12 ciekawostek o Oscarach

9 lutego Amerykańska Akademia Filmowa po raz 92 nagrodziła najlepsze filmy, aktorów, reżyserów i scenarzystów. Na czerwonym dywanie nie zabrakło osobistości światowego kina, które na ten wieczór zjechały do Dolby Theatre w Hollywood. My postanowiliśmy spojrzeć na Nagrody Akademii z nieco innej strony i przygotowaliśmy 12 ciekawostek o Oscarach.

1. Pierwsza w historii gala wręczenia Oscarów

Trudno w to uwierzyć, ale wydarzenie które dziś śledzą miliony osób na całym świecie miało mało imponujące początki. Pierwsza gala wręczenia Oscarów, która odbyła się w 1929 roku w hotelu Roosevelt w Los Angeles trwała… 15 minut. Podobno przedstawiciele mediów opuścili ją jeszcze zanim się skończyła.

2. „And the Oscar goes to”

Chyba każdy kojarzy powiedzenie, które poprzedza ogłoszenie zwycięzcy w danej kategorii. Nie zawsze tak było – do 1988 roku ogłoszenie zwycięzcy poprzedzało powiedzenie „And the winner is…”.

3. Dlaczego Oscar jest Oscarem?

Prawdziwa nazwa nagrody przyznawanej przez amerykańską Akademię Filmową to Academy Award of Merit. Skąd zatem nazwa Oscar? Otóż jest to określenie potoczne, które czasem zastąpiło oficjalną nazwę.

Nie do końca wiadomo, kto po raz pierwszy jej użył – niektóre źródła przypisują to Margaret Herrick (była sekretarzem wykonawczym Akademii Filmowej), która na widok statuetki kobieta miała powiedzieć, że przypomina jej wuja Oscara. Inna teoria głosi, że to aktorka i przewodnicząca Akademii Betty Davis wymyśliła tę nazwę – miała ona pochodzić od drugiego imienia jej ówczesnego męża Hamrona Oscara Nelsona. Nazwa Oscar została oficjalnie przyjęta w 1939 roku.

4. Ile warta jest statuetka?

Nagroda, o której marzą aktorzy i filmowcy z całego świata waży około 4 kg, wykonana jest z tzw. „britannium” (stop cyny, antymonu i miedzi) oraz pokryta warstwą 24-karatowego złota. Statuetka przedstawia nagiego rycerza, który trzyma miecz i stoi na cokole zwieńczonym rolką taśmy filmowej z pięcioma klatkami, które symbolizują pierwotne branże Akademii: Aktorów, Scenarzystów, Reżyserów, Producentów i Techników. Nikt oficjalnie nie podał wartości Oscara, jednak według niezależnych jubilerów jego wartość nie przekracza 350 dolarów. Dla aktorów i filmowców jest on oczywiście bezcenny.

A proces produkcji Oscarów w dużym skrócie wygląda następująco:

5. Nie można sprzedać Oscara

Regulamin jasno mówi, że Oscara nie można odsprzedać. Tzn. można, ale prawo pierwokupu za symbolicznego dolara ma Akademia. Zasada ta obowiązuje od 1950 roku, w związku z czym nie dotyczy Oscarów wręczonych przed tą datą. W grudniu 2011 roku na aukcji sprzedano statuetkę, którą w 1941 roku otrzymał reżyser Orson Welles. Spadkobiercy otrzymali wówczas 861 542$ (dziś warte około 0,98 mln $). Jedynym aktorem, który sprzedał Oscara był Harold Russell. W sierpniu 1992 roku potrzebował dodatkowych środków na leczenie żony, więc zdecydował się na sprzedaż swojej statuetki za 60 500$ (równowartość dzisiejszych 110 200$). W 1999 roku Michael Jackson kupił na aukcji Oscara z 1939 roku dla najlepszego filmu „Przeminęło z wiatrem”. Muzyk zapłacił wówczas 1 542 000$.

6. Grawer

Statuetki wręczane zwycięzcom nie mają wygrawerowanych ich danych, ze względu na obawy organizatorów związane z możliwością wypłynięciem informacji, o tym kto wygrał jeszcze przed galą. Do 2010 roku obowiązywała zasada, że po ceremonii osoby, które wygrały musiały zwrócić statuetkę i czekać na wygrawerowanie swoich nazwisk nawet kilka tygodni. Obecnie graweruje się tabliczki znamionowe dla każdego z nominowanych, a podczas balu gubernatora który odbywa się bezpośrednio po ceremonii przekazuje je nagrodzonym. Pozostałe poddawane są recyklingowi.

7. Koperty

Skoro już poruszyliśmy temat przecieków o zwycięzcach gali, to warto wspomnieć o kopertach, które zaczęto stosować po 1940 roku. Do tego momentu wyniki Oscarowej gali były podawane do gazet do publikacji o godzinie 23.00 w noc gali. Przestano stosować tę metodę, gdy Los Angeles Times zapowiedział zwycięzców, zanim rozpoczęła się ceremonia. Od tego czasu Akademia stosuje zapieczętowane koperty w celu zabezpieczenia się przed wypływem informacji.

8. Czy zwycięzcy otrzymują nagrodę?

Zwycięzcy Oscarów od Akademii nie otrzymują nic poza statuetką. Analityk filmowy Stephen Follows wyliczył natomiast, że otrzymanie Oscara pozytywnie wpływa na kolejne honorarium nagrodzonego – i mężczyźni otrzymują średnio o 3,9 miliona dolarów więcej za swoją kolejną rolę, a kobiety 500 tysięcy dolarów (dane z 2015 roku).

9. „Swag bag”, czyli torba z upominkami

Każdy z piątki nominowanych w kategoriach dla najlepszego aktora (I i II planowego), aktorki (I i II planowej) oraz reżysera otrzymuje jeszcze przed wręczeniem Ocarów tzw. „Swag bag”. Ta torba z upominkami może być warta nawet 100 000$ (według informacji zamieszczonych przez Forbes’a torba z 2019 roku miała wartość $148,000).

Wśród rzeczy, które otrzymują nominowani są między innymi luksusowe wycieczki (warte nawet $20 000), zegarki, bransoletki, zabiegi spa, butelki wódki, czy vouchery na niechirurgiczne zabiegi odmładzające w znajdujące się na Manhattanie klinice doktora Konstantin’a Vasyukevich’a. Wśród superluksusowych prezentów są oczywiście inne gadżety o dużo mniejszej wartości. Najtańszą rzeczą w 2019 roku była paczka czekoladek warta 5 dolarów.

10. Zasady nominacji filmów

Regulamin przyznawania Oscarów jest również dość ciekawy. Istnieje w nim zapis, który wymaga, by film przez 7 dni z rzędu był wyświetlany w kinach w hrabstwie Los Angeles. Ta zasada nie dotyczy najlepszego filmu nieanglojęzycznego, najlepszego filmu dokumentalnego i najlepszego dokumentu krótkometrażowego.

Jeśli chodzi o nominacje dla aktorów i aktorek, te przyznawane są przez aktorów i aktorki – członków Akademii.

11. Skradzione Oscary

16 dni przed 72 galą wręczenia Oscarów (2000 rok) 55 statuetek skradziono. Akademia zarządziła produkcję nowych, jednak oryginalne nagrody odnaleziono kilka dni później w koszu na śmieci w pobliżu jednego z supermarketów. Po przeliczeniu okazało się, że brakuje 3 Oscarów. Podczas policyjnego dochodzenia aresztowano dwóch mężczyzn, których skazano następnie na 6 miesięcy więzienia. Trzy lata później jedna z trzech zaginionych statuetek została odnaleziona u handlarza narkotyków w Miami. Nie wiadomo co stało się z dwiema pozostałymi.

12. Oscarowe rekordy

Pora na kilka rekordów związanych z corocznym rozdaniem Oscarów:
• Ben-Hur (z 1959 roku), Titanic (1997) oraz Władca Pierścieni: Powrót króla (2003) jako jedyne filmy zdobyły 11 Oscarów. Z tego grona jedynie Władca Pierścieni otrzymał 100% nagród
• Jedynie 3 filmom udało się zdobyć 5 najważniejszych Oscarów (za reżyserię, scenariusz, najlepszy film, oraz główne role męskie i damskie): Ich noce (1934), Lot nad kukułczym gniazdem (1975) oraz Milczenie owiec (1991)
• W ponad 90-letniej historii nagród tylko raz kobieta zdobyła Oscara za reżyserię. W 2009 roku otrzymała go Kathryn Bigelow za film The Hurt Locker. W pułapce wojny
• najwięcej nominacji w historii otrzymał Walt Disney – nominowany 59 razy. Najczęściej nominowanym aktorem jest natomiast Jack Nicholson, który ma ich 12, podczas gdy aktorka Meryl Streep ma na swoim koncie 21 nominacji
• najwięcej Oscarów w historii otrzymał również Walt Disney – 22 statuetki. Wśród aktorów najwięcej Ocarów ma wspomniany Nicholson, Walter Brennan i Daniel Day-Lewis (każdy z nich ma 3 Oscary), a wśród aktorek Katharine Hepburn, która może pochwalić się 4 Oscarami
• największym Oscarowym „pechowcem”, który mimo 15 nominacji nie otrzymał Oscara jest scenarzysta Roland Anderson (ur. 18 listopada 1903 w Bostonie, zm. 29 października 1989 w Los Angeles)

źródła: (1),(2),(3),(4),(5)