Obiekty, które powstały w krajach należących do ZSRR i tych, które znajdowały się pod radzieckimi wpływami, nie budzą dziś pozytywnych skojarzeń i nie ma się czemu dziwić. Wiele budynków i pomników zbudowanych w latach 1960- 1991 przetrwało jednak rozpad Związku Radzieckiego, a niektóre z nich wyglądają jak konstrukcje z planu filmowego o przybyszach z innej planety. Budowle, które powstały w czasach ZSRR charakteryzowały się duża ilość betonu lub kamienia i nieuzasadnioną (a wręcz przesadną) wielkością, podczas gdy ich funkcja użytkowa miała drugorzędne znaczenie. Portal EnglishRussia zebrał jakiś czas temu najciekawsze z nich.
#18 Siedziba banku Gruzji w Tbilisi
Budynek, który przypomina poustawiane jeden na drugim betonowe klocki powstał w 1975 roku. Na początku lat 70-tych zaprojektował go architekt Giorij Czachawa, który jednocześnie stał na czele ministerstwa ds. budowy dróg i autostrad gruzińskiej socjalistycznej republiki radzieckiej. 18-piętrowa konstrukcja kosztowała 6 milionów rubli – z jednej strony budziła zachwyt, a z drugiej miała duże grono krytyków, którym nie podobała się chaotyczna bryła.
Znajdująca się w Tbilisi nad brzegiem rzeki Kura budowla była do 2000 roku siedzibą ministerstwa, którym kierował wspomniany już Chachawa. Przez 7 kolejnych lat budynek niszczał, a w 2007 roku kupił go Bank Gruzji.
#17 Siedziba bułgarskiej partii komunistycznej
Futurystyczny budynek zaprojektowany przez Georgija Stoiłowa znajduje się na szczycie Buzłudża (przemianowanym w 1942 roku na Hadżi Dimityr od nazwiska bułgarskiego bohatera narodowego). Miejsce jego powstania wybrano nieprzypadkowo – to właśnie w tej okolicy w 1891 roku odbyło się tajne spotkanie założycielskie bułgarskich socjalistów zwane kongresem buzłudżańskim.
Ta opuszczona świątynia komunizmu ma kształt spodka o średnicy 42 m i wysokości 14,5 m. W środku znajdowała się ogromna, bogato zdobiona mozaikami (przedstawiającymi przywódców komunistycznych i sceny historyczne) sala konferencyjna. Obok budynku znajduje się 70-metrowa wieża, zwieńczona dwiema pięcioramiennymi czerwonymi gwiazdami.
Budowę konstrukcji, która miała służyć zarówno jako pomnik (symbol komunizmu), jak i miejsce spotkań dygnitarzy partyjnych rozpoczęto w 1974 roku. Przy trwających 7 lat pracach budowlanych brało udział 6000 osób, a według niektórych źródeł wykorzystano 70 000 ton betonu, 3000 ton stali i 40 ton szkła. Szacuje się, że koszt tej nietypowej konstrukcji to 16,2 mln lewów czyli około 35 mln dolarów współcześnie, a środki pochodziły głównie z datków od obywateli. W 1989 roku w Bułgarii zaczęły się przemiany społeczne, które doprowadziły do upadku komunizmu – nowe władze nie interesowały się dawną siedzibą partii komunistycznej, przez co pozostawiony własnemu losowi budynek popadł w ruinę. Dziś totalnie zdewastowany straszy, a władze nie bardzo mają pomysł co z nim zrobić, ponieważ koszt jego rewitalizacji szacowany jest na 10 mln euro.
#16 Hotel „Forum” w Krakowie
Budowę Hotelu Forum znajdującego się w Krakowie rozpoczęto w 1978 roku. Po 11 latach został on ukończony (1989 rok) i uchodził za najnowocześniejszy budynek w Krakowie. W pełni klimatyzowany obiekt oddano do użytku jako 4-gwiazdkowy hotel z bogatym programem usług i udogodnień. Obsługa klienta była tu niemal całkowicie skomputeryzowana, a system informatyczny hotelu zaprezentowano w jednym z programów „Sonda” emitowanym w TVP.
W 2001 roku budynek został sprzedany międzynarodowej sieci, a już rok później niespodziewanie zamknięty. Podobno w znajdujący się nad brzegiem Wisły hotel miał problemy z nasiąkaniem fundamentów. Kontrola Nadzoru Budowlanego z roku 2007 wykazała jednak, że… stan techniczny konstrukcji hotelu jest dobry. Przez wiele lat Hotel Forum służył jako największy billboard reklamowy w Polsce. Dziś w środku (na parterze budynku) znajduje się restauracja.
#15 Makedonium
Pomnik o bardzo dziwnym kształcie wybudowano w latach 70. Ta budowla znajdująca się w Macedonii (a dokładniej w miejscowości Kruszewo) powstała, by oddać hołd Macedończykom, który w 1903 roku walczyli z Imprerium Ottomańskim. Druga nazwa tego obiektu to Pomnik Powstania Ilindeńskiego.
#14 Ośrodek wypoczynkowy na Krymie
Budynek przypominający UFO to sanatorium znajdujące się na Krymie. Projekt powstał pod koniec lat siedemdziesiątych, a budynek oficjalnie oddano do użytku w 1985 roku. W środku znajduje się 400 pokoi, a goście na plażę mogą dostać się bezpośrednio jedną z wind.
Dzięki swojej nietypowej konstrukcji budynek pojawił się nawet w filmie Resident Evil: Retrybucja z 2012 roku, jako Sowiecka baza wojskowa na Kamczatce.
#13 Siedziba radia w Bratysławie (Słowacja)
Budowa tego „cudeńka” trwała 17 lat, a od 1984 ten budynek jest siedzibą radia. Kształt odwróconej piramidy miał wzbudzić zachwyt świata i udowodnić potęgę narodowej myśli architektonicznej. Słowacka piramida trafiła na listę 30 najbrzydszych budynków świata!
#12 Siedziba Centralnego Instytutu Badań nad Robotyką i Cybernetyką w Petersburgu (Rosja)
Jest to zdecydowanie jeden z najsłynniejszych „kosmicznych” budynków byłego Związku Radzieckiego. Jednym kojarzy się w nowoczesną bryłą kościoła, innym ze startującą rakietą, jeszcze innym – z królewską koroną. Jego charakterystyczną cechą jest wieża centrum eksperymentów, która stoi na czterokondygnacyjnej platformie, w której znajdują się laboratoria. Budynek powstał w latach 70.
#11 Pomnik założycieli państwa bułgarskiego
W północno-wschodniej Bułgarii na trasie łączącej Warnę z Wielkim Tyrnowem znajduje się miasto Szumen. Nad miastem góruje niecodzienna, ogromna, betonowa budowla wzniesiona w 1981 roku – Pomnik Założycieli Państwa Bułgarskiego. Słowo pomnik wydaje się tutaj pewnym niedomówieniem, gdyż dzieło jest naprawdę ogromne. Zbudowany na 1300 rocznicę powstania pierwszego bułgarskiego państwa monument przedstawia kolejne etapy historii kraju.
#10 Okrągłe bloki w Moskwie
Pierwszy okrągły blok wybudowano w Moskwie w 1973 roku. Na terenie budynku znajduje się… 912 mieszkań i 26 klatek schodowych. Średnica wewnętrzna budynku to 155 metrów, a powierzchnia całkowita 27 334 m2. W 1979 roku powstał bliźniaczy budynek, w którym znajdowało się 926 mieszkań. Oba bloki stoją w Moskwie do dnia dzisiejszego i są domem dla kilku tysięcy mieszkańców. Jeden z nich znajduje się przy ulicy Dowżenki, a drugi na ulicy Nieżchińskiej.
#9 Kino „Rosja”, Erywań (Armenia)
Kino „Rosja” wybudowano w Erywaniu w 1975 roku. W widocznych na zdjęciach łukach po obu stronach budynku znajdowały się 2 niezależne sale kinowe. Dziś budynek służy mieszkańcom Erewania jako centrum handlowe.
#8 Demirchyan Arena, Erywań, Armenia
Demirchyan Arena to sportowy i koncertowy kompleks znajdujący się w poblizu stolicy Armenii. Ten wielofunkcyjny obiekt wzniesiono na szczycie góry Tsitsernakaberd w 1983 roku. W środku znajdują się 2 sale (jedna koncertowa, druga przystosowana do wydarzeń sportowych), a dzięki rotacyjnej trybunie można zwiększyć w razie potrzeby pojemność jednej z nich. Ponadto na terenie obiektu znajdują się sale konferencyjne. Swoim kształtem przypomina nieco owada.
#7 Rosyjska Akademia Nauk, Moskwa
23-piętrowy budynek Rosyjskiej Akademii Nauk ukończono w 1994 roku, a jego budowa trwała aż 20 lat. Na szczycie konstrukcji znajdują się dekoracyjne elementy ze szkła i betonu, a miejscowi nazywają go „złotym mózgiem”.
#6 Muzeum gruzińskiego poety Ilii Czawczawadze w Kvareli
Budowa muzeum ruszyła w 1979 roku. Białe spirale usytuowano tuż obok kościoła z XI wieku, przez co muzeum wygląda nieco jak… statek kosmiczny. Budynek zaprojektował jeden z najsłynniejszych sowieckich architektów Wiktor Georvenadze.
#5 Hotel „Salyut” – Kijów, Ukraina
Hotel „Salyut” w Kijowie powstał w 1984 roku. Budowla ma kształt elipsy i opiera się na betonowej tubie, w której znajduje sie parking. Na ostatnim, szóstym piętrze znajduje się jedna z dwóch restauracji. Obiekt inspirowany był architekturą metabolizmu (świadomie nawiązującej do filmów science-fiction), która była bardzo popularna w Japonii w latach 60. i 70.
#4 Hotel Tarelka, Dombaj, Kaukaz
Dla odmiany nieco mniejszy hotel „Tarelka” (Talerz) znajdujący się w Rosji. Poliestrowo-szklany budynek wygląda jakby na zboczu góry wylądowało UFO. Ten mały hotelik znajduje się na wysokości 2250 metrów n.p.m w pobliżu ośrodka narciarskiego, a w środku znajdują się jedynie 3 pokoje. Tarelka powstała w 1969 roku.
#3 Teatr dramatyczny w Grodnie
Teatr Dramatyczny w Grodnie wznoszono w latach 1977-1984. Budowano go z założeniem, iż symbolizować będzie siłę i bogactwo. Jak wyszło? Oceńcie sami.
#2 Dom Sowietów w Kaliningradzie, Rosja
Obiekt ze względu na swój wygląd nazywany jest „zakopanym robotem”, gdyż miejscowym przypomina głowę robota. Dwa prostokąty połączone pasażami powstały w 1970 roku na miejscu zniszczonego zamku w Królewcu.
#1 Cyrk w Kiszyniowe (Mołdawia)
Ten betonowy kolos wybudowany został w 1981 roku i uznawany był za najpiękniejszy i najwygodniejszy w całym ZSRR. W latach świetności odbywało się tutaj nawet kilkadziesiąt przedstawień rocznie. Cyrk zamknięto w 2004 roku. Początkowo miasto miało w planach wyremontować ten budynek, jednak z powodu braku środków do remontu nie doszło. Więcej o cyrku możecie przeczytać na blogu wloczykij.org