylko ludzie i szympansy potrafią świadomie przekazywać sobie różnorodne informacje. W czasie badania zauważono również, że małpy dobierają gesty i dźwięki w zależności od tego, czy osobnik, z którym się komunikują patrzy, czy nie. Co ciekawe szympansy przebywające w niewoli, a zwłaszcza te samotne mogą cierpieć na depresję i zaburzenia lękowe. Z tego powodu potrafią się nawet okaleczyć i wyrywać włosy z głowy.

Goryl inteligent

W ogrodzie zoologicznym w San Francisco urodziła się gorylica zwana Koko, u której w 1971 roku przeprowadzono test na inteligencję. Osiągała wyniki między 70 a 90 punktów w testach inteligencji (średnia dla dorosłego człowieka to 100 punktów).

Makak „eskimos”

Makak japoński to gatunek małpy doskonale przystosowanej do życia w bardzo niskich temperaturach – nawet do minus 20 stopni ℃. Grubość futra tej małpy wzrasta wraz ze spadkiem temperatury. Ich ulubioną czynnością jest oddawanie się zimowym kąpielom w gorących, wulkanicznych źródłach, są przy tym bardzo dobrymi pływakami. U makaków japońskich można zaobserwować nietypową hierarchię społeczną. Grupą zarządzają spokrewnione ze sobą samice, w ten sposób, że młodsza siostra ma wyższą pozycję niż starsza. Z kolei samce opiekują się młodymi, wtedy gdy samice wydają na świat potomstwo.

Ciekawostki o małpach – najdłuższy ogon

Najdłuższym ogonem wśród małp może pochwalić się samica czepiaka. Długość jej ogona dochodzi nawet do 93 cm, podczas gdy długość jej ciała to maksymalnie 66 cm. Czubek ogona małp tego gatunku jest nieowłosiony – czepiaki wykorzystują go do zbierania małych przedmiotów lub kawałków pożywienia. Można zatem stwierdzić, że ich ogon jest swoistą „piątą łapą” tych zwierząt.

Wujek tłuścioch

Na ulicach Bangkoku w 2017 roku został znaleziony przez strażników ochrony przyrody potężny makak. Ważył 26 kg, czyli trzy razy więcej niż inne małpy należące do tego gatunku. Przez lokalnych mieszkańców został nazwany „Wujkiem Tłuściochem”, zaś po interwencji strażników opracowano dla niego odpowiednią dietę bogatą w chude mięso, warzywa i owoce .

Europejskie małpy

Magoty, czyli małpy zamieszkujące Gibraltar to jedyne małpy w Europie żyjące na wolności. Nie boją się one ludzi i stanowią atrakcje dla turystów. Należy jednak pamiętać, że nie wolno ich dokarmiać, gdyż grozi za to mandat i kara pieniężna. To była już ostatnia ciekawostka o małpach – inne ciekawostki znajdziecie poniżej.

Zobacz też:

• Mądry Hans – koń, który potrafił liczyć
• Top 16: najlepsze ciekawostki o pszczołach
• 16 ciekawostek o piraniach
• 20 ciekawostek o rekinach
• 18 ciekawostek o bocianach